วิชาเครื่องจักรกลงานก่อสร้าง

การจัดการเครื่องจักรกลก่อสร้าง
(managing construction equipment)

โดย นางสาวณัฐพร ลอยพิลา

รหัสนักศึกษา 56101226140

สาขาวิชาอุตสาหกรรมศิลป์และเทคโนโลยี

จุดประสงค์ในการในเครื่องจักรกล

• ประสิทธิภาพการทํางานบางอย่างสูงกว่าการใช้แรง =งานแรงงาน ได้หลายๆคนประหยัดค่าใช้จ่ายได้ดีอีกด้วย
• การทํางานบางอย่างซึ่งถ้าใช้แรงงานแล้ว ความล่าช้า ไม่สะดวกด้วยซึ่งการใช้เครื่องจักรประหยัดเวลา ได้ดีกว่า

3. ลักษณะของงานก่อสร้างบางอย่าง ต้องกระทำให้ตรงตามมาตรฐานที่กําหนดไว้ในรายการ ก่อสร้าง การบดอัด การตัดเกรด เป็นต้น ซึ่งแรงงาน ได้ผลดีเท่ากับเครื่องจักรกล และ งานบางอย่างใช้ได้เฉพาะเครื่องจักรกลเท่านั้น

จุดประสงค์ในการในการใช้เครื่องจักรกล

4. แนวโน้มของค่าจ่างแรงงานสูงขึ้นเรื่อยๆ คิดค้นเครื่องจักรกลและเครื่องทุ่นแรงต่างๆเข้ามาใช้แทนแรงงาน จํานวนคนงน

5. การใช้แรงงานเป็นจํานวนมาก ย่อม มีปัญหาต่างๆ

ขึ้นได้เสมอ ปัญหาในเรื่องที่อยู่อาศัย อุบัติเหตุข้อพิพาทระหว่างผู้ใช้แรงงานด้วยกันเอง การเรียกรองผลประโยชน์ อื่นๆ ตลอดจนการนัดหยุดงานเพื่อต่อรองกับผู้รับเหมาก่อสร้าง อันเป็นปัญหาแรงงาน เวลาและค่าใช้จ่ายของงานในโครงการอย่างแน่นอน

การจัดการเครื่องจักรกลก่อสร้าง

(managing construction equipment)

การจัดการ

เครื่องจักรกล

ประเภทของเครื่องจักรกล

การแบ่งเป็นประเภทจะแบ่งจากการใช้งาน ตามหัวข้อ โดยพิจารณาจากลักษณะการทำงานการจัดแบ่งหมวดหมู่ของงาน หรือการแบ่งประเภทของ เครื่องจักรกลตามลักษณะการใช้งานนั้น ต่างกันไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการพิจารณา ว่าอย่างใดจึงจะเหมาะสม

ประเภทของเครื่องจักรกล

1. เครื่องจักรกลที่ใช้ยกและขนถ่ายวัสดุ

5. เครื่องจักรกลที่ใช้กับงานฐานราก

4. เครื่องจักรกลที่ใช้ในงานถนน

2. เครื่องจักรกลที่ใช้ในงานดิน

3. เครื่องจักรกลที่ใช้ในงานคอนกรีต

6. เครื่องจักรกลที่ใช้ในการขุดเจาะ

หลักการเลือกใช้เครื่องจักรกล

1. การเลือกเครื่องจักรกลต้องพอเหมาะกับงาน ขนาดใหญ่หรือเล็กจนเกินไป

2. เลือกใช้เครื่องจักรกลแต่ละชนิดให้ถูกต้องเหมาะสมกับลักษณะของงานและสภาพของงาน

3. ใช้เครื่องจักรกลให้เต็มความสามารถ เกินขีดความสามารถเป็นอันขาด

4. ใช้เครื่องจักรกลตามข้อแนะนำของผู้ผลิตอย่างเคร่งครัด รักษาเครื่องจักรกลให้อยู่ในสภาพที่

5. ถ้าเกิดการชำรุดเพียงเล็กน้อย เครื่องตรวจสอบแก้ไขข้อเสียหายนั่นทันที

อายุการใช้งานของเครื่องจักรกล

พิจารณาถึงอายุการใช้งานของเครื่องจักรกลเป็นช่วงเวลา

ช่วงเวลาคุ้มค่าสูงสุด (Economic Life) =ช่วงอายุการใช้งานของเครื่องจักรกล ซึ่ง สามารถทำงานได้มีประสิทธิภาพสูงสุดตลอดอายุการใช้งานของเครื่องจักรกล เครื่องจักรกล ยังอยู่ในสภาพที่ใหม่มีความคล่องตัวสูง ช่วงเวลาที่เครื่องจักรกลทำงานให้ผลคุ้มค่าที่สุดช่วงเวลานี้คิดอายุของเครื่องจักรกลประมาณ 5 ปี

