ข้อใด ไม่ใช่ ความ หมาย ของการจัดจำหน่าย

1. ���ʹͧ������ͧ��âͧ����������ѧ���繤������¢ͧ����
�. ��ü�Ե
�. ��õ�Ҵ
�. ���
�. ��èѴ��˹���
�. ��á�Ш�¼�Ե�ѳ��

2. �ǤԴ��ѡ�ͧ��õ�Ҵ㹻Ѩ�غѹ �������
�. ��觻���ҳ��â��������ҡ����ش
�. ��ǧ�Ҥ���������������ҧ�Ԩ��áѺ��黯Ժѵ�
�. ��á�Ш�¼�Ե�ѳ�����Ѻ�����������ҧ���Ƕ֧
�. �� ���ʹͧ������ͧ��âͧ������ ����ѧ��
�. ʹͧ������ͧ��âͧ��������

3. ���㴵��仹���������ǹ�������õ�Ҵ
�. ��Ե�ѳ��
�. �Ҥ�
�. ��èѴ��˹���
�. ������������õ�Ҵ
�. ��èѴ����ѵ�شԺ

4. �����繤������¢ͧ�к����ʹ�ȡ�õ�Ҵ
�. �к�����Ǻ��������żŢ��������ᨡ�������ʹ�ȡ�õ�Ҵ����Сͺ���¤� ����ͧ��� �ػ�ó� ����Ըա���
�. �к�����׺���� �Ң������ ������������ʹ�ȡ�õ�Ҵ
�. �к��ҹ����Сͺ���¤� ����ͧ��� �ػ�ó� ����Ըա��㹡�õԴ���������á�õ�Ҵ
�. �к�������Ǻ��������Ţ������ ��û����żŢ����ŷҧ��õ�Ҵ
�. �к���õԴ��� ���Ǩ ����׺�����ʹ�ȡ�õ�Ҵ

5. �к����ʹ�ȡ�õ�Ҵ�դ����Ӥѭ���ҧ��
�. �����������ö�Դ�����������͹��Ǣͧ��Ҿ����觢ѹ�ҧ��õ�Ҵ
�. �������ҧ����������Ͷ�� ��Ф����ѹ�������Ѻ˹��§ҹ��õ�Ҵ
�. �����ҹ������������㹡����������ҧ��õ�Ҵ
�. ����������������㹡�ä��ҷҧ���͡���͡�õѴ�Թ㨷ҧ��õ�Ҵ
�. ������������������ö�Ѵ�Թ㨷ҧ��õ�Ҵ�����ҧ�ջ���Է���Ҿ �ͺ�ͺ ����դ�����Ѵ���

6. �ش������鹢ͧ��кǹ��õѴ�Թ㨫��ͧ͢��������
�. ����龹ѡ�ҹ���
�. ���Ŵ�Ҥ�
�. ��õ��˹ѡ�֧��������
�. ����ɳ�
�. �������������

7. ��û����Թ��ǹ��Ҵ��С�����͡��ǹ��Ҵ��§˹����ǹ��Ҵ �����ҡ����˹����ǹ��Ҵ�繵�Ҵ������¤������
�. ��á�˹����˹觼�Ե�ѳ��
�. ��õ�Ҵ�������
�. ����������Ҵ�������
�. �������ǹ��Ҵ
�. ��á�˹���Ҵ�������

8. ���˹觼�Ե�ѳ�����¶֧����
�. �Ҿ�ѡɳ����ͤ����Դ��繢ͧ�����������������Ҽ�Ե�ѳ������͹����ᵡ��ҧ�ҡ����觢ѹ���ҧ��
�. ����ҧ��˹��¼�Ե�ѳ�캹����ҧ�ͧ�����ʹ͢��
�. ��鹷�����͵��˹觷���Թ��ҹ�鹹��ʹ����� �� �ҹ��������Թ ���;�鹷����������繵�
�. ��������Ǫҭ੾��㹼�Ե�ѳ���鹢ͧ����Ե
�. �Ԩ��õ�ͧ��â�¼�Ե�ѳ����㹵�Ҵ�����͵�Ҵ��ҧ

9. �Թ����дǡ�������¶֧����
�. �Թ��Ҩ����������ҡ���� �� �� ���� �ا�ҧ͹�����繵�
�. �Թ��ҷ���ҫ���������дǡ㹡�ë���������ͧ�����������㹡�����º��º
�. �Թ��ҷ������������ ���ͺ����������ҡ�
�. �Թ��ҷ���ͧ���º��º��͹�Ѵ�Թ㨫��� �������ͧ�ͧ�Ҥ���Фس�Ҿ�Թ���
�. �Թ��ҷ�����Ҿ�ѡɳ�� ���������դ������ѡ�ѡ�յ�͵���������٧

