สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเป็นโครงการของใคร

ประวัติความเป็นมาของโรงเรียนและการเข้าร่วมงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน

      จากพระราชดำรัส สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี “การสอนและอบรมให้เด็กมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์พืชพรรณนั้น ควรใช้วิธีการปลูกฝังให้เด็กเห็นความงดงามความน่าสนใจ และเกิดความปิติที่จะทำการศึกษาและอนุรักษ์พืชพรรณต่อไป การใช้วิธีการสอนการอบรมที่ให้เกิดความรู้สึกกลัวว่า หากไม่อนุรักษ์แล้วจะเกิดผลเสีย เกิดอันตรายแก่ตนเอง จะทำให้เด็กเกิดความเครียดซึ่งจะเป็นผลเสียแก่ประเทศในระยะยาว” ซึ่งพระราชทานพระราชดำริให้ดำเนินการกับเยาวชน โดยการฝึกอบรมให้เห็นประโยชน์ ความงดงาม เกิดความปิติที่จะทำการอนุรักษ์ แทนที่จะสอนให้อนุรักษ์แล้วเกิดความเครียด โดยมี “งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน” เป็นสื่อการเรียนการสอน

สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเป็นโครงการของใคร

      โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ จังหวัดเชียงใหม่ได้เล็งเห็นความสำคัญและประโยชน์ที่เกิดขึ้น จึงสมัครเป็นสมาชิกงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนตั้งแต่ปีการศึกษา ๒๕๔๓

      ปัจจุบันโรงเรียนดำเนินงานการเรียนการสอนควบคู่กับงานสวนพฤกษศาสตร์ด้วยวิธีการบูรณาการเข้าสู่ ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ โดยการจัดการเรียนรู้ของผู้เรียนใน ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ และกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนแบบบูรณาการกับลำดับการเรียนรู้ ๕ องค์ประกอบ ๓ สาระ การศึกษาไปสู่ชุมชนฐานทรัพยากรท้องถิ่นโดยผู้เรียนปฏิบัติกิจกรรม ๙ ใบงาน โรงเรียนดำเนินการต่อเนื่องและผ่านการประเมินในระดับที่สูงขึ้นตามลำดับ คือ



      >> ปีการศึกษา ๒๕๔๓  เป็นสมาชิกงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน

      >> ปีการศึกษา ๒๕๔๖  นางอรทัย หนองขุ่นสาร ผู้อำนวยการโรงเรียน รับพระราชทานป้ายสนองพระราชดำริฯ สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน





      >> ปีการศึกษา ๒๕๔๘  นางปรานอม เชื้อศักดาหงษ์ ผู้อำนวยการโรงเรียน รับระราชทาน เกียรติบัตรแห่งความมุ่งมั่นอนุรักษ์สรรพสิ่ง สรรพชีวิตด้วยไวพจน์แห่งจิตสำนึกของเยาวชน



      >> ปีการศึกษา ๒๕๕๐  นางปรานอม เชื้อศักดาหงษ์ ผู้อำนวยการโรงเรียน รับประกาศจากโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ที่แสดงว่า โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ “มีความมุ่งมั่นกระทำการพัฒนาสถานศึกษาแห่งตน ในวิถีที่จะนำไปสู่การเป็นสถานศึกษา อบรม สั่งสอนเบ็ดเสร็จเพื่อบุคลากรมีวิทยาการ ปัญญา และภูมิปัญญา เข้าถึงผลประโยชน์แท้แห่งตน บนฐานของงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน”



      >> ปีการศึกษา ๒๕๕๒  นางสาวศรีพรรณ เวียนทอง ผู้อำนวยการโรงเรียน รับพระราชทาน เกียรติบัตรงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน ขั้นที่ ๒ เกียรติบัตรแห่งการเข้าสู่สถานภาพ สถานศึกษาอบรม สั่งสอนแบบเบ็ดเสร็จ บนฐานงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน จากองค์ประธานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี วันที่ ๑๙ ตุลาคม ๒๕๕๒