2. ช่วงเวลาส่งผลกำไร (Profit Life) = อายุการใช้งานของเครื่องจักรกล เครื่องจักรกลนั้นยังสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ คล่องตัวนักก็ตาม มีการชำรุดสึกหรออยู่บ้าง แต่ก็ไม่กระทบต่อประสิทธิภาพของงานมากนัก ผลผลิตที่ได้จึงน้อยกว่า ช่วงเวลาคุ้มค่าสูงสุด การคิดอายุของเครื่องจักรกลนี้ประมาณไว้ 10 ปี

ส่วนประกอบที่สำคัญอยู่ 3 ส่วน

1. ยานบรรทุก(Carrierormounting)

2. โครงหมุน(RevolvingSuperstructure)

3. อุปกรณ์ประกอบทางด้านหน้า (Front-end Attachment)

โครงหมุนและยานบรรทุกปั้นจั่น (Revolving Superstructure and Mounting)

ยานบรรทุกปั้นจั่นนั้นมีอยู่ 3 แบบ

คือรถตีนตะขาบ (Crawler Mounting)

รถล้อยาง

(Wheel Mounting)

• ปั้นจั่นยกของ (Crane)ประกอบด้วยโครงของปั้นจั่น (Crane Boom) และตะขอเกี่ยว (Hook) แรกเริ่มเดิมทีนั้นใช้สำหรับการยกของ และเคลื่อนย้ายของในทางราบตามตำแหน่งที่ต้องการอุปกรณ์ที่นำมาประกอบกับตะขอเกี่ยวมีอยู่หลายชนิด ซึ่งสามารถจะเลือกใช้ให้เหมาะกับงานแต่ละอย่างและยานที่ใช้บรรทุก

​

​

แบบรถบรรทุกแบบล้อยาง

Tower Crane

แบบที่เคลื่อนย้ายได้

ติดตั้งอยู่กับที่

นอกจากนี้ยังมีปั้นจั่นที่ใช้สำหรับงานต่างๆ ส่วนมากจะขึ้นอยู่กับลักษณะของอุปกรณ์ที่นำมา
ประกอบไว้ตรงส่วนหน้า จึงมีลักษณะการทำงานแตกต่างกันออกไป มีทั้งชนิดที่เป็นรถล้อยางและรถตีนตะขาบ โดยทำงานด้วยระบบไฮโดรลิกทั้งสิ้น ดังนี้

เป็นปั้นจั่นที่ใช้สำหรับการขุดดิน แต่เป็นการขุดโดยวิธีการตักเหมาะสำหรับการขุดดินอ่อนๆ

โดยทั่วไปใช้สำหรับตักกรวด หิน ดิน ทราย หรือตักวัสดุที่กองไว้ไปยังตำแหน่งที่ต้องการ

ใช้สำหรับขุดดินอ่อนๆ เช่น ขุดสระน้ำ ขุดทางระบายน้ำ แต่เป็น ลักษณะการขุดโดยวิธีลาก

ใช้สำหรับขุดดินที่แข็ง ขุดหิน ขุดกรวด เบางรุ่นจะมีเที่ขุดอย่างเดียว แต่บางรุ่นจะมีที่ขุดและที่ตักอยู่ในคันเรียกกันทั่วไปว่า “รถตักหน้าขุดหลัง”

ใช้สำหรับตอกเสาเข็มทำฐานรากในงานก่อสร้างทุกประเภท โดยมีตุ้มน้ำหนักเป็นตัวตอก ตุ้มน้ำหนักนี้จะผูกติดกับสายเคเบิลซึ่งสามารถบังคับให้เลื่อนขึ้นลงได้

ปั้นจั่นขุดแบบ Clamshell

ปั้นจั่นตัก (Shovels)

ปั้นจั่นที่ขุดแบบ Dragline

ปั้นจั่นขุดแบบ hoe หรือ Excavator

ปั้นจั่นตอกเสาเข็ม (Pile Driver)

รถแทรกเตอร์ (Tractor)