10. ��ǹ�������Ե�ѳ���Сͺ�������ú�ҧ
�. ��Ե�ѳ������Ҥ�
�. ��Ե�ѳ�� �Ҥ���С�èѴ��˹���
�. ��Ե�ѳ�� �Ҥ� ��èѴ��˹��� ��С�����������õ�Ҵ
�. ����ɳ� ��û�Ъ�����ѹ�� ��â���ºؤ�� ��С�����������â��
�. ��¼�Ե�ѳ�������¡�ü�Ե�ѳ��

11. ���㴤�ͤ���ᵡ��ҧ�����ҧ�Թ����ػ����������Ѻ�Թ����ص��ˡ����ҡ����ش
�. �ѵ�ػ��ʧ���ë���
�. ����������ҧ������
�. �س�Ҿ
�. �Ҥ��Թ���
�. ����ҳ��ë���

12. ���˵����㹡Ԩ��÷�������Դ�����������㹡�þѲ�Ҽ�Ե�ѳ�������������
�. �������¹�ŧ�ҧ�������ɰ�Ԩ
�. ����觢ѹ�ջ�ԡ����ҵͺ��
�. �ѭ�ҷҧ��ҹ෤�Ԥ����յ鹷ع��ü�Ե�٧
�. �Ҵ���ʹѺʹع�ҡ�Ԩ�����¹͡
�. ���������ͧ�����繤���ᵡ��ҧ�ҡ��Ե�ѳ�����

13. �Ԩ��õ�ͧ�������������������ҧ�����Դ��Ե�ѳ������ ��о�������ʹ����Ѻ��Ҵ������¤�͡�ô��Թ�ҹ㹢�鹵͹㴢ͧ��кǹ��þѲ�Ҽ�Ե�ѳ������
�. ��á��蹡�ͧ�����Դ��Ե�ѳ������
�. ������ҧ�����Դ��Ե�ѳ������
�. ������������áԨ ��С�þѲ�Ҽ�Ե�ѳ������
�. ��þѲ�ҡ��ط���õ�Ҵ
�. ��þѲ����С�÷��ͺ�Ǥ����Դ

14. ��ҡԨ��á��ѧ���ʺ�ѭ���ԡĵ��ҹ�������ɰ�Ԩ����ӢҴ�Թ�ع��ع���¹ �Ԩ��ä�á�˹��ѵ�ػ��ʧ��㹡�õ���Ҥ�Ẻ�
�. ���͵ѡ�ǧ�Ż���ª��
�. �����ѡ����ǹ��ͧ��Ҵ
�. ���ͷӡ����٧�ش
�. ���������������٧�ش
�. ���ͤ��������ʹ

15. ���㴤����觷��������èе�ͧ�Ԩ�ó����ѹ�Ѻ�á㹡�õ���Ҥ�
�. ��������Ե�ѳ��
�. �ѵ�ػ��ʧ���õ���Ҥ�
�. �鹷ع��ü�Ե
�. ���������дѺ�٧
�. ����觢ѹ

16. ��õ���Ҥ�����ӡ��Ҥ���觢ѹ㹡óշ������繼�Ե�ѳ����������������Ҵ�Ѵ�繡��ط���
�. ���ط������е�Ҵ
�. ���ط�����ѡ�ҵ�Ҵ
�. ���ط������е�Ҵ���������
�. ���ط�������ҧ����ᵡ��ҧ
�. ���ط��������

17. ����������ͧ�ҧ��èѴ��˹����Թ����ص��ˡ���
�. ����Ե ���᷹ ���Ѵ��˹��� ��������͡���ص��ˡ���
�. ����Ե ���᷹ ��������͡���ص��ˡ���
�. ����Ե ���Ѵ��˹��� ��������͡���ص��ˡ���
�. ����Ե ��������͡���ص��ˡ���
�. ����Ե ���Ѵ��˹��� ����һ�ա ��������͡���ص��ˡ���

18. ��ҹ��һ�ա��Ҵ�˭����鹨�˹����Թ����ػ��������������繵�ͪ��Ե��Ш��ѹ ���������Ӥѭ������ʴ ���� ��Ф�����ҡ���¢ͧ���������ҹ��ա�������
�. ������������
�. ����������
�. ��ҹ����дǡ����
�. ��ҧ��þ�Թ���
�. ����������

19. ���㴤������ͧ��͡�����������õ�Ҵ������ҡ�Ѻ�Թ����ص��ˡ���
�. ��û�Ъ�����ѹ��
�. �������������
�. ����͡����
�. ����ɳ�
�. ��â���ºؤ��

