ภาษาท่ารำสามารถใช้แทนคำพูด ขยายความ หรือความหมายของกลอนบทละครหรือบทสนทนาระหว่างตัวละครได้ บางครั้งก็แสดงความหมายในตัวเองได้ โดยมิต้องใช้วัจนภาษามีลักษณะคล้ายภาษาใบ้ (Mime) ในบัลเล่ต์ (เช่น หากนักเต้นใช้นิ้วชี้ที่นิ้วนางมือซ้าย ก็มีความหมายถึงการแต่งงาน) ท่ารำไทยนี้ยังสามารถสะท้อนรูปแบบของสังคมในสมัยศักดินา เพราะมีการเลือกใช้ท่ารำให้เหมาะสมกับยศและบรรดาศักดิ์ของตัวละคร Show ภาษาท่ารำที่ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อแสดงความหมายโดยเฉพาะ
มือใดมือหนึ่งตั้งวงบัวบาน อีกมือหนึ่งตั้งวง แขนเหยียดตึงระดับไหล่ ศีรษะเอียงทางวงเหยียดตึง หมายถึง ความหมายไปในทางที่ดี ท่า สวยงาม
มือหนึ่งตั้งวงบัวบาน มือหนึ่งตั้งวงหน้า ศีรษะเอียงทางวงบัวบาน หมายถึง เป็นใหญ่ มีศักดิ์ มีฤทธิ์ สวยงาม ท่า กล้าหาญ มือหนึ่งตั้งวงบน มือหนึ่งแตะหน้าขา ศีรษะเอียงขวา มือตั้งวงบน หมายถึง กล้าหาญ กล้าดี สู้ ท่า มีเสน่ห์ หลงใหล มือใดมือหนึ่งจีบหงาย อีกมือหนึ่งตัวนางจีบหลัง ตัวพระเท้าสะเอว คลายจีบออกตั้งวง ถ้าทอดแขนมือจีบหงายไปข้างหน้า หมายถึง ไป ไหล ถ้าทอดแขนไปข้างๆ หมายถึง ไป พูด คิด ถ้าทอดแขนใกล้ระดับต่ำค่อนมาหน้า หมายถึง หลงใหล เสน่ห์ มารยาท หมดไป สูญหาย
มือซ้ายจีบหงาย มือขวาตั้งวง มือทั้งสองอยู่ระดับวงล่าง ศีรษะเอียงซ้าย คลายมือจีบซ้าย หงายฝ่ามือลงปลายนิ้วชี้ลงพื้น มือขวาเหมือนเดิม หมายถึง แก้ไข คลี่คลาย บรรเทา บ่ายเบี่ยง
มือทั้งสองจีบปรกข้างสูงเหนือศีรษะ หมายถึง ปกเกล้า พระคุณ คุ้มกัน ร่มเย็น ท่า สว่างไสว มือทั้งสองจีบคว่ำ ไขว้มือระดับอก ศีรษะเอียงขวา คลายจีบออก มือทั้งสองแบหงายระดับสะเอว ศีรษะเอียงซ้าย หมายถึง สว่างไสว ผุดผ่อง เปิดเผย รุ่งเรือง ร่ำลือทั่วไป ท่า ค้ำจุน ยั่งยืน
มือใดมือหนึ่งจีบคว่ำจากล่างแทงขึ้นคลายจีบออก หงายฝ่ามือตั้งระดับไหล่ อีกมือหนึ่งตัวนางจีบหลัง ตัวพระเท้าสะเอว ท่า ย้อย ห้อย ระย้า