เป็นรถที่ขับเคลื่อนด้วยตัวเอง มีทั้งชนิดที่เป็นล้อยางและตีนตะขาบ ใช้กับงานปรับพื้นที่ดันดินถางป่า โดยมีอุปกรณ์หรือใบมีดติดไว้ตรงส่วนหน้าเพื่อใช้ปฏิบัติงานต่างๆ ซึ่งเรียกว่า Dozerหรือ Bulldozer นอกจากนี้รถแทรกเตอร์ยังใช้กับงานอื่นๆ เช่น ลากจูงอุปกรณ์บดถนน ลากจูงรถขุด และ อาจจะเปลี่ยนอุปกรณ์ส่วนหน้าเป็นอุปกรณ์สำหรับการตักหรือขุดดินก็ได้

รถแทรกเตอร์ (Tractor)

ส่วนรถแทรกเตอร์แบบล้อยาง

ส่วนรถแทรกเตอร์แบบตีนตะขาบ

ใช้กับงานทั่วไป และเหมาะกับพื้นดิน

ที่มีความต้านทานไม่มากนัก

จึงสามารถขับเคลื่อนไปได้โยก

สะดวกแทบทุกท้องที่

และสามารถนำไปใช้กับพื้นที่

ที่ลาดเอียงถึง 45 องศาได้ด้วย

แต่ถ้านำไปใช้งานในระยะไกลๆแล้ว

ควรบรรทุกไปบนรถบรรทุก จะเป็นการสะดวกและประหยัดกว่า

ไม่เหมาะกับพื้นที่ที่เป็นดินอ่อน

การใช้งานก็เช่นเดียวกันกับรถตีนตะขาบ

รถล้อยางนี้มีทั้งแบบสี่ล้อและสอง

ล้อ ชนิดสองล้อจะใช้เป็นรถลาก

จูงเครื่องมือชนิดอื่นๆ

เช่น ลากจูงเครื่องมือบดอัดถนน

ลากจูงรถขุดเป็นต้น

ใบมีดที่เป็นอุปกรณ์ติดกับรถแทรกเตอร์มีอยู่ด้วยกัน 4 แบบ

2. แบบเหลี่ยม

3. แบบทั่วไป

4. แบบรองรับ

1. แบบเหยียดตรง

ใบมีดแบบนี้ใช้สำหรับงานปรับพื้นที่ทั่วไปหรือใช้เคลื่อนย้ายดิน

ดันดินในระยะทางสั้นๆ

ใช้งานเช่นเดียวกันกับใบมีดเหยียดตรง แต่จะเหมาะมากกับงานกลบ

ใช้กับงานเคลื่อนย้ายวัสดุ เช่น ดิน หิน กรวด ทรายโดยขนย้ายไปได้ครั้งละมากๆ และสามารถนำไปได้ในระยะไกลๆ อีกด้วย

ใบมีดแบบนี้ใช้เป็นอุปกรณ์ประกอบสำหรับการผลักหรือลากจูงเครื่องมือชนิดอื่นๆ

รถขูดหรือรถไส (Scraper)

​

​

ใช้สำหรับไสดินหรือตักดิน และบรรทุกดินที่ได้จากการไสหรือการตักนั้นไปเทยังตำแหน่งที่

ต้องการปกติจะลากจูงด้วยรถล้อยางที่ใช้กับรถไสโดยเฉพาะ หรือลากจูงด้วยรถแทรกเตอร์ล้อยางก็ได้

​

​

เครื่องมือเกี่ยวกับการบดอัด(Compaction)

• การบดอัดดินเป็นกระบวนการอย่างหนึ่งที่จะเพิ่มความหนาแน่นหรือความต้านทานของดินขึ้น พยายามไม่ให้มีช่องว่างของอากาศแทรกอยู่ และขับไล่น้ำให้ออกไปจากช่องว่างเหล่านั้น พื้นดินเกิดความมั่นคงสามารถรับน้ำหนักได้มากขึ้น ซึ่งถ้าปล่อยให้เป็นไปตามธรรมชาติแล้ว ต้องใช้เวลาแรมเดือน แรมปีหรือเป็นระยะเวลาหลายๆ ปีจนกว่าพื้นดินจะแน่น การบดอัดจึงมีความต้องการให้ดินเกิดความมั่นคงแข็งแรงในช่วงระยะเวลาสั้นๆ การบดอัดดินต้องกระทำให้บังเกิดผลดังต่อไปนี้ คือ

1. เพิ่มความแข็งแรงของดินให้สามารรับแรงได้ตามความประสงค์

2. มีการยุบตัวของดินน้อยมาก

3. มีการเปลี่ยนลักษณะและมีปริมาตรของดินเพิ่มขึ้น

4. ลดการซึมของน้ำ หรือน้ำซึมเข้าไปได้น้อยลงกว่าแต่ก่อน

การบดอัดดินให้เกิดผลดังกล่าวข้างต้นได้นั้น จำเป็นต้องใช้เครื่องมือที่มีประสิทธิภาพ ชนิดของเครื่องมือที่ใช้ในการบดอัดดินโดยทั่วไปแล้วแบ่งออกเป็น 6 ประเภท คือ