 

           สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน  จึงเป็นการดำเนินงานในอีกรูปแบบหนึ่งของ “สวนพฤกษศาสตร์” โดยมีการรวมพันธุ์ที่มีชีวิต  มีแหล่งข้อมูลความรู้เกี่ยวกับพันธุ์ไม้  มีการศึกษาต่อเนื่อง  มีการเก็บตัวอย่างพันธุ์ไม้แห้งและพันธุ์ไม้ดอง  มีการรวบรวมพันธุ์ไม้ท้องถิ่นเข้ามาปลูกรวบรวมไว้ในโรงเรียนและภูมิปัญญาท้องถิ่น  มีการบันทึกรายงานและข้อมูลรวมทั้งภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับพันธุ์ไม้  มีมุมสำหรับศึกษาค้นคว้าและมีการนำไปใช้ประโยชน์เพื่อเป็นสื่อการเรียนการสอนในวิชาต่างๆ  เป็นการดำเนินการให้สอดคล้องกับสภาพท้องถิ่น  ไม่ฝืนธรรมชาติ  และเป็นไปตามความสนใจและความพร้อมของโรงเรียน  ดำเนินการโดยสมัครใจไม่ให้เกิดความเครียด

ตามที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี   ทรงมีพระราชดำริบางประการเกี่ยวกับการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช   ซึ่งมีใจความดังต่อไปนี้

“การสอนและอบรมให้เด็กมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์พืชพรรณนั้น   ควรใช้วิธีการปลูกฝังให้เด็กเห็นความงดงาม   ความสนใจ  และเกิดความปิติที่จะทำการศึกษาและอนุรักษ์พืชพรรณต่อไป   การให้วิธีสอน  การอบรมและให้ความรู้สึกกลัวว่า  หากไม่อนุรักษ์แล้วจะเกิดผลเสียเกิดอันตรายแก่ตนเอง  จะทำให้เด็กเกิดความเครียด  ซึ่งจะเป็นผลเสียแก่ประเทศในระยะยาว”

โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ  ได้ดำเนินงานสนองพระราชดำริจัดตั้งงาน   “สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน”  เพื่อเป็นสื่อในการสร้างจิตสำนึกด้านอนุรักษ์พันธุกรรมพืชโดยให้เยาวชนนั้นได้ใกล้ชิดกับพืชพรรณไม้   เห็นคุณค่าประโยชน์   ความสวยงาม   อันจะก่อให้เกิดความคิดที่จะอนุรักษ์พืชพรรณต่อไป

สวนพฤกษศาสตร์ คือ แหล่งที่รวบรวมพันธุ์พืชชนิดต่างๆ ทีมีชีวิต  จัดปลูกตามความเหมาะสมกับสภาพถิ่นอาศัยเดิม  มีห้องสมุด  สถานที่เก็บรวบรวมตัวอย่างพรรณไม้รักษาสภาพ  อาจเป็นตัวอย่างแห้งหรือตัวอย่างดอง  หรือเก็บรักษาด้วยวิธีอื่นๆ  พันธุ์พืชที่ทำการรวบรวมไว้นั้นจะเป็นแหล่งข้อมูลและการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับพันธุ์ไม้  นอกจากนี้สามารถใช้เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจซึ่งสามารถดำเนินการสวนพฤกษศาสตร์ในพื้นที่ของโรงเรียน  โดยมีองค์ประกอบดังกล่าว  เป็นสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนใช้ในวัตถุประสงค์ดังกล่าว  อีกทั้งใช้ในการศึกษาและเป็นประโยชน์ในการสอนวิชาต่างๆ

จากพระราชดำริและพระราโชวาทของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีในเรื่องของสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน  ซึ่งมีความสอดคล้องกับงานปกติในเรื่องของการเรียนการสอน  และในเรื่องของการปฏิรูปการศึกษา  ซึ่งเน้นให้นักเรียนเป็นศูนย์กลาง  ดังนั้นทางโรงเรียนจึงได้มีการประชุมหารือ และเห็นพ้องต้องกันที่จะสนองราชดำริ  ดำเนินงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน อันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ

โรงเรียนหนองนาคำวิทยาคม  จังหวัดขอนแก่นเป็นโรงเรียนที่จัดสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่ร่มรื่นสวยงามและเป็นโรงเรียนที่มีพรรณไม้ธรรมชาติเป็นจำนวนมาก  โรงเรียนได้เอาใจใส่ดูแลพรรณไม้เป็นอย่างดีแต่ยังขาดการสร้างจิตสำนึกให้เยาวชนมีความรักความร่มรื่นสวยงามของพรรณไม้เท่าที่ควร  จึงมีแนวคิดสอดคล้องกับงานสวนพฤกษศาสตร์ในโรงเรียนตามแนวพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี  ได้สมัครเข้าร่วมโครงการดังกล่าว

สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน คือแหล่งรวบรวมพืชพรรณไม้ต่าง ๆ  ที่มีชีวิต  จัดปลูกตามความเหมาะสม  ในสภาพที่คล้ายกับถิ่นอาศัยเดิมใช้เป็นแหล่งข้อมูลเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับพืชพรรณได้  เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ  เพื่อเป็นสื่อให้เยาวชนนั้นได้ใกล้ชิดกับพืชพรรณไม้ เห็นคุณค่าประโยชน์  ความสวยงาม  อันก่อให้เกิดความคิดที่จะอนุรักษ์พันธุกรรมพืชต่อไป  นอกจากนี้กิจกรรมทั้งหลายสามารถดำเนินการได้ในพื้นที่โรงเรียน  เพื่อประโยชน์ในการศึกษาค้นคว้าและการเรียนการสอนวิชาต่าง ๆ

วิชาสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเรียนเกี่ยวกับอะไร

งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน คือ งานสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ทรัพยากรชีวภาพ และกายภาพ โดยมีการสัมผัส การเรียนรู้ การสร้างและปลูกฝังคุณธรรม การเสริมสร้างปัญญาและภูมิปัญญา วัตถุประสงค์ของการดำเนินงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน เพื่อสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชและทรัพยากร

สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน มีอะไรบ้าง

การดำเนินงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน หมายถึง กิจกรรมที่ประกอบด้วย ๕ องค์ประกอบได้แก่ การจัดทำป้ายชื่อพรรณไม้ การรวบรวมพรรณไม้เข้าปลูกในโรงเรียน การศึกษาข้อมูลด้านต่าง ๆ การรายงานผลการเรียนรู้ และการนำไปใช้ประโยชน์ทางการศึกษา ซึ่งแต่ละองค์ประกอบมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

ประวัติความเป็นมาของสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนคืออะไร

โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจาก พระราชดำริฯ ได้ดำเนินงานสนองพระราชดำริ จัดตั้งงาน “สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน” เพื่อเป็นสื่อในการสร้าง จิตสำนึกด้านอนุรักษ์พันธุกรรมพืช โดยให้เยาวชนนั้น ได้ใกล้ชิดกับพืชพรรณไม้ เห็นคุณค่า ประโยชน์ ความ สวยงาม อันจะก่อให้เกิดความคิดที่จะอนุรักษ์พืชพรรณ ต่อไป

วิชาสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างไร

การใช้ประโยชน์ต่อเนื่องจากสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน จำแนกได้เป็น 3 ประการใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. การใช้ประโยชน์ในการเรียนการสอนวิชาทางวิทยาศาสตร์ เช่น ชีววิทยา นิเวศวิทยา การเกษตร 2. การใช้ประโยชน์ในการเรียนการสอนวิชาอื่นๆ เช่น ภาษาไทย สังคมศึกษา พุทธศาสนา สุขศึกษา ศิลปะ และอื่นๆ 3. การใช้ประโยชน์ทางด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม 4. การ ...