20. ���������÷��Ԩ��þ��������ҧ�ա���ҧἹ��������������ͷ�����Դ�������� ��͡ѹ�����ҧ�Ԩ��áѺ�١�������Ҹ�ó�� �������
�. �������������
�. ��â���ºؤ��
�. ��õ�Ҵ�ҧ�ç
�. ��û�Ъ�����ѹ��
�. ����ɳ�

��ṹ����� =
�ӵͺ���١��ͧ

ตามมาตรา 122 แห่ง พรบ.ลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 (แก้ไขฉบับที่ 11 พ.ศ.2551) “นายอำเภอมีหน้าที่ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ประชาชนใช้ประโยชน์ร่วมกันและสิ่งซึ่งเป็นสาธารณประโยชน์อื่นอันอยู่ในเขตอำเภอ..."

ตามระเบียบมท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553 ข้อ 6 อำนาจหน้าที่ "ในการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินตามข้อ 5"

จากฐานอำนาจดังกล่าวเห็นว่า อปท.ควรมีอำนาจหน้าที่ เกี่ยวกับการคุ้มครองป้องกันและดูแลรักษาที่ดินของรัฐแยกได้ 3 เรื่อง ดังนี้

1. เรื่องการระวังชี้และรับรองแนวเขต

(1.1) อำนาจในการระวังชี้และรับรองแนวเขตที่ดิน ดังนั้น ในกรณีที่ต้องลงนามรับรองแนวเขตที่ดินในเขตอปท. (ประเภทที่รกร้างว่างเปล่าและประเภทที่สาธารณประโยชน์)นายอำเภอท้องที่ต้องลงนามร่วมกับ นายก อปท. เช่น ในเขตเทศบาลคือ นายกเทศมนตรี ในเขต อบต. คือ นายก อบต. ฯ

(1.2) หน้าที่ในการระวังชี้และรับรองแนวเขต (ตามระเบียบฯ กรมที่ดิน นายกอปท.ต้องลงนามร่วมกับนายอำเภอในการรับรองระวังแนวเขตที่ดินเอกสารสิทธิ์ที่ติดที่ดินสาธารณะ)

(1.3) หน้าที่ในการจัดทำทะเบียนที่ดินสาธารณประโยชน์ จำนวน 4 ชุด ตามแบบที่กระทรวงมหาดไทยกำหนดร่วมกับนายอำเภอและให้เก็บรักษาไว้ที่อำเภอ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สำนักงานที่ดินจังหวัดและกรมที่ดินแห่งละ 1 ชุด ตามข้อ 10 แห่ง แห่งระเบียบมท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553

(1.4) หน้าที่ให้ข้อเท็จจริงและความเห็นกรณีทะเบียนที่ดินสาธารณประโยชน์ผิดพลาดคลาดเคลื่อน ให้สำนักงานที่ดินจังหวัด เพื่อกระทรวงมหาดไทยพิจารณาสั่งการให้แก้ไขหรือจำหน่ายรายการทะเบียนที่ดินสาธารณประโยชน์ ตามข้อ 11 วรรคสาม แห่ง ระเบียบมท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553

(1.5) หน้าที่ตรวจสอบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับที่ดินตามข้อ 12 แห่ง ระเบียบมท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553

(1.6) หน้าที่ออกค่าใช้จ่ายในการดำเนินการกรณีที่มีข้อพิพาทหรือคดีเกี่ยวกับที่ดินตาม ข้อ 13 แห่ง ระเบียบมท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553 บัญญัติว่า "ค่าใช้จ่ายในการดำเนินการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ประโยชน์ร่วมกันเช่น การออกหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวง การตรวจสอบหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวงการดำเนินคดีกรณีมีข้อพิพาท การรังวัดทำแผนที่การจัดทำทะเบียนที่ดินสาธารณประโยชน์ รวมทั้งค่าใช้จ่ายอื่นใดที่เกี่ยวข้องให้เบิกจ่ายจากงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น"

2. เรื่องการฟ้องร้องดำเนินคดีแก่ผู้ฝ่าฝืน

(2.1) อำนาจดำเนินคดีแก่ผู้ฝ่าฝืน (ร่วมเป็นโจทก์ร่วมกับนายอำเภอ)

หน้าที่เป็นผู้ดำเนินการระงับข้อพิพาทหรือร้องทุกข์กล่าวโทษภายในสามสิบวันนับแต่รู้เหตุแห่งข้อพิพาทหรือคดี ข้อ 6 วรรคสอง แห่งระเบียบ มท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553