​

​

​

1.ลูกกลิ้งแบบกระทุ้ง

ทำหน้าที่กระทุ้งให้แน่น และทำให้ดินเกิดการแยกตัวอกจากก้อน

​

​

​

​

​

2. ลูกกลิ้งแบบตาข่าย เหมาะสำหรับการบดอัดที่มุ่งหวังให้ดินเกิดการทรุดตัว

​

เครื่องสั่นสะเทือน

เหมาะกับการบดอัดดินที่มีความชื้นหรือดินที่ค่อนข้างแห้ง

4. ลูกกลิ้งเหล็กเรียบใช้สำหรับการบดอัดพื้นผิวชั้นสุดท้ายก่อนจะลาดยางมะตอย

ใ5. ลูกกลิ้งลม ใช้สำหรับการบดอัดชั้นพื้นดินที่เทไว้หนาๆ และพื้นดินที่มีความหนาแน่นสูง

​

6. ลูกกลิ้งปล้องหรือลูกกลิ้งแบบเป็นข้อ ใช้งานเช่นเดียวกันกับลูกกลิ้งตีนแกะ แต่สามารถขับเคลื่อนไปได้ด้วยตัวเอง

เป็นรถที่ใช้เกลี่ยปรับแต่งผิวดิน ส่วนมากจะใช้กับงานทำถนน การเกลี่ยปรับผิวดินนี้เป็นขั้นตอนทำงานหลังจากการขุดแต่และการบดอัดดินในชั้นแรกๆ ใบมีดที่ใช้เกลี่ยดินจะติดไว้ใต้ท้องรถตอนช่วงกลางและสามารถจะปรับหันทิศทางได้ตามตำแหน่งที่ต้องการนอกจากนี้ยังมีเครื่องมือที่ใช้กับงานในสนามอีกหลายชนิด เช่น เครื่องผสมคอนกรีต รถผสมคอนกรีต เป็นต้น

รถเกลี่ยดิน (Grader)

คำถาม “การซื้อและการเช่าเครื่องมือเพื่อนำมาใช้กับงานก่อสร้างนั้น อย่างไหนจึงจะอำนวยประโยชน์ได้มากกว่ากัน” ???

คำถามนี้คงจะตอบไปได้หลายทาง ต้องขึ้นอยู่กับความต้องการและเวลาของผู้ใช้ด้วยผู้รับเหมาก่อสร้างบางครั้งมีความจำเป็นต้องซื้อเครื่องมือไว้ใช้งาน แต่ในบางโอกาสก็จำเป็นต้องเช่าเหมือนกัน หลักทั่วไปผู้รับเหมาจะพิจารณาซื้อเครื่องมือที่มีความจำเป็นต้องใช้งานเกือบทุกวัน จะเช่าหรือทำสัญญาเช่าเฉพาะเครื่องมือชนิดพิเศษเท่านั้น

ราคาครอบครองและราคาปฏิบัติการ (Owning and Operating Cost)

เรียกกันโดยทั่วไปว่า “ราคาโอแอนด์โอ” (O & O Cost) ราคาดังกล่าวนี้จะคิดคำนวณไปตามชั่วโมงการทำงาน ราคาต่อหน่วยของผลผลิต หรือการทำงานได้ของเครื่องมือแต่ละชนิดนั้น จะพิจารณาจากอัตราการทำงานได้และจากการที่ครอบครองเครื่องมือเหล่านั้นไว้ การคิดคำนวณหาราคาต่อหน่วยจึงมี

ความสำคัญและใช้เป็นข้อมูลสำหรับการเสนอราคาก่อสร้างของผู้รับเหมาด้วย

1. ราคาครอบครอง (Owning Costs) = การซื้อเครื่องมือมาไว้ใช้งานหรือซื้อไว้เป็นเจ้าของการคิดคำนวณราคาครอบครอง

ก. ค่าเสื่อมราคา(Depreciation)

ข. ค่าการลงทุน (Investment Cost)

ค. ภาษี (Taxes)

ง. การประกัน (Insurance)

จ. การเก็บรักษาและอื่นๆ

(Storage and Miscellaneous)

ก. ค่าเสื่อมราคา (Depreciation) = การลดลงในคุณค่า การหมดค่า การสูญเสียของ

ทรัพย์สิน ตลอดระยะเวลาที่ครอบครองอยู่นั้น การคิดคำนวณหาค่าเสื่อมราคา จึงมีจุดหมายเป็นหลักใหญ่อยู่ 3 ประการ

