ความผิดเกี่ยวกับ นางสาวยุภาวัน เจริญศักดิ์ รหัสนิสิต 631087027 กลุ่ม S201 คณะนิติศาสตร์ เสนอ อาจารย์วีณา สุวรรณโณ , อาจารย์วิรัตน์ นาทิพเวทย์ สารบัญ ความรับผิดในทางอาญา บทนำ .................................................................... ก-ข การรับผิดในทางอาญา .............................................. หมวด 1 : ความผิดต่อชีวิต ............................................ 6 มาตรา 288 ....................................................... 7-9 หมวด 2 : ความผิดต่อร่างกาย ..................................... 20 มาตรา 295
.................................................... 21-22 สารบัญ หมวด 3 : ความผิดฐานทำให้แท้งลูก
............................. 29 มาตรา 301 .................................................... 30-31 หมวด 4 : ความผิดฐานทอดทิ้งเด็ก
คนป่วยเจ็บหรือคนชรา 39 มาตรา 306 .................................................... 40-41 บทสรุปความผิดเกี่ยวกับชีวิตและร่างกาย ................. 44-45 บรรณานุกรม ............................................................ 47 ก บทนำ ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายอาญา คือ กฎหมายที่บัญญัติขึ้นเพื่อเป็นกฎ ภาค 1 บทบัญญัติทั่วไป ข กฎหมายอาญาเป็นกฎหมายมหาชน มีลักษณะการใช้บังคับดังนี้ ต้องมีบทบัญญัติโดยชัดเเจ้งกฎหมายอาญาจะต้องมี ต้องตีความโดยเคร่งครัดบางกรณีการตีความตามตัวอักษร กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด กฎหมายอาญา บททั่วไป " ความรับผิดในทางอาญา " ในการรับผิดทางอาญา ต้องมีครบทั้ง 2 องค์ประกอบ คือ ข้อสังเกต
มีเพียงบางความผิดเท่านั้น ที่ต้องรับผิดแม้ไม่ครบ 1.องค์ประกอบภายนอก คือ องค์ประกอบภายนอกของ 2. ฆ่า 2. องค์ประกอบภายใน คือ องค์ประกอบที่ไม่สามารถมองเห็น - 1 กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด กฎหมายอาญา บททั่วไป " ความรับผิดในทางอาญา " (ต่อ) ประเภทของเจตนา 1. เจตนาตามความเป็นจริง ตามมาตรา59 วรรค 2 และวรรค 3 การที่กระทำและในขณะเดียวกันผู้กระทำประสงค์ต่อผล หรือ วรรค 3 “ถ้าผู้กระทำมิได้รู้ข้อเท็จจริง อันเป็นองค์ จาก ม.59 วรรค 2 และ 3 การกระทำโดยเจตนา หมายถึง -2- กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด กฎหมายอาญา บททั่วไป " ความรับผิดในทางอาญา " (ต่อ) 1.ส่วนที่รู้สำนึกในการกระทำ และต้องรู้ข้อเท็จจริงอันเป็น การกระทำโดยเจตนา ผู้กระทำต้องรู้สำนึกในการกระ 2. ส่วนความต้องการ คือ ประสงค์ต่อผลหรือย่อมเล็งเห็นได้ ประสงค์ต่อผล หมายถึง มุ่งหมายจะให้เกิดผลขึ้น หาก ข้อสังเกตเกี่ยวกับประสงค์ต่อผล ถ้าผู้กระทำประสงค์ต่อผล แม้คาดหมายว่าจะไม่เกิดผลก็ถือว่า 2. การกระทำอันเดียวอาจก่อให้เกิดผลหลายประการ ซึ่งผล -3- กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด กฎหมายอาญา บททั่วไป " ความรับผิดในทางอาญา " (ต่อ) หากพิจารณาแล้วการกระทำนั้นผู้กระทำไม่ได้ ความหมายของเจตนาเล็งเห็นผล “เล็งเห็นผล” ข้อสังเกตเกี่ยวกับเจตนาประสงค์ต่อผลกับเล็งเห็นผล เป็ผลของการกระทำโดยเจตนาประสงค์ต่อผล หรือเล็งเห็นผล 2. แต่หากมีผลเกิดขึ้นหลายอัน ผลหนึ่งอาจเป็นผลของการ -4- กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด กฎหมายอาญา บททั่วไป " ความรับผิดในทางอาญา " (ต่อ) เจตนาพิเศษ หรือเรียกอีกอย่างว่า มูลเหตุชักจูงใจ เป็นองค์ ข้อสังเกตเกี่ยวกับเจตนาพิเศษ