(2.2) หน้าที่ในการฟ้องร้องดำเนินคดีแก่ผู้ฝ่าฝืน (รวมถึงเรื่องการบุกรุกด้วย), เป็นโจทก์ร่วมกับนายอำเภอในการฟ้องร้องคดี

3. เรื่องการอนุญาตให้ใช้ประโยชน์

(3.1) อำนาจในการให้ความเห็นเพื่อใช้ประกอบการอนุญาตให้ใช้ประโยชน์เกี่ยวกับที่ดินของรัฐ กรณีเอกชนขอใช้ประโยชน์ในที่ดินของรัฐ ตามมาตรา 9 หรือมาตรา 12 แห่ง ป.ที่ดิน

(3.2) อำนาจขออนุญาตใช้ประโยชน์ในที่ดินของรัฐ เพื่อประโยชน์ในทางราชการ เช่น ใช้เพื่อก่อสร้างสำนักงาน ในฐานะ “ทบวงการเมือง"ตาม มาตรา 8 ทวิ แห่ง ป.ที่ดินประกอบด้วยระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการอนุญาตให้ทบวงการเมืองใช้ที่ดินของรัฐเพื่อประโยชน์ในราชการ

(3.3) อำนาจขอเปลี่ยนสภาพการใช้ที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันจากการใช้เพื่อประโยชน์อย่างหนึ่งเป็นอีกอย่างหนึ่ง ตามข้อ 9แห่งระเบียบมท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553

ข้อสังเกตการใช้ใช้ประโยชน์ในที่ดินสาธารณประโยชน์

"อำนาจ" ของ อปท. เกี่ยวกับที่ดินสาธารณะนั้น จะโยงไปถึงคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หน่วยงานทางปกครอง หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐกระทำการทางปกครอง(กฎ, คำสั่ง, การทำอื่นใด, สัญญาทางปกครอง) ตาม มาตรา 9 แห่งพรบ.จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542ตามหลักกฎหมายปกครองที่ว่า "ไม่มีกฎหมาย ไม่มีอำนาจ"ฉะนั้นการที่ทราบว่า อปท.มีอำนาจเกี่ยวกับที่ดินสาธารณะอย่างไร จึงเป็นสิ่งจำเป็น

นายอำเภอและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไม่มีอำนาจใช้หรือยินยอมให้บุคคลอื่นใช้ที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันข้อ 7 แห่งระเบียบมท.ว่าด้วยการดูแลรักษาและคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันพ.ศ.2553

อปท.จะให้เช่าที่สาธารณประโยชน์โดยนำรายได้เข้าท้องถิ่นสามารถทำได้แต่ต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และขั้นตอนของ ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการอนุญาตให้ประชาชนใช้ประโยชน์ในที่ดินของรัฐพ.ศ. 2547 ซึ่งต้องมีการจัดทำประชาคมและจัดทำโครงการประชุมชี้แจงราษฎรในพื้นที่ดำเนินการตามนโยบายการแก้ไขปัญหาสังคมและความยากจนเชิงบูรณาการที่สาธารณประโยชน์ของกรมที่ดิน

ฉะนั้นกรณีที่ อปท. นำที่ดินของรัฐไปอนุญาตให้เอกชนผู้หนึ่งผู้ใดใช้ประโยชน์จึงเป็นการไม่ถูกต้องหากเกิดความเสียหายต่อผู้ขอใช้หรือต่อที่ดินของรัฐ อปท.จะต้องรับผิดชอบเป็นส่วนตัว และจะต้องรับผิดชอบทางวินัย และทางละเมิดหรืออาจจะต้องรับผิดในทางอาญาด้วย

ประเด็นทางสาธารณะ,ทางหลวง

"การได้มาซึ่งที่ดินนั้นเป็นการได้มาเพื่อสร้างทางหลวงตามข้อ 63 แห่งประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 295 ลงวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2515 จึงอยู่ในความปกครองดูแลและคุ้มครองป้องกันของเทศบาลซึ่งเป็นผู้ดำเนินการเพื่อให้ได้มาซึ่งที่ดินดังกล่าวแม้จะไม่มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร แต่ก็ต้องถือว่าข้อ 63 แห่งประกาศของคณะปฏิวัติฉบับที่ 295 ฯได้ให้อำนาจหน่วยงานที่ทำหน้าที่สร้างหรือขยายทางหลวงดูแลรักษาและดำเนินการคุ้มครองป้องกันที่ดินนั้น"