- การพิจารณาถึงส่วนประกอบของราคาครอบครองและราคาปฏิบัติการ ตามความโน้มเอียงของ ราคาในระหว่างช่วงเวลานั้น

- การพิจารณาค่าเสื่อมราคาระหว่างเวลาที่ใช้งาน

- การประเมินผลภาระทางภาษี

การเสื่อมราคาที่เห็นได้ชัดในเบื้องต้น = ค่าตกต่ำของเครื่องมือตามระยะเวลาที่ครอบครองอยู่นั้น (Salvage Value ใช้ตัวย่อ S) ซึ่งเป็นราคาหรือเป็นค่าสุดท้ายของเครื่องมือที่หมดอายุการใช้งานแล้ว(Useful Life ใช้ตัวย่อ L) หรือเป็นราคาที่จะขายเลหลัง (Auction Price) นั่นเอง สำหรับอายุการใช้งานของเครื่องมือก่อสร้างแต่ละชนิดจะกำหนดไปตามชนิดและสัญลักษณ์ของการใช้เครื่องมือนั้นๆ โดยหลักทั่วไปจะคิดอายุการใช้งานประมาณ 5 ปี และคิดค่าตกต่ำของเครื่องมือ (Salvage Value) ไม่ต่ำกว่า 10% ของ ราคาเบื้องต้น (Initial Cost)

ดังนั้น ราคาเบื้องต้น (Initial Cost ใช้ตัวย่อ C) ที่จะใช้เป็นเกณฑ์คำนวณหาค่าเสื่อมราคา(Depreciation ใช้ตัวย่อ D) จึงเป็นเรื่องสำคัญมาก ต้องกำหนดขอบข่ายให้แน่ชัดว่า จะรวมราคาใช้จ่ายด้านใดบ้าง ปกติราคาเบื้องต้นได้คิดรวมค่าขนส่ง ค่าประกัน ค่าออกของ ค่าประกอบและติดตั้ง ค่าบริการ ค่าภาษีการค้าและค่าใช้จ่ายทางธุรการด้วย หรือเป็นราคา C.I.F. (Cost, Insurance and Freight) นั่นเอง

​

การคำนวณหาค่าเสื่อมราคาของเครื่องมือโดยวิธีนี้ ต้องนำเอาราคาเบื้องต้นลบด้วยค่าตกต่ำของเครื่องมือและหารด้วยอายุการใช้งาน ซึ่งเขียนเป็นสมการได้ดังนี้

ค่าเสื่อมราคา = ราคาเบื้องต้น – ราคาตกต่ำของเครื่องมืออายุการใช้งานหรือเขียนเป็นสูตรได้ดังนี้

D = C – S

L

(1) วิธีเส้นตรง (Straight Line Method)

(2) วิธีรวมตัวเลขของแต่ละปี

(Sum-of-the-Years-Digits-Method)

​

วิธีตามข้อนี้มีลักษณะการคิดคำนวณคล้ายๆ กับวิธีทางตรง กล่าวคือ ใช้จำนวนที่หักด้วยค่าตกต่ำ(ราคาเบื้องต้น - ค่าตกต่ำของเครื่องมือ) เป็นตัวคูณกับจำนวนที่แปรผันไปแต่ละปี

(จำนวนของแต่ละปี /ผลรวมของทุกปี) ตามสมการ ดังนี้

ค่าเสื่อมราคาแต่ละปี (Dn) = จำนวนของแต่ละปี x จำนวนที่หักด้วยค่าตกต่ำ แล้วผลรวมของทุกปี

ผลรวมของทุกปีซึ่งใช้เป็นตัวหาร ได้แก่ ผลรวมของแต่ละปีตามอายุการใช้งานของเครื่องมือนั้นๆซึ่งถ้ากำหนดให้อายุการใช้งานเท่ากับ 5 ปี ผลรวมของทุกปีจะเป็น 1+2+3+4+5 = 15 เลขจำนวน 15 ใช้เป็นตัวหาร เพื่อหาค่าเสื่อมราคาของแต่ละปี และจำนวนของแต่ละปีซึ่งใช้เป็นตัวตั้งจะมีจำนวนตรงกันข้ามกับอายุการใช้งาน ดังนั้น ถ้าคิดค่าเสื่อมราคาเมื่อสิ้นปีแรก ตัวตั้งจึงเป็นเลข 5 และในทำนองเดียวกัน ถ้าคิดค่าเสื่อมราคาเมื่อสิ้นปีที่สอง ตัวตั้งต้องเป็นเลข 4 ดังนี้เรื่อยไปตามลำดับจนกระทั่งสิ้นสุดอายุการใช้งาน

