การสร้างคุณค่าในตนเอง วัยรุ่น

แนวทางการพัฒนาการเห็นคุณค่าในตนเองของวัยรุ่นตามทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตน

Abstract

การเห็นคุณค่าในตนเอง เป็นการตัดสินคุณค่าของตนและแสดงออกในรูปแบบของทัศนคติที่บุคคลนั้นมีต่อตนเอง  การเห็นคุณค่าของตนเองจึงเป็นปัจจัยสำคัญประการหนึ่งในการตัดสินใจเลือกปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะกลุ่มวัยรุ่นซึ่งเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อพฤติกรรมต่าง ๆ เช่น พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ พฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดสารเสพติด เราจึงมีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนาทักษะการเห็นคุณค่าของตนเองให้กับวัยรุ่น ซึ่งทฤษฎีทางจิตวิทยาทฤษฎีหนึ่งที่เหมาะจะนำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาทักษะการเห็นคุณค่าในตนเองของวัยรุ่น คือทฤษฎีการรับรู้ความสามารถ ของตน เนื่องจากการรับรู้ความสามารถของตนจะมีผลต่อแรงจูงใจในการแสดงพฤติกรรมของบุคคล บุคคลที่รับรู้ความสามารถของตนเองสูงจะมีพฤติกรรมกล้าแสดงออกมากกว่าบุคคลที่รับรู้ความสามารถของตนเองต่ำ ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดการเห็นคุณค่าในตนเอง ดังนั้นการเพิ่มการรับรู้ความสามารถของตนตามแนวทางทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตน โดยใช้แนวทางการเพิ่มประสบการณ์ที่ประสบความสำเร็จให้กับวัยรุ่น การใช้ตัวแบบ การใช้คำพูดชักจูงและการกระตุ้นทางอารมณ์ จึงสามารถนำมาใช้เป็นแนวทางการพัฒนาการเห็นคุณค่าในตนเองของวัยรุ่นได้

Downloads

Download data is not yet available.

การสร้างคุณค่าในตนเอง วัยรุ่น

How to Cite

ทองอยู่ ด. (2014). แนวทางการพัฒนาการเห็นคุณค่าในตนเองของวัยรุ่นตามทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตน. Valaya Alongkorn Review, 4(2), 179–190. Retrieved from https://so06.tci-thaijo.org/index.php/var/article/view/30299

Issue

Section

Academic Article

License

ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ เป็นความคิดเห็น
ของผู้เขียนแต่ละท่าน มิใช่เป็นทัศนะและมิใช่ความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการจัดทำวารสาร และ
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์

เราจะมองเห็น คุณค่าในตนเอง อย่างไร?.ในเมื่อบางครั้งเรารู้สึกว่าเราไร้ค่าเสียเหลือเกิน

บทความนี้ Alljit ร่วมกับคุณวันเฉลิม คงคาหลวง (นักจิตวิทยาการปรึกษา) เจ้าของแฟนเพจ Trust.นักจิตวิทยาการปรึกษา

ที่จะมาพูดคุยและเเนะนำการเพิ่มภูมิคุ้มกันทางจิตใจ ด้วยการมองเห็นและรับรู้คุณค่าในตนเอง

การมีคุณค่าในตัวเองมาจากการยอมรับจากบุคคลที่มีความสัมพันธ์กับตัวเรา สิ่งสำคัญที่ติดตัวเรามาตั้งแต่เกิดคือการได้รับคำชมจากครอบครัว หรือบุคคลที่เราให้ความรู้สึกสำคัญ  

คนเราจะมีคุณค่าได้อย่างไร สามารถสร้างคุณค่าเพื่อเป็นภูมิคุ้มกันจิตใจเองได้ไหมถ้า “ไม่มีใครที่สามารถเป็นรากฐานให้เรารู้สึกถึงการมีคุณค่าได้เลย..”

รากฐานของการสร้าง คุณค่าในตนเอง มาจากครอบครัว

  • รากฐานของการสร้าง คุณค่าในตนเอง มาจากครอบครัว
      • ครอบครัวไม่เคยกล่าวชื่นชมและเมินเฉย
      • สิ่งที่เพิ่ม คุณค่าในตนเอง จากคำชมของคนอื่น
    • วิธีสร้างภูมิคุ้มกันด้านจิตใจเพื่อเพิ่ม คุณค่าในตนเอง
    • กรณีที่เราไม่มีภูมิคุ้มกันด้านจิตใจเลย
    • การมองหาข้อดีในตัวเองเพื่อให้เห็น คุณค่าในตนเอง

การสร้างรากฐานความรู้สึกมาจากครอบครัวเป็นหลัก โดยการที่เราทำอะไรแล้วออกมาดี มีครอบครัวที่คอยชื่นชมจะทำให้รู้สึกว่าตัวของเรามีคุณค่า เพราะได้รับการชื่นชม และการยอมรับจากบุคคลที่เราให้ความสำคัญ 

ครอบครัวไม่เคยกล่าวชื่นชมและเมินเฉย

อีกกรณีหนึ่งครอบครัวไม่เคยกล่าวชื่นชม ยินดี และเมินเฉยในความสำเร็จของเรา หรือแม้แต่สิ่งดี ๆ ที่เราทำ จึงส่งผลให้เราไม่รู้สึกถึงการมีคุณค่า เมื่อคนที่ไม่เคยได้รับคำชมจากครอบครัวเลยจึงทำให้ขาดความมั่นใจ