(คำพิพากษาศาลปกครองสงขลา คดีหมายเลขแดงที่ 42/2545ระหว่าง นางสุทิน บุพโก ผู้ฟ้องคดี กับ เทศบาลนครหาดใหญ่ ผู้ถูกฟ้องคดี เรื่องเทศบาลนครหาดใหญ่ละเลยต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดให้ต้องปฏิบัติคดีเกี่ยวกับที่สาธารณะ) (ดูอ้างอิง [1])

***** หมายเหตุ สรุปประเภทที่ดินของรัฐได้ 2 ประเภท คือ

1. ที่ดินที่เป็นทรัพย์สินของแผ่นดินธรรมดา กับ

2. ที่ดินที่เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน

หากทรัพย์ของแผ่นดิน ใช้เพื่อ สาธารณประโยชน์หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกัน ก็จะกลายเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน ฉะนั้น ที่ดินที่เป็นทรัพย์สินของแผ่นดินจะเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินหรือไม่นั้น จึงขึ้นอยู่กับสภาพของทรัพย์สินนั้นเองว่าได้ใช้เพื่อสาธารณประโยชน์หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกันหรือไม่ (ดูอ้างอิง [2])

หมายเหตุ ระเบียบ มท. มีหลายฉบับ ที่เกี่ยวกับที่ทางสาธารณะ ซึ่งยังไม่ยกเลิก ได้แก่

[1] ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการถอนสภาพการจัดขึ้นทะเบียนและการจัดหาผลประโยชน์ในที่ดินของรัฐตามประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2550,

[2] ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยวิธีการเกี่ยวกับการขุดลอกแหล่งน้ำสาธารณะประโยชน์ที่ตื้นเขิน พ.ศ. 2547,

[3] ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการอนุญาตให้ประชาชนใช้ประโยชน์ในที่ดินของรัฐ พ.ศ. 2547,

[4] ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการเปลี่ยนสภาพที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินประเภทพลเมืองใช้ร่วมกัน จากการใช้เพื่อสาธารณประโยชน์อย่างหนึ่ง เป็นอีกอย่างหนึ่ง พ.ศ. 2543,

[5] ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วย หลักเกณฑ์และวิธีการอนุญาตให้ทบวงการเมืองใช้ที่ดินของรัฐเพื่อประโยชน์ในราชการตามประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2541,
(หมายเหตุ ลำดับที่ 5 ถูกยกเลิกโดย“ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการถอนสภาพ การจัดขึ้นทะเบียน และการจัดหาผลประโยชน์ในที่ดินของรัฐ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2550”)

[6] ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการสอบสวนเกี่ยวกับการบุกรุกที่หรือทางสาธารณประโยชน์ พ.ศ. 2539,

ฯลฯ

อ้างอิง

[1] อนุชา ฮุนสวัสดิกุล. “คดีปกครองที่สำคัญเกี่ยวกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น". สถาบันพระปกเกล้า,สิงหาคม 2547. (คดีปกครองเกี่ยวกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 ประเภท), 

http://www.kpi.ac.th/คดีปกครอง...

[2] ลักคณา พบร่มเย็น, "ประเภทของที่ดินของรัฐ", คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, บันทึก GotoKnow 24 ธันวาคม 2551, https://www.gotoknow.org/posts/231729

[3] กรมการปกครอง, "ขอบเขตหัวข้อการดูแลรักษาคุ้มครองป้องกันที่ดินอันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน", http://iad.dopa.go.th/subject/land2.doc

[4] ดูเพิ่มเติมใน "มาตรฐานการดูแลรักษาที่สาธารณประโยชน์", รองอธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (นายวสันต์ วรรณวโรทร) ประธานคณะทำงาน ตาม คำสั่งกระทรวงมหาดไทยที่ 119/2549 ลงวันที่ 12 เมษายน 2549 เรื่อง แต่งตั้งคณะทำงานพิจารณาร่างมาตรฐานการบริหาร/การบริการสาธารณะขององค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น, http://www.dla.go.th/work/e_book/eb1/std210550/27/27.htm

[5] ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการสอบสวนเกี่ยวกับการบุกรุกที่หรือทางสาธารณประโยชน์ พ.ศ. 2539, http://dl.parliament.go.th/han...

& http://drmlib.parliament.go.th...

[6] แนวทาง วิธีการ และมาตรการในการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ จังหวัด (กบร.จังหวัด), http://pab.dopa.go.th/main/law/land_threat.pdf

คณะอนุกรรมการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ จังหวัด (กบร.จังหวัด), คำสั่งคณะกรรมการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ ที่ 1/2553. ลงวันที่ 19 มกราคม 2553