(3) วิธีถดถอย (Double Declining Balance Method)

ในการใช้วิธีลดค่าดุลยภาพนี้ อัตราของค่าเสื่อมราคาต่อปีต้องคิดจากจำนวน 200 และหารด้วยอายุการใช้งานของเครื่องมือนั้นๆ แล้วนำเอาผลลัพธ์ที่ได้ไปคูณกับราคาเบื้องต้น จึงจะเป็นค่าเสื่อมราคาเมื่อสิ้นปีแรก สำหรับค่าเสื่อมราคาเมื่อปีที่สอง ต้องเอาค่าเสื่อมราคาของปีแรกหักออกจากราคาเบื้องต้นก่อนที่จะคูณกับอัตราของค่าเสื่อมราคาต่อปี เช่นเดียวกับการคำนวณหาค่าเสื่อมราคาเมื่อสิ้นปีที่สามกล่าวคือ ต้องนำเอาค่าเสื่อมราคาของปีที่สองหักออกจากราคาที่เหลือเมื่อสิ้นปีแรก ซึ่งเขียนเป็นสมการได้ดังนี้

ค่าเสื่อมราคา (Dn) = 200 x ราคาทุกสิ้นปีซึ่งเป็นราคาเริ่มต้นของปีถัดไป

N

การพิจารณาเลือกช่วงที่ดีที่สุดสำหรับการเปลี่ยนชิ้นส่วนเครื่องมือก่อสร้าง หรือซื้อเครื่องมือแทนเครื่องเก่านั้น งานเพิ่มมากขึ้น ดีกว่าที่จะปล่อยให้สภาพของเครื่องมือเครื่องจักรอยู่ในลักษณะที่ชำรุดทรุดโทรม ผู้รับเหมาก่อสร้างจะพิจารณาเปลี่ยนเครื่องมือใหม่ เครื่องมือที่ใช้อยู่เดิมนั้นมีรายการที่ต้องซ่อมมาก หรือต้องยกเครื่องอยู่บ่อยๆ และต้องใช้ค่าใช้จ่ายเงินไปเป็นจำนวนมากกรณีดังกล่าวนี้ผู้รับเหมาก่อสร้างจะต้องตัดสินใจซ้อเครื่องมือมาใช้งานแทนเครื่องเก่า หรือมีโครงการใหม่ที่จะก่อสร้าง การซ้อเครื่องมือมาใช้แทนเครื่องเก่า ความรอบคอบโดยคำนึงถึงหลักทางเศรษฐศาสตร์ประกอบกันไปด้วย ทั้งนี้ก็เพื่อประโยชน์ให้มีผลตอบแทนที่คุ้มค่านั้นเอง ซึ่งมีข้อควร

พิจารณาดังต่อไปนี้

​

การตัดสินใจเปลี่ยนเครื่องมือแทนเครื่องเก่า

( The Replacement Decision )

ต่อ

​

​

​

1. ค่าเสื่อมราคาและค่าเปลี่ยนเครื่องมือใหม่ (Depreciation and Replacement Cost )

2. ค่าการลงทุน ( Investment Cost )

3. ค่าซ่อม ( Repair Cost )

4. ค่าลดลงตามประสิทธิภาพของการทำงาน ( Down Time Cost )

5. ค่าความเก่าตามสภาพของเครื่องมือ ( Obsolescence Cost )

สำหรับค่าลดลงตามประสิทธิภาพของการทำงาน ( Down Time Cost) = ประสิทธิภาพของในการทำงานของเครื่องมือ ซึ่งอยู่กับสภาพการใช้งานของเครื่องมือแต่ละปีและตามข้อเท็จจริงประสิทธิภาพของเครื่องมือมีแนวโน้มลดต่ำลงทุกปี การคิดคำนวณหาค่าลดลงตามสภาพดังกล่าวนั้น กระทำได้โดยเอาเปอร์เซ็นต์ที่เครื่องมือทำงานลดลงแต่ละปี คูณด้วยชั่วโมงตามแผนการทำงานแต่ละปีของเครื่องนั้นและคูณด้วยราคาต่อชั่วโมงของเครื่องมือใหม่หรือเครื่องมือที่เช่ามาทำงานแทนค่าความเก่าตามสภาพของเครื่องมือ