เพราะฉะนั้นภูมิคุ้มกันของการมีคุณค่ามักจะมีรากฐานมาจากครอบครัว ถ้าในวัยเด็กครอบครัวไม่ได้สร้างรากฐานให้แก่เรา เติบโตมาอาจจะขาดความมั่นใจ

และทำให้รู้สึกว่าไม่มีคุณค่าต่อตัวเองได้เท่าคนที่มีรากฐานภูมิคุ้มกันด้านจิตใจ 

สิ่งที่เพิ่ม คุณค่าในตนเอง จากคำชมของคนอื่น

เมื่อโตขึ้นอาจจะมีคนที่คอยชื่นชมเรา อาจจะทำให้ภูมิคุ้มกันด้านจิตใจของเรากลับมาได้ เมื่อเรารู้ว่าเราทำสิ่งไหนแล้วมีคุณค่าเราก็จะแสวงหาวิธีที่ทำให้เรารู้สึกว่าตนเองมีคุณค่าได้รับความชื่นชม

แสดงให้เห็นว่าเราก็สามารถสร้างความมีคุณค่าได้จากตัวของเราเองเช่นกัน 

วิธีสร้างภูมิคุ้มกันด้านจิตใจเพื่อเพิ่ม คุณค่าในตนเอง

เมื่อเรารู้จักวิธีสร้างคุณค่าให้แก่ตัวเอง เราสามารถลดการพึ่งพาและคำชมจากคนอื่นได้ เช่น เราสามารถทำงานได้ดี เล่นดนตรีได้ดี และดูแลคนอื่นได้ จะทำให้เรารู้สึกถึงการมีคุณค่าถึงไม่มีใครชื่นชมแต่เราสามารถชื่นชมตัวเองได้

เพราะฉะนั้น หลักของสร้างความคุณค่าให้แก่ตัวเอง เราต้องมองหาสิ่งที่เราทำได้ดีถึงแม้จะเห็นเรื่องเล็ก ๆ แต่ถ้าเรามั่นใจเราก็สามารถสร้างคุณค่าให้ตัวเองได้เช่นกัน

หรือเราทำอะไรแล้วเรามีคุณค่าในตัวเองเราก็จำสิ่งนั้นและทำไปเรื่อย ๆ พื้นที่ที่เรารู้สึกไร้ค่าก็ถูกแทนด้วยความรู้สึกมีคุณค่า 

กรณีที่เราไม่มีภูมิคุ้มกันด้านจิตใจเลย

ให้เราลองย้อนดูตัวเองว่าเราในปัจจุบันได้ทำอะไรที่รู้สึกดีลงไปบ้าง เราสามารถชื่นชมตัวเองได้ไหม ถ้าได้เป็นเรื่องที่น่ายินดีถ้าไม่ได้ไม่เป็นไร แต่ให้มองว่าใครบ้างให้ความสำคัญกับเราแปลว่าคนอื่นก็ให้คุณค่ากับเราเช่นกัน

โดยเรายอมรับจากคนที่ให้คุณค่าในตัวเราโดยที่เราไม่ต้องยึดติดว่าเราต้องได้รับการยอมรับจากคน ๆ เดียว แต่เราสามารถยอมรับได้จากคนอื่นที่เขาเห็นคุณค่าของเรา

วิธีนี้จะค่อย ๆ เยียวยารากฐานภูมิคุ้มกันการมีคุณค่าจนสร้างความสุขให้แก่ตัวเรา

การมองหาข้อดีในตัวเองเพื่อให้เห็น คุณค่าในตนเอง

เริ่มมองจากอะไรเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เราทำได้ดีในชีวิตประจำวัน เช่น เป็นคนชอบขี่มอเตอร์ไซค์ อาจจะหาจากจุดที่เราชอบมอเตอร์ไซค์มาต่อยอดด้วยการเป็นช่างซ่อมมอเตอร์ไซค์

ซ่อมมอไซค์ให้ลูกค้า เมื่อเราได้รับคำชม คำขอบคุณก็จะทำให้เราได้รับความสุขและสามารถสร้างคุณค่าในตัวเองได้ คำขอบคุณและความรู้สึกปลื้มใจที่สามารถช่วยเหลือคนอื่นได้ก็เป็นการสร้างคุณค่าให้แก่ตัวเราเช่นกัน

เมื่อเรารู้ว่าเราขาดการมีคุณค่าในสิ่งไหนถ้าเรารู้ว่าสิ่งไหนที่เราขาดเราสามารถเติมสิ่งที่ขาดไปได้โดยที่บางครั้งอาจจะได้ผลและบางครั้งไม่ได้ผล แต่เราสามารถรู้ได้ว่าเราขาดอะไร

เรารับรู้ว่าเราขาดเพื่อไม่ให้ตัวเองเผลอไปทำความคาดหวังที่เราผิดหวังในอดีต

แต่เมื่อเรารับรู้สิ่ง ๆ นี้จะทำให้เรารู้ถึงคุณค่าของเราเองได้ อย่าเผลอนำความคาดหวังในอดีตมาคาดหวังในปัจจุบันแต่ให้หาว่าในปัจจุบันเราอยากทำอะไรเพื่อมาเติมคุณค่าในสิ่ง ๆ นั้น

เมื่อเรารู้สึกว่าปัจจุบันเรามีคุณค่าจะสามารถหักล้างสิ่งที่เกิดขึ้นในอดีตลงไปได้

ทำให้เรารู้สึกมีคุณค่าและมีความสุขกับปัจจุบัน

Post Views: 213