สังเกตคำว่า “เพื่อ...” หรือใช้คำว่า “โดยทุจริต” ธรรมดา ธรรมดามีทั้งประสงค์ต่อผลหรือเล็งเห็นผล ส่วนเจตนาธรรมดา 2. เจตนาโดยผลของกฎหมาย ความเป็นจริง แต่เป็นเจตนาโดยกฎหมายกำหนด ตามมาตรา -5- กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด หมวด 1 : ความผิดต่อชีวิต
ความผิดเกี่ยวกับชีวิตและร่างกายเป็นการกระทำความผิด ความผิดฐานฆ่าคนตายโดยเจตนา ม.288 -6- กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญของมาตรา 288 ความผิดฐานฆ่าคนตายโดยเจตนา คุกตลอดชีวิต หรือจำคุกตั้งเเต่สิบห้าปีถึงยี่สิบปี หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด เจตนา ผู้ใด หมายถึง บุคคลทุกคนที่มีความกระทำความผิด ฆ่า หมายความว่า การทำให้ตายโดยไม่จำกัดวิธีการ เป็นต้น ฆ่า ยาพิษ ขับรถชน -7- กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 288 (ต่อ) การทำให้ตายโดยใช้กำลังประทุษร้าย การกระทำแก่กาย เจตนาประสงค์ต่อผล เป็นกรณีที่ผู้กระทำปรารถนาจะ -8- กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 288 (ต่อ) ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4402/2530 ระเบิดไม่เกิดการระเบิด เพราะยังมิได้ถอด สลักนิรภัย เมื่อ ภาพประกอบตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกา - 9 กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 289 ความผิดฐานฆ่าคนตายโดยมีเหตุฉกรรจ์ เพราะเหตุที่จะกระทำ หรือได้กระทำการตามหน้าที่
พนักงานนั้นกระทำตามหน้าที่ หรือเพราะเหตุที่บุคคลนั้นจะ (4) ฆ่าผู้อื่นโดยไตร่ตรองไว้ก่อน 289 (1) บุพการี หมายถึง ญาติสืบสายโลหิตโดยตรงขึ้นไป - 10 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 289 (ต่อ) 289 (2) ฆ่าในขณะที่เจ้าพนักงานกำลังกระทำการตาม มาตรา 1 (16) " เจ้าพนักงาน " หมายความว่า บุคคล ฆ่าโดยทารุณโหดร้าย ผู้ตายอาจตายในทันทีไม่ได้ - 11 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 289 (ต่อ) ความเเตกต่างความผิดฐานฆ่าคนตายโดยมีเหตุฉกรรจ์ - 12 - กฎหมายอาญา 2
ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 290 ความผิดฐานฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา เหตุให้ผู้นั้นถึงแก่ความตาย ต้องระวางโทษจำคุกตั้งเเต่สามปีถึง ถ้าความผิดนั้นมีลักษณะประการหนึ่งประการใดดังที่ หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด มิได้มีเจตนาฆ่า 2. ทำร้าย 3. ผู้อื่น การทำร้ายผู้อื่นจนเป็นเหตุให้ถึงเเก่ความตาย แตกต่างกับ - 13 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 291 ความผิดฐานกระทำโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย เหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสิบปี และ หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด ประมาท 2. กระทำ 3. ผู้อื่น กฎหมายมิได้จำกัดลักษณะของการกระทำโดยประมาณไว้ - 14 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 292 ความผิดฐานทำให้ผู้อื่นฆ่าตัวตาย ปัจจัยคล้ายคลึงกันแก่บุคคลซึ่งต้องพึ่งตน
ในการดำรงชีพหรือใน หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. กระทำด้วยการปฏิบัติ เจตนาพิเศษ 2. แก่บุคคลซึ่งต้องพึ่งตน 3.
เป็นเหตุให้บุคคลนั้นฆ่า - 15 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 292 (ต่อ) การกระทำด้วยการปฏิบัติอันทารุณ ก็คือ กระทำด้วยวิะีการ - 16 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 293 ความผิดฐานช่วยเหลือยุยงให้ฆ่าตัวตาย หรือผู้ซึ่งไม่สามารถเข้าใจว่าการกระทำของตนมีสภาพหรือ หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด 2. ช่วยหรือยุยงให้ฆ่า เจตนา 3.