​

​

​

ต่อ

• ค่าความเก่าตามสภาพของเครื่องมือ ( Obsolescence Cost ) ความเก่าของเครื่องมือนอกจากจะมี
• ปัญหาเกี่ยวกับการซ่อม การบำรุงรักษา และเวลาที่สูญเสียไปเนื่องจากการซ่อมหรือยกเครื่องแล้วความเก่า
• ของเครื่องมือยังเป็นผลกระทบต่อประสิทธิภาพของการทำงานอีกด้วย ซึ่งประสิทธิภาพย่อมสู้เครื่องใหม่
• ไม่ได้ ความเก่าของเครื่องมือจึงเป็นลักษณะคล้ายๆ กันกับค่าลดลงตามประสิทธิภาพในข้อที่ 4 อายุของ
• เครื่องมือเครื่องจักรจึงเป็นส่วนสำพันธ์กันกับราคาของเครื่อง เพราะเครื่องมือเก่าย่อมหย่อนประสิทธิภาพ
• ในการทำงาน ดังนั้นการคำนวณหาค่าความเก่าตามสภาพของเครื่องมือจึงสามารถกระทำได้ โดยเอา
• เปอร์เซ็นต์ของผลผลิตที่สูญเสียไป คูณด้วยชั่วโมงตามแผนการดำเนินงานแต่ละปีของเครื่องมือนั้น คูณ
• ด้วยราคาต่อชั่วโมงของเครื่องมือใหม่
• ฉะนั้นการพิจารณาถึงช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดจะตัดสินใจเปลี่ยนเครื่องมือ จึงต้องคิดคำนวณหา
• ค่าจากองค์ประกอบทั้ง 5 ประการดังกล่าวข้างต้น โดยใช้วิธีคิดค่าแบบสะสม
• ( Cumulative Cost Method ) ซึ่งจะเป็นการหาช่วงเวลาที่เหมาะสมนั้นเอง

​

ค่าความเก่าตามสภาพของเครื่องมือ ( Obsolescence Cost ) ความเก่าของเครื่องมือนอกจาก เกี่ยวกับการซ่อม การบำรุงรักษา และเวลาที่สูญเสียไป การซ่อมหรือยกเครื่องแล้วความเก่าของเครื่อง มือ ประสิทธิภาพของการทำงานอีกด้วย ซึ่งประสิทธิภาพย่อมสู้เครื่องใหม่ไม่ได้ ความเก่าของเครื่องมือจึงเป็นลักษณะคล้ายๆ กันกับค่าลดลงตามประสิทธิภาพในข้อที่ 4 อายุของเครื่องมือเครื่องจักรจึงเป็นส่วนสำพันธ์กันกับราคาของเครื่อง เพราะเครื่องมือเก่าย่อมหย่อนประสิทธิภาพในการทำงาน ดังนั้นการคำนวณหาค่าความเก่าตามสภาพของเครื่องมือจึงสามารถกระทำได้ โดยเอาเปอร์เซ็นต์ของผลผลิตที่สูญเสียไป คูณด้วยชั่วโมงตามแผนการดำเนินงานแต่ละปีของเครื่องมือนั้น คูณด้วยราคาต่อชั่วโมงของเครื่องมือใหม่ฉะนั้นการพิจารณาถึงช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดจะตัดสินใจเปลี่ยนเครื่องมือ จึงต้องคิดคำนวณหาค่าจากองค์ประกอบทั้ง 5 ประการดังกล่าวข้างต้น โดยใช้วิธีคิดค่าแบบสะสม( Cumulative Cost Method ) ซึ่งจะเป็นการหาช่วงเวลาที่เหมาะสมนั้นเอง

ในบรรดาค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับเครื่องจักรกลก่อสร้าง ค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงรักษาเป็นสิ่งที่ควบคุมง่ายที่สุด แต่ก็มักถูกมองข้ามบ่อยครั้งที่สุด ทั้งๆ ที่ค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงรักษาตลอดอายุการใช้งานมักจะสูงกว่าราคาของเครื่องจักรกล สาเหตุของการมองข้ามความสำคัญของค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงรักษาอาจเป็นเพราะ

- ค่าใช้จ่ายเหล่านี้เป็นสิ่งที่คาดหวังว่าต้องเกิดขึ้นอยู่แล้ว

- เป็นค่าใช้จ่ายที่ค่อยๆ พอกพูนขึ้นทีละน้อยๆ ตลอดช่วงอายุการใช้งานของเครื่องจักรกล

- มักถูกละเลยไม่มีการแสดงรายละเอียด และเสนอต่อผู้บริหาร

- ค่าใช้จ่ายในส่วนของการบำรุงรักษาประจำวันมักต่ำจนมองไม่เห็นหรือรู้สึกได้

- การใช้จ่ายที่ต้องเสียไปเนื่องจากเครื่องจักรกลหยุดการทำงาน มักไม่นำมารวมอยู่ในรายการบำรุงรักษาและการซ่อมแซม

