จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร

379,869 views | เดวิด บีเอลโล • Small Thing Big Idea

เข็มทิศ กุญแจสู่โลกใหม่

"ทุกอย่างที่เรารู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์โลกในวันนี้จะไม่มีทางเกิดขึ้นถ้าไม่มีเข็มทิศ" ผู้ดูแลเนื้อหาด้านวิทยาศาสตร์ของ TED เดวิด บีเอลโล อธิบายว่าทำไมสิ่งประดิษฐ์ชิ้นหนึ่งถึงเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ระหว่างเรากับโลกไปตลอดกาล

Become a TED Member

Want to hear more great ideas like this one? Sign up for TED Membership to get exclusive access to captivating conversations, engaging events, and more!

"ทุกอย่างที่เรารู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์โลกในวันนี้จะไม่มีทางเกิดขึ้นถ้าไม่มีเข็มทิศ" ผู้ดูแลเนื้อหาด้านวิทยาศาสตร์ของ TED เดวิด บีเอลโล อธิบายว่าทำไมสิ่งประดิษฐ์ชิ้นหนึ่งถึงเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ระหว่างเรากับโลกไปตลอดกาล

About the speaker

David Biello is TED's science curator and the author of "The Unnatural World: The Race to Remake Civilization in Earth's Newest Age."

Learn more

ลองมาดู เข็มทิศอันแรกของโลก

เข็มทิศอันแรกของโลก

เข็มทิศ เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ใช้ในการหาทิศในการเดินทาง โดยจะมีเข็มแม่เหล็กที่สามารถหมุนไปมาได้อย่างอิสระ แต่จะหมุนกลับไปอยู่ในแนวเหนือ-ใต้เสมอ ตามแรงของสนามแม่เหล็กโลก และมีหน้าปัดสำหรับบอกทิศทางโดยรอบเพื่อใช้ในการหาทิศ ซึ่งตามหลักเข็มทิศจะมีการทำสีไว้ที่ปลายด้านหนึ่ง เพื่อแสดงให้เห็นว่าชี้ขึ้นไปทางทิศเหนือ โดยทิศเหนือบนหน้าปัดจะแทนด้วยอักษร N หรือ น

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร
เข็มทิศ

“เข็มทิศอันแรกของโลก” ถูกประดิษฐ์ขึ้นมาจากชาวจีนโบราณ มีประวัติยาวนานมากว่า 2000 ปี มีหลักฐานปรากฏครั้งแรกในยุคจั้นกว๋อ จากหลักฐานที่มีอยู่ เข็มทิศ ที่ถูกประดิษฐ์ขึ้นมาในยุคแรกๆนั้น ทำมาจากหินแม่เหล็กธรรมชาติ ตัวเข็มในตอนนั้นจะมีลักษณะคล้ายช้อน แต่มันยังสามารถหมุนได้อย่างอิสระอยู่บนฐานที่ทำจากทองแดงหรือไม้ เมือเข็มหยุดนิ่งแล้ว ส่วนที่เป็นคล้ายๆด้ามช้อนจะชี้ไปทางทิศใต้เสมอ เข็มทิศในสมัยนั้นจึงมีชื่อเรียกว่า “ซือหนาน” หรือ เข็มชี้ทิศใต้

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร
เข็มทิศสมัยจีนโบราณ

นอกจากจีนจะเป็นจะเป็นชาติแรกที่ได้ประดิษฐ์เข็มทิศขึ้นมาแล้ว จีนยังเป็นชาติแรกๆ ที่นำเข็มทิศมาประยุกต์ใช้กับการเดินเรือ จนเมื่อเข็มทิศมีการใช้งานอย่างแพร่หลายมากขึ้น ก็ได้มีการพัฒนานำเข็มทิศไปใช้ในทางอื่นด้วยเช่นกันเช่น รถชี้ทิศใต้ ที่บนรถจะมีรูปปั้นคนชี้นิ้วอยู่บนรถ เมื่อลากรถแล้วเลี้ยวรถรูปปั้นจะหันหน้าชี้ไปที่ทิศใต้ทุกครั้ง

