นวัตกรรม หมายถึง ความคิดและการกระทำใหม่ๆที่นำมาใช้ในการปรับปรุง เปลี่ยนแปลง การดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน หนึ่งโรงเรียนหนึ่งนวัตกรรม:2549 นวัตกรรมทางการศึกษา หมายถึง แนวคิด ทฤษฎี ระบบ กระบวนการ เทคนิค วิธีการ แนวปฏิบัติ และสิ่งประดิษฐ์ที่พัฒนาขึ้นใหม่เพื่อแก้ปัญหา และพัฒนาคุณภาพการศึกษา(สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน หนึ่งโรงเรียนหนึ่งนวัตกรรม :2549) การสร้าง พัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้ คือ การกระทำใหม่ การสร้างใหม่ หรือการพัฒนาดัดแปลงจางสิ่งใดๆ แล้วทำให้การศึกษาหรือการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพดีขึ้นกว่าเดิม ทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนเปลี่ยนแปลงในการเรียนรู้ เกิดการเรียนรู้อย่างรวดเร็ว มีแรงจูงใจในการเรียน ทำให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุดกับผู้เรียน เป้าหมายของนวัตกรรมทางการศึกษา1. เพื่อแก้ปัญหาการเรียนรู้ที่เกิดขึ้น 2. เพื่อทำให้การเรียนรู้บรรลุเป้าหมายทางการศึกษาที่วางไว้ 3. เพื่อให้การจัดการศึกษามีประสิทธิภาพบรรลุเป้าหมายได้ดีขึ้น องค์ประกอบของการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้ 1. ผู้ใช้ผลการวิจัยและพัฒนา 2 .นักวิจัย 3.สถาบันที่ให้การสนับสนุนทุนเพื่อการวิจัย 4.สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยและพัฒนา ประเภทของนวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้ แบ่งเป็น 5 ประเภท ได้แก่ 1.นวัตกรรมด้านสื่อสารการสอน 2.นวัตกรรมด้านวิธีการจัดการเรียนการสอน 3.นวัตกรรมด้านหลักสูตร 4.นวัตกรรมด้านการวัดและการประเมินผล 5.นวัตกรรมด้านการบริหารจัดการ กระบวนการการสร้างและพัฒนานวัตกรรม 5 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาเอกสารแนวคิดหลักการ เป็นขั้นตอนของการสำรวจว่าในทางวิชาการมีพัฒนาเรื่องนี้ไว้ว่าอย่างไร มีใครที่เคยประสบปัญหาการพัฒนาการเรียนรู้หรือการบริหารสถานศึกษาเช่นเดียวกันนี้มาก่อน และคนที่หาปัญหาเช่นเดียวกันนี้มีแนวทางในการแก้ไขปัญหานี้ในห้องเรียนของตนเองอย่างไร เพื่อให้ได้แนวคิดและแนวทางที่จะนำมาแก้ปัญหาของตนเองต่อไป 1.1 การแลกเปลี่ยนเรียนรู้และการแสวงหาแนวคิดและหลักการ 1.2 การศึกษาเอกสารงานวิจัยและประสบการของผู้เกี่ยวข้อง ขั้นตอนที่ 2 การเลือกและการวางแผนสร้างนวัตกรรม โดยพิจารณาเลือกจากลักษณะของนวัตกรรมการเรียนรู้ที่ดี ดังนี้ 1. เป็นนวัตกรรมการเรียนรู้ที่ตรงกับความต้องการและความจำเป็น 2.มีความหน้าเชื่อถือและเป็นไปได้สูงที่จะสามารถแก้ปัญหา และพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน 3. เป็นนวัตกรรมที่มีแนวคิดหรือหลักการทางวิชาการรองรับจนน่าเชื่อถือ 4. สามารถนำไปใช้ในห้องเรียนได้จริง ใช้ได้ง่าย สะดวกต่อการใช้และการพัฒนานวัตกรรม 5. มีผลการพิสูจน์เชิงประจักษ์ว่าได้ใช้ในสถานการณ์จริงแล้วสามารถแก้ปัญหาหรือพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนรู้ได้อย่างน่าเพิ่งพอใจ ขั้นตอนที่ 3 สร้างและพัฒนานวัตกรรม จากแผนการสร้างนวัตกรรม ครูต้องศึกษาถึงรายละเอียดของนวัตกรรมที่จะสร้างและดำเนินการตามขั้นตอน เช่น การสร้างนวัตกรรมที่เป็นชุดการเรียนรู้ ครูอาจดำเนินการสร้างตามขั้นตอนต่อไปนี้ เช่น – วิเคราะห์จุดประสงค์การเรียนรู้ – กำหนดและออกแบบชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง – ออกแบบสื่อเสริม – ลงมือทำ – ตรวจสอบคุณภาพครั้งแรกโดยผู้เชี่ยวชาญ – ทดลองใช้ระยะสั้นเพื่อปรับปรุงเนื้อหาสาระ –นำไปใช้เพื่อแก้ปัญหาหรือการพัฒนาการเรียนรู้ ขั้นตอนที่ 4 การหาประสิทธิภาพของนวัตกรรม ขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่พิสูจน์ว่านวัตกรรมที่สร้างขั้นนั้นเมื่อนำไปใช้จะได้ผลตามที่ต้องการหรือไม่ สามารถแก้ปัญหาในชั้นเรียนหรือพัฒนาผู้เรียนได้จริงหรือไม่การประสิทธิภาพของนวัตกรรมมีหลายวิธี เช่น 1.การตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ 2. การบรรยายคุณภาพ 3.การคำนวณค่าร้อยละของผู้เรียน 4.การหาประสิทฺธิภาพของนวัตกรรม 5.การประเมินสื่อมัลติมีเดีย ขั้นตอนที่ 5 ปรับปรุงนวัตกรรม หลังจากที่หาประสิทธิภาพของนวัตกรรมที่สร้างขั้น ไม่ว่าจะโดยวิธีการใดก็ตามควรนำความคิดเห็นหรือข้อเสนอแนะเล่านั้นมาปรับปรุงนวัตกรรมให้มีคุณภาพเหมาะสมที่จะนำไปใช้ในห้องเรียนได้มากขึ้น โดยเฉพาะค่าหาประสิทธิภาพโดยการให้ผู้เชี่ยวชาญช่วยตรวจและการบรรยายคุณภาพก่อนการทดลองใช้และหลังการทดลองใช้กับผู้เรียนกลุ่มเล็กจะทำให้ได้ข้อมูลที่ชัดเจนและเป็นรายละเอียดที่จะปรับปรุงนวัตกรรมได้ง่ายขึ้น กระบวนการการสร้างและพัฒนานวัตกรรมในด้านการสอน ในการออกแบบการสร้างและพัฒนานวัตกรรม มีขั้นตอนดังนี้ 1. ศึกษาปัญหาการเรียนการสอน การศึกษาปัญหาการเรียนการสอนซึ่งเราสามารถพิจารณาได้จาก 1.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน 1.2 ผลการวัดและประเมินจุดประสงค์การเรียนรู้ 1.3 การทำแบบฝึกหัดของผู้เรียน 1.4 ผลการตรวจผลงานของผู้เรียน 1.5 ผลจากการทดสอบความรู้ความเข้าใจและทักษะการเรียนรู้ของผู้เรียน 1.6 บันทึกผลการสอนหลังสอนในแผนการสอน 1.7 ผลการวิจัยที่ผู้สอนได้จัดทำขึ้น 2. กำหนดและจัดทำนวัตกรรมการเรียนการสอน การกำหนดนวัตกรรมที่จะนำมาใช้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนาการเรียนการสอนให้สอดคล้องกันสาเหตุของปัญหา และการสร้างนวัตกรรมดังนี้ 2.1 วิเคราะห์หลักสูตร 2.2 ศึกษาหลักการ แนวคิด ทฤษฎีและผลงานที่เกี่ยวข้อง 2.3 จัดทำโครงสร้างของนวัตกรรมการเรียนการสอน 2.4 สร้างนวัตกรรมการเรียนการสอนตามโครงสร้างและขั้นตอนที่กำหนด 2.5 นำนวัตกรรมการเรียนการสอนที่สร้างขึ้นไปพิสูจน์คุณภาพและประสิทธิภาพ 3. การจัดทำเครื่องมือประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพนวัตกรรมการเรียนการสอน ขั้นตอนในการจัดทำเครื่องมือประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพของนวัตกรรมมีดังนี้ 3.1 ศึกษาวัตถุประสงค์ของนวัตกรรมการเรียนการสอนที่สร้างขึ้น 3.2 กำหนดเครื่องมือที่ต้องใช้ประกอบการประเมินคุณภาพและประสิทธิภาพ 3.3 ศึกษาแนวทางการสร้างเครื่องมือ 3.4 ออกแบบและสร้างเครื่องมือ 3.5 ตรวจสอบและผ่านการกลั่นกรองของผู้เชี่ยวชาญ 3.6 ศึกษาคุณภาพและประสิทธิภาพของเครื่องมือ 3.7 จัดทำเป็นเครื่องมือฉบับจริง 4. การทดลองศึกษาคุณภาพและประสิทธิภาพนวัตกรรมการเรียนการสอน ขั้นการศึกษาคุณภาพของนวัตกรรมการเรียนการสอนดำเนินการดังนี้
4. จัดทำเป็นนวัตกรรมการเรียนการสอนที่พร้อมสำหรับนำไปทดลองใช้ การศึกษาประสิทธิภาพของนวัตกรรมการเรียนการสอนดำเนินการดังนี้