เด็กอายุยังไม่เกินสิบหก - 17 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 294 ความผิดฐานเข้าร่วมชุลมุนต่อสู้มีผลให้คนตาย ตั้งแต่สามคนขึ้นไป และบุคคลหนึ่งบุคคลใดไม่ว่าจะเป็นผู้ที่เข้า ถ้าผู้ที่เข้าร่วมในการชุลมุนต่อสู้นั้นแสดงได้ว่า ได้กระทำไป เข้าร่วม หมายถึง เข้าไปมีส่วนร่วมในความสับสนวุ่นวายไม่ - 18 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 294 (ต่อ) หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด 2. เข้าร่วมในการชุลมุน 3. ระหว่างบุคคลตั้งเเต่ เจตนาธรรมดา 4. บุคคลหนึ่งบุคคลใดไม่ - 19 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด หมวด 2 : ความผิดต่อร่างกาย ความผิดต่อร่างกาย มีบัญญัติในประมลกฎหมายอาญา ความผิดต่อร่างกายกับความผิดต่อชีวิตมีความใกล้เคียงกัน ความผิดฐานทำร้ายร่างกาย ม. 295 - 20 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 295 ความผิดฐานทำร้ายร่างกาย กาย หรือจิตใจของผู้อื่นนั้น ผู้นั้นกระทำความผิดฐานทำร้าย หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด 2. ทำร้าย 4. จนเป็นเหตุให้เกิด - 21 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 295 (ต่อ) ทำร้าย หมายถึง การกระทำต่อร่างกายหรือจิตใจอันมีผล คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 440/2530 หายโดยไม่ปรากฏว่าไม้ไผ่ดังกล่าวมีขนาดใหญ่เล็กเพียงใด - 22 - กฎหมายอาญา 2
ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 296 ความผิดฐานทำร้ายร่างกายโดยเหตุฉกรรจ์ ความผิดนั้น มีลักษณะประการหนึ่งประการใดดังที่บัญญัติไว้ใน หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. เป็นการกระทำความผิด เจตนาธรรมดา - 23 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 296 (ต่อ) ข้อสังเกต มาตรา 296 เป็นเหตุที่ทำให้รับโทษหนักขึ้น คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2741/2550 พนักงานตำรวจและแต่งเครื่องแบบตำรวจออกตรวจท้องที่ ใน - 24 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 297 ความผิดฐานทำร้ายร่างกายสาหัส เป็นเหตุให้ผู้ถูกกระทำร้ายรับอันตรายสาหัส ต้องระวางโทษจำ อันตรายสาหัสนั้น คือ เป็นผลฉกรรจ์ของม. 295 ต้องเป็นการกระทำความผิดฐาน - 25 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 298 ความผิดฐานทำร้ายร่างกายสาหัสโดยมีเหตุฉกรรจ์ ผิดนั้นมีลักษณะประการหนึ่งประการใดดังที่บัญญัติไว้ใน ความผิดฐานทำร้ายร่างกายสาหัสนั้นผู้กระทำมีเจตนา - 26 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 299 ความผิดฐานชุลมุนต่อสู้เป็นเหตุให้มีผู้รับอันตรายสาหัส เเต่สามคนขึ้นไป และบุคคลหนึ่งบุคคลใดไม่ว่าจะเป็นผู้ที่เข้า ถ้าผู้ที่เข้าร่วมในการชุลมุนต่อสู้นั้นแสดงได้ว่า ได้กระทำ ความหมายเช่นเดียวกับม. 294 เเต่มาตรานี้บุคคลหนึ่ง - 27 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 300 ความผิดฐานกระทำโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับอันตราย มาตรา 300 ผู้ใดกระทำโดยประมาท และการกระทำนั้น มีความผิดเช่นเดียวกับ ม. 291 เเต่ผลของการกระทำนั้น ประการเเรก คำว่า ประมาท ต้องดู ม. 59 วรรคสี่ เเละ - 28 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด หมวด 3 : ความผิดฐานทำให้แท้งลูก ความผิดเกี่ยวกับการทำให้เเท้งลูกมีบัญญัติไว้ในประมวล ความผิดฐานทำให้หญิงเเท้งลูก หรือยินยอมทำให้ผู้อื่น - 29 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 301 ความผิดฐานทำให้หญิงเเท้งลูก หรือยินยอมทำให้ผู้อื่นทำให้เเท้ง มาตรา 301 หญิงใดทำให้ตนเองแท้งลูกหรือยอมให้ผู้อื่นทำ หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. หญิงใด เจตนา 2. ทำให้ตนเองแท้งลูกหรือ แท้งลูกในทางกฎหมาย หมายถึง ทารกคลอดออกมาใน - 30 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 301 (ต่อ) องค์ประกอบความผิดในส่วนของผู้กระทำในความผิดตาม - 31 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 302 ความผิดฐานทำให้ผู้อื่นแท้งลูก ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท
ถ้าการกระทำนั้นเป็นเหตุให้หญิงรับอันตรายสาหัสอย่าง ถ้าการกระทำนั้นเป็นเหตุให้หญิงถึงแก่ความตาย ผู้กระทำ หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด 2. ทำให้แท้งลูก เจตนาธรรมดา - 32 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 302 (ต่อ) ความผิดฐานทำให้แท้งลูกโดยหญิงยินยอม ม.302 วรรค - 33 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 303 ความผิดฐานทำให้ผู้อื่นเเท้งลูก ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินเจ็ดปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนสี่ ถ้าการกระทำนั้นเป็นเหตุให้หญิงรับอันตรายสาหัสอย่าง ถ้าการกระทำนั้นเป็นเหตุให้หญิงถึงแก่ความตาย ผู้กระทำ หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ทำให้เเท้งลูก เจตนาธรรมดา - 34 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 303 (ต่อ) วรรค 2 และวรรค 3 เป็นเหตุเพิ่มโทษ ทำให้หญิงแท้งลูก เหตุที่ ม. 303 มีโทษหนักกว่า ม.302 เพราะเป็นการ - 35 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 304 เหตุยกเว้นโทษ มาตรา 301 หรือมาตรา 302 วรรคแรก ผู้นั้นไม่ต้องรับโทษ - 36 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 305 เหตุยกเว้นความผิด ในมาตรา 301 และมาตรา 302 นั้น เป็นการกระทำของนาย (1) จำเป็นต้องกระทำเนื่องจากสุขภาพของผู้หญิงนั้น หรือ ถ้าการกระทำความผิดดังกล่าวใน มาตรา 301 และ มาตรา (1) จำเป็นต้องกระทำเนื่องจากสุขภาพของหญิงนั้น - 37 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 305 (ต่อ) 2)หญิงมีครรภ์เนื่องจากการกระทำความผิดอาญา ตาม - 38 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด หมวด 4 : ความผิดฐานทอดทิ้งเด็ก คนป่วยเจ็บหรือชรา ซึ่งความผิดในหมวดนี้ บัญญัติไว้ดังนี้ - 39 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 306 ความผิดฐานทอดทิ้งเด็ก เพื่อให้เด็กนั้นพ้นไปเสียจากตน
โดยประการที่ทำให้เด็กนั้น หลักเกณฑ์และองค์ประกอบความผิด องค์ประกอบ องค์ประกอบ 1. ผู้ใด เจตนาธรรมดาหรือ 3. เด็กอายุไม่เกิน 9 ปี นั้นพ้นไปเสียจากตน 4. โดยประการที่จะทำให้ - 40 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 306 (ต่อ) ทอดทิ้ง หมายถึง ละเลย ไม่เอาใจใส่ ทิ้วขวาง - 41 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 307 ความผิดฐานทอดทิ้งคนที่พึ่งตนเองไม่ได้ ดูแลผู้ซึ่งพึ่งตนเองมิได้ เพราะอายุ ความป่วยเจ็บ กายพิการหรือ บุคคลที่กระทำความผิดตามมาตรานี้จะต้องเป็นผู้มีหน้าที่ อายุ - 42 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สาระสำคัญมาตรา 308 เหตุที่ทำให้รับโทษหนักขึ้น มาตรา 307 เป็นเหตุให้ผู้ถูกทอดทิ้งถึงแก่ความตาย หรือรับ เป็นเหตุให้รับโทษหนักขึ้นของ ม. 306 เเละม. 307 หากผู้ - 43 - กฎหมายอาญา 2
ภาคความผิด สรุป ความผิดเกี่ยวกับชีวิตเเละร่างกาย ความรับผิดในทางอาญา ประมวลกฎหมายอาญา ได้บัญญัติความผิดไว้ใน ภาค 2 ตั้งเเต่ หมวด 1 ความผิดต่อชีวิต ( มาตรา 288 ถึง 294 ) - 44 - กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิด สรุป ความผิดเกี่ยวกับชีวิตเเละร่างกาย หมวด 2 ความผิดต่อร่างกาย ( มาตรา 295 ถึง 300 ) หมวด 3 ความผิดฐานทำให้แท้งลูก ( มาตรา 301 ถึง 305 ) หมวด 4 ความผิดฐานทอดทิ้งเด็ก คนป่วยเจ็บหรือคนชรา ความผิดฐานทอดทิ้งเด็ก ม. 306 - 45 - |