การจัดการซ่อมบำรุงรักษา

( Maintenance Management )

หัวใจของการจัดการซ่อมบำรุงรักษาก็คือ การซ่อมบำรุงรักษาอย่างมีแผน หรือ การซ่อมบำรุงตามหมายกำหนดการ ( Scheduled Maintenance )หากการซ่อมบำรุงกระทำตามคำเรียกร้องของผู้ใช้เครื่องจักรกลเฉพาะเมื่อเกิดปัญหาขึ้น ก็ แก้ปัญหาที่ไม่มีวันจบ หน่วยงานที่รับผิดชอบการซ่อมบำรุงรักษาจะต้องวางหมายกำหนดการตรวจทำความสะอาด และซ่อมเครื่องจักรกลเสมอ โดยแจ้งให้กับผู้ที่เกี่ยวข้องกับการใช้เครื่องจักรกลทราบหมายกำหนดการนั้น ขณะเดียวกันผู้ที่ใช้เครื่องจักรกลจะต้องรายงานและบันทึกสิ่งบกพร่องและอุปกรณ์ที่เกิดขึ้นขณะใช้เครื่องทุกครั้ง ตลอดจนข้อเสนอแนะในการปรับปรุงให้หน่วยซ่อมบำรุงรักษาทราบ

การบำรุงรักษาและการซ่อมแซมอาจแบ่งระดับประเภทออกเป็น

1. การบำรุงรักษาแบบป้องกัน ( Preventive Maintenance )

2. การซ่อม ซึ่งแบ่งออกเป็น

ก. การซ่อมย่อยหรือซ่อมในสนาม

ข. การซ่อมใหญ่หรือการซ่อมในโรงงาน

3. การยกเครื่อง ( Overhauls ) = ใช้เครื่องจักกล เพื่อถอดชิ้นส่วนมาทดสอบปรับปรุงและซ่อมแซมขนาดใหญ่ทั้งระบบการซ่อมบำรุงรักษาบางประเภทไม่จำเป็นต้องทำโดยเจ้าของโครงการหรือเจ้าของเครื่องจักรกล การซ่อมใหญ่ และการยกเครื่อง มักจะทำโดยผู้จัดจำหน่ายหรือบริษัทรับจ้างซ่อมทางด้านนี้โดยเฉพาะ เป็นต้น

ประเภทของการซ่อมบำรุงรักษา

​

การซ่อมบำรุงรักษาเครื่องจักกลเป็นไปอย่างมีระบบ การบันทึกค่าใช้จ่ายและรายละเอียดการบำรุงรักษาที่ทำเป็นประจำ การซ่อม การยกเครื่อง ตลอดจนจำนวนชั่วโมงที่ใช้งาน การบันทึกข้อมูลเหล่านี้ ควรจะมีแบบฟอร์มที่เข้าใจง่าย สะดวกต่อการใช้ หากเป็นไปได้ควรจะมีรายการที่เป็นประโยชน์ต่อผู้กรอกซึ่งเป็นผู้ที่ใช้เครื่องจักรด้วย ผู้กรอกเห็นความสำคัญของข้อมูลนั้นและปฏิบัติหน้าที่ด้วยความรับผิดชอบ ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นไปตามความเป็นจริงมากขึ้น การบันทึกแบบฟอร์มเหล่านี้นอกจากจะมีลายเซ็นของหัวหน้างานกำกับด้วย ตรวจสอบข้อมูลที่บันทึกอีกทางหนึ่ง โดยทั่วไปจะประกอบไปด้วยข้อมูลเหล่านี้

- ประวัติของการซ่อมของเครื่องจักรกล

- ใบสั่งการซ่อมในโรงงาน

- ข้อมูลการบำรุงรักษาแบบป้องกัน

- รายงานจากหน่วยบริการ

- รายงานประจำวันของผู้ใช้เครื่องจักรกล

• รายงานข้อบกพร่องของเครื่องจักรกลโดยผู้ใช้เครื่องแบบฟอร์มมาตรฐานในการบันทึกข้อมูลเหล่านี้ มีอยู่ทั่วไปจากบริษัทของผู้จัดจำหน่ายเครื่องจักรกล หรือผู้รับจ้างซ่อมบำรุงรักษา แต่สามารถสร้างใหม่ตามความเหมาะสมก็ได้

การบันทึกประวัติการซ่อมบำรุงรักษา