มือใดมือหนึ่งจีบปรกหน้า ม้วนจีบลดลำแขนลงต่ำกว่าเดิม อีกมือหนึ่งตัวนางจีบหลัง ตัวพระเท้าสะเอว ศีรษะเอียงขวา ท่า ทำลาย ปราบปราม ราบคาบ ปาดมือเดี่ยวไปข้างๆ ระดับหน้าท้อง หรือใช้สองมือ หมายถึง ทำลาย ปราบปราม ราบคาบ ท่า พร้อมพรั่ง ประชุมกัน มือทั้งสองปาดจากข้าง ทอดแขนตรง แล้วงอแขนซ้อนมือระดับหน้าท้อง ท่า ค้นหา แห่งใด หงายฝ่ามือระดับหน้าท้อง เร่ไปข้างๆ อีกมือหนึ่งของตัวนางจีบหลัง ตัวพระเท้าสะเอว หมายถึง เที่ยวไป ค้นหา แห่งใด เร่ไป เลือกเอา หลายอย่าง ท่า ร่อนเร่ ย้าย ลอยไป มือทั้งสองหงายฝ่ามือระดับหน้าท้อง เคลื่อนตามกันไปข้างใดข้างหนึ่ง ท่า ความลับ ปิด ปาดมือทั้งสองมาจีบใกล้กันระดับหน้าอก หมายถึง อยู่ ปิด นิ่ง สงบ ปรองดอง ความลับ เรียบร้อย ท่า ปราณีต ดอกไม้
มือใดมือหนึ่งจีบหงายระดับวงกลาง อีกมือหนึ่งตัวนางจีบหลัง ตัวพระเท้าสะเอว ศีรษะเอียงด้านตรงข้ามมือจีบ หมายถึง ปราณีต ดอกไม้ ท่า แต่ก่อน มือใดมือหนึ่งชี้ตั้งวงสูง หันปลายนิ้วไปหลังอยู่ในท่านิ่ง อีกมือหนึ่งตัวนางจีบหลัง ตัวพระเท้าสะเอว ศีรษะเอียงทางมือชี้ ท่า วงพระจันทร์ เขากวาง มือทั้งสองชี้ตั้งวงสูง ปลายนิ้วชี้เข้าหากัน ศีรษะเอียงทางใดทางหนึ่ง ท่ารำใดสื่อความหมายถึงถึงความยิ่งใหญ่ท่าพรหมสี่หน้า จีบมือทั้งสองข้างคว่ำลง งอแขน สอดจีบหงายมือขึ้น ตั้งวงบัวบานเสมอศีรษะ ใช้สื่อความหมาย ความยิ่งใหญ่ ความเจริญรุ่งเรือง
ท่ารำใดสื่อความหมายถึงสวยงามสวยหรืองาม จะใช้ท่าประดิษฐ์จากการรำแม่บทใหญ่ คือ ใช้ท่าเฉิดฉิน การแสดงความยิ่งใหญ่ใช้ท่านภาพรหรือท่าพรหมสี่หน้า เป็นต้น ไม่ว่าจะเป็นการใช้ท่ารำแบบธรรมชาติหรือท่าแบบประดิษฐ์ขึ้นก็ตาม เป็นเรื่องของผู้ใช้ท่ารำหรือครูที่สอนท่ารำ
ภาษาท่ามีความสําคัญอย่างไรภาษาท่าเป็นสิ่งสำคัญที่ใช้ความหมายระหว่างผู้แสดงและผู้ชม ในการแสดงนาฏศิลป์ เพราะทำให้ผู้ชมทราบว่าผู้แสดงกำลังสื่ออะไร หรือกำลังมีอารมณ์อย่างไร ภาษาท่าสามารถแบ่งได้เป็น ๓ ลักษณะ คือ ๑. ภาษาท่าที่ใช้แทนคำพูด ๒. ภาษาท่าที่ใช้แทนกิริยาอาการต่างๆ
ภาษาท่ารําที่มาจากธรรมชาติ มีอะไรบ้าง๑. ภาษาท่าที่มาจากธรรมชาติ เป็นท่าทางที่ดัดแปลงมาจากท่าทางตามธรรมชาติของมนุษย์ แต่ปรับปรุง ให้ดูสวยงามอ่อนช้อยมากยิ่งขึ้น โดยใช้ลักษณะการร่ายรำเบื้องต้นมาผสมผสาน เช่น ท่ายิ้ม ท่าเรียก ท่า ปฏิเสธ ท่าร้องไห้ ท่าดีใจ ท่าเสียใจ ท่าโกรธ
|