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร
รถชื้ทิศใต้

เข็มทิศ ได้กลายมาเป็นอุปกรณ์สำคัญและมีประโยชน์มากในกิจการเดินเรือ อ้างอิงจากบันทึกเขียนไว้ว่า เจิ้งเหอ ได้ออกเดินทางตั้งแต่ คศ.1405 ไปถึงอาหรับและแอฟริกาตะวันออก ถึง 7 ครั้ง เป็นเวลากว่า 28 ปี แสดงให้เห็นกว่าการเดินเรือข้ามมหาสมุทรในระยะทางไกล จะเป็นไปไม่ได้เลยหากไม่มี เข็มทิศ ในการนำทาง

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร
เข็มทิศที่ติดตั้งไว้บนเรือ

ในปัจจุบันนี้ ถึงแม้จะมีเทคโนโลยีในการนำทางที่ทันสมัยและสะดวกสะบายขึ้น แต่เข็มทิศก็ยังเป็นสิ่งสำคัญในการเดินเรือในมหาสมุทรที่ไม่สามารถหาทิศทางได้ นอกจากการเดินเรือแล้ว เข็มทิศยังเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญในการเดินทางเข้าป่าเสมอ และมักจะใช้ควบคู่ไปกับแผนที่ในสถานที่นั้นๆ เพื่อให้เราสามารถเดินทางไปในทิศทางที่ถูกต้อง ไม่ทำให้เราไปหลงทิศอยู่กลางป่าที่มีมองไปทางไหนก็มีแต่ใบไม้และต้นไม้ จนไม่รู้ว่าต้องเดินต่อไปทางไหนได้

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร

        ในยุคจ้านกั๋ว (ประมาณ 480-222 ปีก่อนค.ศ.) ชาวจีนได้ประดิษฐ์คิดค้นเครื่องมือที่มีลักษณะเป็นหินแม่เหล็ก นำมาประยุกต์ใช้กับเครื่องมือในการบอกทิศทางที่เรียกว่า “ซือหนาน”มีลักษณะเป็นช้อนแม่เหล็กตั้งอยู่บนฐานสลักตัวอักษรบอกทิศทาง ซึ่งคันช้อนชี้ไปทางทิศใต้และปลายอีกด้านหนึ่งชี้ไปทางทิศเหนือ ครั้นถึงสมัยราชวงศ์ซ่งมีการนำแผ่นเหล็กและฐานสลักตัวอักษรบอกทิศทางมารวมกัน เรียกว่า “หลัวผาน”ประเทศจีนจึงเป็นชาติแรกของโลกที่ประดิษฐ์เข็มทิศขึ้น เข็มทิศนี้ถูกนำไปใช้ในการเดินเรือในช่วงปลายศตวรรษที่ 11ภายหลังจากการใช้เข็มทิศอย่างแพร่หลายจึงมีการพัฒนาปรับปรุงรูปลักษณ์ของเข็มทิศให้สะดวกต่อการใช้งานมากยิ่งขึ้น

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร

    เข็มทิศ (magnetic compass) คือเครื่องมือสำหรับใช้หาทิศทาง มีเข็มแม่เหล็กที่แกว่งไกวได้อิสระในแนวนอนทอดตัวในแนวเหนือ-ใต้ ตามแรงดึงดูดของแม่เหล็กโลก และที่หน้าปัดมีส่วนแบ่งสำหรับหาทิศทางโดยรอบ เข็มทิศจึงมีปลายชี้ไปทางทิศเหนือเสมอ (อักษร N หรือ น) เมื่อทราบทิศเหนือแล้วก็ย่อมหาทิศอื่นได้โดยหันหน้าไปทางทิศเหนือ ด้านขวามือเป็นทิศตะวันออก ด้านซ้ายมือเป็นทิศตะวันตก ด้านหลังเป็นทิศใต้ การบอกทิศทางในแผนที่โดยทั่วไป คือการบอกเป็นทิศที่สำคัญ 4 ทิศ คือทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก หรืออาจจะบอกละเอียดเป็น 8,16 หรือ 32 ทิศก็ได้

    ประวัติศาสตร์ของโลกบันทึกไว้ว่า โคลัมบัสคือนักเดินเรือคนแรกที่แล่นเรือไปทั่วโลกจนได้ค้นพบทวีปอเมริกา แต่ใครจะคิดว่าก่อนหน้านั้น 70 ปี มีนักเดินเรือชาวจีนผู้ยิ่งใหญ่นามว่า "เจิ้งเหอ" นำกองเรือขนาดใหญ่ที่เขาบัญชาการอ้อมไปครึ่งโลกมาแล้ว ถ้าเพื่อนๆ ได้เคยดูสารคดีชุดนี้จะยังคงได้เห็นซากเรือและอุ่ต่อเรือที่เจิ้งเหอใช้ในการเดินเรือ และเข็มทิศที่ติดรถเพื่อใช้ในการสงครามในอดีต ดังด้านล่างครับ

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร

ภาพวาดการเดินเรือของเจิ้งเหอ

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร

เข็มทิศโบราณที่เชื่อว่าเจิ้งเหอใช้ในการเดินเรือ

    เข็มทิศ การประดิษฐ์ทางวิทยาศาสตร์ที่มีคุณค่าที่สุดและเก่าแก่ที่สุดสิ่งหนึ่งของจีน คือ เข็มแม่เหล็ก สมัยแรกคนจีนใช้เข็มแม่เหล็กไปติดไว้บนรถ สร้างรถชี้ทิศ เพื่อใช้ในการสงครามหรือใช้เป็นเครื่องมือหาทิศทางเวลาอยู่ในป่าลึกหรือภูเขา

จุดมุ่งหมายในการสร้างเข็มทิศของจีนในระยะแรก คืออะไร

รถเข็มทิศ

จากหลักฐานที่บันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร ชาวจีนรู้จักใช้เข็มทิศหน้าปัดกลมเพื่อเดินเรือเมื่อศตวรรษที่ 12 นั่นคือในขณะนั้น จูยี่ เป็นชาวมณฑลเจ้อเจียง ได้เขียนบันทึกชื่อผิงโจวเข่อถาน บันทึกไว้ว่า ในคืนแรม ทหารเรือได้ใช้เข็มทิศหน้าปัดกลมจำแนกทิศทาง ต่อมา เจิ้งเหอ ได้เริ่มเดินทางตั้งแต่ปีค.ศ. 1405 เดินทางไปถึงอาหรับและแอฟริกาตะวันออก ไปกลับเจ็ดครั้ง รวมเวลาได้ 28 ปี เราจะเห็นได้ว่าหากไม่มีเข็มทิศแล้ว การเดินทางในมหาสมุทรระยะไกลเช่นนี้ย่อมไม่สำเร็จแน่ ชาวอิตาเลียนใช้เข็มทิศในศตวรรษที่ 14 จีนจึงใช้เข็มทิศเร็วกว่าอิตาลีอย่างน้อยสองศตวรรษ และหากอ้างอิงถึง ทรรศนะของนักประวัติศาสตร์ ชาวตะวันตกได้นำเข็มทิศหน้าปัดกลมไปจากจีนนั่นเอง

แม้ชาวจีนจะเป็นผู้คิดค้นเข็มทิศแม่เหล็กแต่ผู้พัฒนาการใช้ในทะเลก็คือชาวอาหรับ เขานำความรู้จากสองชาติมาเขียนแผนที่ทางทะเล ซึ่งบางชิ้นยังอยู่รอดมาจนถึงปัจจุบันและอาจทำให้การแล่นเรือเลียบชายฝั่งจากจีนไปแอฟริกาไม่ไกลเกินเอื้อม