5. การนำนวัตกรรมการเรียนการสอนไปใช้ในการแก้ปัญหา/พัฒนาผู้เรียน หลังจากได้ศึกษาคุณภาพและประสิทธิภาพของนวัตกรรมการเรียนการสอน ตามวิธีการและขั้นตอนที่เชื่อถือได้ และมีคุณภาพและประสิทธิภาพตามที่กำหนดแล้ว นำนวัตกรรมการเรียนการสอนไปใช้แก้ปัญหาและพัฒนาผู้เรียนที่เป็นประชากรกลุ่มตัวอย่าง หรือกลุ่มเป้าหมายเพื่อสร้างความเชื่อมั่นว่านวัตกรรมการเรียนการสอนที่สร้างขึ้นมานั้นมีคุณภาพและมีประสิทธิภาพอย่างแท้จริง 6. การเขียนรายงานผลการพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอน การเขียนรายงานผลการพัฒนานวัตกรรมแบ่งการเขียนออกเป็น 5 บท ดังนี้ บทที่ 1 บทนำ นำเสนอรายละเอียดตามหัวข้อต่อไปนี้ – ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา – วัตถุประสงค์ของการทดลอง – สมมุติฐานของการทดลอง – ขอบเขตของการทดลอง – ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ – นิยามศัพท์ บทที่ 2 การศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นำเสนอแนวคิด หลักการ ทฤษฎี และผลการวิจัยทีเกี่ยวข้องที่นำมาใช้ในการพัฒนานวัตกรรม ดังนี้ – หลักการ แนวคิด ทฤษฎี ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนานวัตกรรม – ผลการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนานวัตกรรม – หลักการ แนวคิด ทฤษฎี และผลการวิจัยที่นำมาใช้พัฒนานวัตกรรมในกลุ่มสาระ/วิชาที่คิดค้นและสร้างนวัตกรรมการเรียนการสอน บทที่ 3 วิธีดำเนินการสร้างและทดลองใช้นวัตกรรมการเรียนการสอน – วัตถุประสงค์ของการทดลอง – สมมุติฐานของการทดลอง – ประชากรที่ใช้ในการทดลอง – กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการทดลอง – นวัตกรรมและเครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง – การสร้างนวัตกรรมและเครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง – การดำเนินการทดลอง – การวิเคราะห์ผลการทดลอง – สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ผลการทดลอง บทที่ 4 การวิเคราะห์ข้อมูลและผลการวิเคราะห์ข้อมูล เป็นการนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูล โดยนำเสนอในรูปของตาราง กราฟ หรือบรรยาย ตามวัตถุประสงค์ของการทดลองที่กำหนดในบทที่ 1 บทที่ 5 การสรุปผล อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ – สรุปผลการวิจัย นำเสนอวัตถุประสงค์ ขั้นตอนการดำเนินงาน และผลการวิจัยโดยสรุป ให้เห็นภาพของการดำเนินการสร้างและพัฒนานวัตกรรมตลอดแนว – อภิปรายผลการวิจัย นำผลที่เกิดขึ้นจากการวิจัยมานำเสนอให้เห็นภาพรวมที่เป็นผลน่าพอใจ สิ่งที่เป็นข้อสังเกต โดยอ้างอิงหลักการ ทฤษฎีและผลการวิจัยที่สอดคล้องประกอบการอภิปรายอย่างเหมาะสม – ข้อเสนอแนะ นำเสนอสิ่งที่ควรดำเนินการต่อเนื่อง หรือพัฒนาผลการวิจัยอย่างต่อเนื่อง ที่จะทำให้เกิดคุณภาพในการพัฒนาอย่างเด่นชัด 7. การเผยแพร่การพัฒนานวัตกรรม หลังจากพิสูจน์ผลชัดเจนว่านวัตกรรมการเรียนการสอนที่คิดค้นและพัฒนานั้น สามารถแก้ปัญหาและพัฒนาการเรียนการสอนได้อย่างแท้จริงและได้นำเสนอผลการทดลองใช้ออกมาเป็นรายงานที่ถูกต้องแล้ว ควรเผยแพร่ผลการพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนอย่างกว้างขวางเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาการจัดการศึกษา |