ควรยึดหลักคุณธรรมใดในการทำงานให้ประสบความสำเร็จ

หมายถึง ความซื่อสัตย์ซื่อตรง การตั้งมั่นในความสัตย์ ปฏิบัติอย่างซื่อตรงย่อมทำให้ผู้น้อมนำหลักธรรมสู่ชีวิตจะกลายเป็นผู้ที่ได้รับความนับถือ ได้รับความไว้วางใจทั้งจากเพื่อนร่วมงาน ตลอดจนถึงผู้คนที่อยู่รอบตัวอีกทั้งความซื่อสัตย์ไม่คดโกงนั้นยังช่วยคุ้มครองให้พ้นจากข้อติคำครหาอันเป็นเหตุแห่งความล้มเหลวในหน้าที่การงานได้

หมายถึง การข่มจิตข่มใจ การรู้จักระงับอารมณ์เมื่อมีความไม่พอใจเกิดขึ้น เป็นหลักธรรมที่สำคัญยิ่งโดยเฉพาะเมื่อจำเป็นต้องอยู่ร่วมกับผู้อื่นหรือทำงานเป็นทีม การระงับข่มอารมณ์เกรี้ยวกราดก้าวร้าวนี้จะช่วยไม่เกิดความขุ่นของหมองใจต่อกัน ทำให้สามารถอยู่ร่วมกันหรือทำงานร่วมกันได้โดยราบรื่นและประสบความสำเร็จได้

หมายถึง ความอดทนอดกลั้น เป็นหลักธรรมสำคัญต่อทุกความสำเร็จ เพราะไม่ว่าจะเป็นเรื่องหน้าที่การงาน การศึกษาเล่าเรียน หรือการประกอบกิจประการใดก็ล้วนจะต้องพบเจอกับปัญหาและความยากลำบาก การฝึกตนให้เป็นผู้มีขันติจึงช่วยให้สามารถฝ่าฟันผ่านพ้นอุปสรรคต่าง ๆ และก้าวสู่ความสำเร็จได้ในที่สุด

หมายถึง ความเสียสละ ความเสียสละนี้เป็นธรรมข้อสำคัญในการทำงาน โดยเฉพาะงานที่จำเป็นต้องทำร่วมกับผู้อื่นหากผู้ร่วมงานทุกคนต่างปราศจากความเสียสละ ไม่ลงทุนลงแรง ไม่ยอมปิดทองหลังพระเสียบ้าง การงานนั้นก็ย่อมบกพร่อง และคงประสบความสำเร็จโดยสมบูรณ์ไม่ได้

อิทธิบาท 4

อิทธิบาท คือ หลักธรรมแห่งความสำเร็จอันประกอบไปด้วยธรรม 4 ประการ ได้แก่

หมายถึง ความฝักใฝ่ ตั้งมั่น และมีกำลังใจในสิ่งที่ทำโดยไม่ทะเยอทะยานจนเกินเหตุ การน้อมนำหลักธรรมนี้มาใช้ย่อมจะทำให้เป็นผู้ที่มีความกระตือรือร้น มีเรี่ยวกายแรงใจในการทำหน้าที่การงานอันจะนำมาซึ่งความสำเร็จได้

หมายถึง ความขยันหมั่นเพียร เป็นคุณสมบัติสำคัญของผู้ประสบความสำเร็จ ไม่ว่าจะทำกิจการใดก็ตามหากตั้งมั่นอยู่ในความขยันหมั่นเพียรด้วยจิตใจอันไม่ย่อท้อ ก็สามารถจะทำให้สิ่งที่ทำอยู่นั้นดำเนินไปได้อย่างราบรื่น แม้จะมีอุปสรรคผ่านเข้ามา ความเป็นผู้เพียบพร้อมในธรรมแห่งวิริยะนี้ก็จะช่วยให้สามารถฝ่าฟันจนผ่านพ้นไปได้

หมายถึง สมาธิ การมีสมาธิทำให้จิตใจจดจ่ออยู่กับสิ่งที่ทำหรือสิ่งที่คิด โดยไม่วอกแวกไปกลุ้มกังวลอยู่กับเรื่องอื่น การจดจ่อในสิ่งที่ทำย่อมทำให้ผลงานที่เกิดขึ้นมีคุณภาพ เพราะเกิดมาจากการพิจารณาไตร่ตรองโดยถี่ถ้วนอย่างแท้จริง นอกจากนี้ จิตตะยังหมายถึงการไม่ละทิ้งต่อหน้าที่ ซึ่งก็สามารถอธิบายได้ในความหมายที่คล้ายคลึงกับสมาธินั่นเอง