เป็นยังไงกันบ้างครับสำหรับผู้ที่ได้อ่านจนจบ ชาวจีนมีประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่ยาวนาน และยังเป็นประเทศผู้คิดค้นสิ่งประดิษฐ์หลายอย่างที่มีความสำคัญต่อโลก หลายอย่างยังคงใช้อยู่ในปัจจุบัน สิ่งดีๆ ที่ชาวจีนมีมากมาย จึงอยากฝากถึงผู้ที่ได้อ่านบทความนี้ เมื่อมีข่าวในทางลบกับชาวจีน ก็ได้โปรดใช้วิจารณญาณในการเสพข่าวอย่างเป็นกลาง อย่าได้รู้สึกอคติทางด้านความคิดเลย เพราะแต่ละประเทศก็ต่างกันด้วยวัฒนธรรม ซึ่งได้หล่อหลอมรวมกันตั้งแต่อดีตจวบจนปัจจุบัน และอนาคต แล้วพบกันใหม่ครับ...mata

เข็มทิศในระยะแรกผลิตขึ้นในสมัยใด

"จื่อหนานเจิน" หรือเข็มทิศเป็นหนึ่งในสี่ของสิ่งประดิษฐ์สำคัญของจีนโบราณ เข็มทิศมีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 2,000 ปี ปรากฏครั้งแรกในยุคจั้นกว๋อ(รัฐสงคราม)

สิ่งประดิษฐ์ ที่ชาวจีนเป็นผู้ค้นพบเป็นครั้งแรกคืออะไร

ย้อนกลับไปสมัยเรียนชั้นมัธยม ในตำราเรียนประวัติศาสตร์ของเรามีเรื่องเกี่ยวกับจีนที่น่าสนใจ คือ การที่จีนคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ 4 ชนิดครั้งแรกของโลก ได้แก่ (1) เทคนิคการทำกระดาษในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันตก (2) การประดิษฐ์เข็มทิศ ในสมัยสงครามระหว่างรัฐ (战国时代) (3) คิดค้นเทคนิคการพิมพ์ ในสมัยราชวงศ์สุย

การใช้ประโยชน์จากแม่เหล็กยุคแรกเริ่มเริ่มจากปีจากชาวอะไร

แม้ชาวจีนจะเป็นผู้คิดค้นเข็มทิศแม่เหล็กแต่ผู้พัฒนาการใช้ในทะเลก็คือชาวอาหรับ เขานำความรู้จากสองชาติมาเขียนแผนที่ทางทะเล ซึ่งบางชิ้นยังอยู่รอดมาจนถึงปัจจุบันและอาจทำให้การแล่นเรือเลียบชายฝั่งจากจีนไปแอฟริกาไม่ไกลเกินเอื้อม ที่มา : http://thai.cri.cn/learnchinese/lesson06/6.html.

ใครที่นำเข็มทิศที่ผลิตในจีนในระยะแรกเผยแพร่ไปยังยุโรป

เข็มทิศที่ผลิตในจีนในระยะแรกเผยแพร่ไปยังยุโรปได้ โดยใคร พ่อค้าอาหรับ มาร์โคโปโล

เข็มทิศในระยะแรกผลิตขึ้นในสมัยใด สิ่งประดิษฐ์ ที่ชาวจีนเป็นผู้ค้นพบเป็นครั้งแรกคืออะไร การใช้ประโยชน์จากแม่เหล็กยุคแรกเริ่มเริ่มจากปีจากชาวอะไร ใครที่นำเข็มทิศที่ผลิตในจีนในระยะแรกเผยแพร่ไปยังยุโรป เพราะเหตุใด วัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียใต้จึงแพร่หลายไปยังประเทศต่างๆ ลักษณะเด่นของอารยธรรมในภูมิภาคเอเชียใต้ คืออะไร เข็มทิศที่ประดิษฐ์ขึ้นโดยถูกต้องและเก่าแก่ที่สุดในโลก คือ หลักฐานทางอารยธรรมในสมัยพระเวทของอินเดีย คืออะไร กำแพงเมืองจีน นอกจากเป็นสัญลักษณ์ของอารยธรรมจีนแล้ว ยังให้ความรู้เรื่องใดอีกด้วย เข็มทิศจีนโบราณ