หมายถึง ความมีปัญญาและเหตุผลธรรมข้อนี้เป็นหลักสำคัญในการกระทำสิ่งทั้งปวง เพราะหากตั้งมั่นอยู่ในสติปัญญาและความมีเหตุมีผลแล้วก็ทำไม่เกิดความผิดพลาด แม้จะต้องเผชิญกับปัญหา ก็สามารถแก้ไขได้ด้วยความสุขุม ตรงจุด จนปัญหานั้นบรรเทาเบาบางลง และสามารถมุ่งเดินไปสู่เป้าหมายได้โดยราบรื่น

สังคหวัตถุ 4

สังคหวัตถุ คือ หลักธรรมอันเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจผู้อื่นอันประกอบไปด้วยธรรม 4 ประการ ได้แก่

หมายถึง การให้ด้วยจิตใจอันพร้อมเสียสละ การให้นี้เป็นสิ่งสำคัญผูกใจผู้อื่นได้ เพราะจะช่วยให้ผู้รับได้ตระหนักถึงความเอื้อเฟื้อ ความไม่ตระหนี่ถี่เหนียวหรือเป็นผู้เห็นแก่ได้ และเกิดความนับถือในจิตใจอันเสียสละของผู้ให้

หมายถึง การพูดจาด้วยถ้อยคำอันไพเราะอ่อนหวาน การพูดจาด้วยถ้อยคำอันไพเราะอ่อนหวานย่อมทำให้ผู้ฟังรู้ไม่รู้สึกขุ่นข้องหมองใจ และนำมาสู่ความรู้สึกที่เป็นมิตรได้ นอกจากนี้ปิยวาจายังหมายถึงถ้อยคำที่ซื่อสัตย์ซื่อตรง มีความตรงไปตรงมาแต่ไม่ก้าวร้าวหยาบคาย การตั้งมั่นในคำสัตย์นี้ย่อมทำให้ผู้พูดได้รับความไว้วางใจและเป็นที่นับถือ

หมายถึง การสงเคราะห์หรือประพฤติตนในทางที่เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่นเป็นธรรมช่วยให้ผู้อื่นรับรู้และซาบซึ้งในความมีน้ำจิตน้ำใจ ทั้งยังพร้อมกลับมาเกื้อกูลต่อกันและกันเมื่อโอกาสมาถึง จึงจะช่วยให้ผู้ที่น้อมนำไปปฏิบัตินั้นประสบสามารถความสำเร็จได้โดยง่ายเพราะมีหมู่มิตรที่คอยเกื้อหนุนจุนเจือซึ่งกันและกันโดยไม่ขาด

หมายถึง การเป็นผู้มีความเสมอต้นเสมอปลาย มีจิตใจอันหนักแน่นไม่โลเล การตั้งมั่นในธรรมข้อนี้ย่อมจะทำให้ผู้อื่นมีความไว้วางใจ และพร้อมยกให้ผู้ปฏิบัตินั้นเป็นผู้นำได้โดยไม่รู้สึกขัดข้องกังขาจึงนับเป็นธรรมที่สำคัญอย่างยิ่งโดยเฉพาะสำหรับผู้ที่เป็นผู้นำ เป็นเจ้านาย หรือเป็นหัวหน้า ไม่ว่าจะในหน้าที่การงานใดก็ตาม

HR Society Magazine ฉบับนี้ ขอส่งความสุขรับปีใหม่แด่คุณผู้อ่าน ผ่านแง่คิดและหลักธรรมจาก ท่านเจ้าคุณ
พระภาวนาเขมคุณ วิ. (หลวงพ่อสุรศักดิ์ เขมรังสี) พระราชาคณะชั้นสามัญ ฝ่ายวิปัสสนาธุระ เจ้าอาวาส
วัดมเหยงคณ์ สำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเดิมเป็นวัดร้างที่สร้างตั้งแต่สมัย
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 หรือเจ้าสามพระยา เมื่อปี พ.ศ.1981 มีสภาพเสื่อมโทรมเป็นอย่างมาก โดย
กรมศิลปากรณ์ได้ขึ้นบัญชีเป็นโบราณสถานแห่งชาติและเป็นมรดกโลกที่ล้ำค่าอีกแห่งหนึ่ง

ด้วยปณิธานอันแน่วแน่ของท่านเจ้าคุณหลวงพ่อสุรศักดิ์ ที่มุ่งเผยแผ่พระพุทธศาสนาผ่านการสอนกรรมฐานและ
วัตรปฏิบัติอันงดงามน่าเลื่อมใสตามคำสอนของพระพุทธองค์ ทำให้วัดมเหยงคณ์ที่เคยรกร้าง กลับกลายเป็นสำนัก
ปฏิบัติกรรมฐานที่สงบร่มเย็นในเวลาไม่กี่ปี โดยมีญาติโยมพุทธบริษัทให้ความศรัทธาเข้าร่วมปฏิบัติธรรมนับพันคน
ในช่วงวันหยุดค่ะ

ในทางธรรม คำว่า “ความสุข” มีความหมายว่าอย่างไร และฆราวาสทั้งหลายจะใช้ชีวิตอย่างไรให้มี
ความสุขเจ้าคะ

“ความสุขในทางธรรมมีหลายอย่างด้วยกัน ความสุข คือ ความรู้สึกว่าสบาย ซึ่งแยกเป็น กายิกสุข ความสบายทางกาย
และ เจตสิกสุข ความสบายทางใจ
นอกจากนั้นยังมีความสุขที่เรียกว่า สามิสสุข และ นิรามิสสุข
สามิสสุข ความสุขที่อิงอามิส หมายถึง ความสุขที่มีเหยื่อล่อหรือที่เรียกว่ากามสุข ได้แก่ ความสุขที่ได้เสพอารมณ์
เสพวัตถุ คือ กามคุณ 5 ประกอบด้วยรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ (สิ่งที่มากระทบกาย สิ่งที่กายสัมผัสแตะต้องได้
ได้แก่ อารมณ์หรือสัมผัสที่มีลักษณะเย็น ร้อน อ่อน แข็ง หยาบ ละเอียด เป็นต้น) ที่น่าพอใจน่าใคร่น่าปรารถนา
เมื่อได้เสพอารมณ์เหล่านี้แล้วก็เกิดความสุขขึ้นมา

นิรามิสสุข ความสุขที่ไม่อิงอามิส คือ ความสุขที่ไม่ต้องมีเหยื่อล่อ เช่น การปฏิบัติธรรมเจริญภาวนาซึ่งทำให้
จิตใจสงบ พอใจสงบก็มีความสุขโดยไม่ต้องมีสิ่งใดมาปรนเปรอ ความสุขแบบนี้เป็นความสุขสงบ หรือปฏิบัติธรรมแล้ว
จิตผ่องใส ใจเบิกบาน จิตผ่องใสไร้จากกิเลสก็เป็นเหตุให้มีความสุข

ส่วนความสุขของคฤหัสถ์ ฆราวาสหรือชาวบ้านทั่วไปนั้น เรียกว่า สหิสุข หรือเรียกว่า กามโภคีสุข ซึ่งประกอบด้วย
อัตถิสุข ความสุขจากความมีทรัพย์ แต่ทรัพย์ที่มีนั้นต้องได้มาด้วยความสุจริต ได้มาด้วยความชอบธรรม
โภคสุข สุขจากการจ่ายทรัพย์ ถ้ามีเงินก็มีความสุข ฆราวาสจึงมีความสุขจากการจับจ่ายใช้สอย
อนณสุข สุขจากความไม่เป็นหนี้สิน หากเป็นหนี้สินใจก็จะวิตกกังวล แต่ถ้าไม่เป็นหนี้ใจก็จะสบายและมีความสุข

อนวัชชสุข สุขจากความประพฤติที่ไม่มีโทษ ใน 3 ข้อแรกของศีล 5 ก็ยังไม่สุขเท่ากับข้อที่ 4 ซึ่งเกิดจาก
ความประพฤติทางกาย วาจา ใจ ให้มีความสุจริต และหากเรามีความประพฤติที่ดีใครๆ ก็ติเตียนไม่ได้”

การบริหารคนในยุคปัจจุบัน ผู้นำหรือผู้บริหารองค์กรรวมถึงฝ่าย HR ซึ่งมีหน้าที่ดูแลคนในองค์กร ควรมี
วิธีการอย่างไร และควรนำหลักธรรมใดมาใช้ประกอบการบริหารคนเจ้าคะ

“หลักธรรมในการบริหารคน ที่แนะนำให้ไปใช้ อันดับแรก คือ ความยุติธรรม ถ้าเราเป็นผู้ใหญ่ เป็นผู้บริหาร เป็นผู้นำ
เป็นผู้มีหน้าที่ดูแลคนต้องมีความยุติธรรม

หลักธรรมอันดับที่สองที่ควรใช้ คือ สังคหวัตถุ ซึ่งเป็นธรรมะที่เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจบุคคลและประสานหมู่คณะ
หรือหมู่ชนได้ สังคหวัตถุ มี 4 อย่าง ได้แก่
ทาน การให้ การเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ การเสียสละแบ่งปัน ไม่ว่าจะด้วยสิ่งของเงินทอง รวมถึงการให้ความรู้คำแนะนำ
สั่งสอนที่ดี
ปิยวาจา วาจาต้องเป็นที่รัก คือ กล่าววาจาที่สุภาพไพเราะอ่อนหวาน สมานสามัคคี ใช้คำพูดดีๆ
อัตถจริยา การประพฤติประโยชน์ คือ ขวนขวายช่วยเหลือกิจการ ตลอดจนการช่วยเหลือและแก้ไขปรับปรุงส่งเสริม
ในทางจริยธรรม
สมานัตตตา ความมีตนเสมอ คือเสมอต้นเสมอปลาย วางตนเหมาะสมแก่ฐานะ ภาวะ บุคคล เหตุการณ์และ
สิ่งแวดล้อมนั้นๆ

และสุดท้ายหลักธรรมสำคัญอีกอย่างสำหรับผู้บริหาร คือ พรหมวิหาร 4 ประกอบด้วย
เมตตา ต้องมีความเมตตา ความปรารถนาดีไมตรีจิต
กรุณา ต้องมีความสงสาร ช่วยเหลือเกื้อกูล
มุทิตา พลอยยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดี
อุเบกขา การวางเฉย วางใจเป็นกลาง ”

ในส่วนของพนักงานเองควรมีแนวคิดใดในการทำงานหรือมีหลักธรรมใดประจำใจเจ้าคะ เพื่อให้งานที่ทำ
ประสบผลสำเร็จลุล่วงพร้อมด้วยจิตใจที่มีความสุข

“หลักธรรมสำหรับคนทำงานที่ควรมี ได้แก่
หลัก อิทธิบาท 4 คือ ธรรมที่ทำให้เกิดความสำเร็จ ที่คนทำงานต้องมี ประกอบด้วย
1. ฉันทะ มีความพอใจ ใฝ่ที่จะกระทำสิ่งนั้นอยู่เสมอ ทำให้คนๆ นั้นดียิ่งๆ ขึ้นไป
2. วิริยะ มีความเพียร คนทำงานต้องขยันหมั่นเพียร ประกอบการงานอย่างเข้มแข็ง อดทน ไม่ท้อถอย ก็จะทำให้งาน
ประสบความสำเร็จ
3. จิตตะ มีความตั้งใจ จิตฝักใฝ่ในสิ่งที่กระทำนั้น เรียกว่าอุทิศกายใจในการกระทำงานนั้นๆ
4. วิมังสา มีความรู้จักไตร่ตรอง ทดลองทดสอบ ใช้ปัญญาในการพิจารณาใคร่ครวญตรวจตราหาเหตุหาผล
มีการวางแผน การวัดผล การคิดค้นวิธีแก้ไข เป็นต้น

อีกหลักธรรมหนึ่ง คือ สุจริต ซึ่งเป็นส่วนสำคัญ การทำงานต้องมีความสุจริตทุกด้าน คือ กายสุจริต วาจาสุจริตและ
มโนสุจริต

อีกหมวดธรรมหนึ่ง คือ เว้นอบายมุข 6 (ทางแห่งความเสื่อม) ซึ่งเป็นรูรั่วของทรัพย์ คือต้องเว้นจาก 6 เรื่องต่อไปนี้
1. สุรายาเสพติด  2. การพนัน  3. เที่ยวกลางคืน 4. เที่ยวดูการละเล่น 5.คบคนชั่วเป็นมิตร  และ 6. เกียจคร้าน
ต่อการงาน”