โอวาทปาฏิโมกข์ หมายถึงอะไร

โอวาทปาฏิโมกข์ คืออะไร มาฆบูชา มีความสำคัญอย่างไร วันนี้ The Thaiger Thailand จะพาทุกท่านมาพบกับความหมายของการให้โอวาทที่ถือเป็นหนึ่งในหลักคำสอนที่สำคัญในตอนที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังมีชีวิตได้ทำการสอนด้วยตัวพระองค์เอง เนื่องในโอกาสวันมาฆบูชาที่จะถึงนี้ เพื่อเป็นสิ่งเตือนใจและยึดเหนี่ยวจิตใจให้ทุกท่านตั้งอยู่ในความดี โดยโอวาทนี้จะมีความหมายว่าอย่างไร และมีความหมายมากมายแค่ไหนเราไปดูกันเลย ?

โอวาทปาฏิโมกข์ คืออะไร มาฆบูชาคือวันที่แสดงคำสอนนี้เป็นครั้งแรก

ที่มาของ โอวาทปาฏิโมกข์

เป็นที่ทราบกันดีว่าหลักการแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ของศาสนาพุทธเริ่มขึ้นในตอนที่ พระสงฆ์ผู้เป็นสาวกของพระพุทธเจ้า จำนวน 1,250 รูป มาชุมนุมกันโดยไม่ได้นัดหมาย พร้อมด้วยเหตการณ์อัศจรรย์ที่เกิดขึ้นพร้อมกันอีกสามอย่างรวมแล้วเรียกว่า “จาตุรงคสันนิบาต” ซึ่งนอกจากพระสงฆ์จำนวน 1,250 รูป ก็ยังมีเหตุการณ์ที่พระสงฆ์ทั้งหลายที่มารวมตัวกันนั้นล้วนแล้วแต่ได้รับการอุปสมบทจากพระพุทธองค์

รวมถึงได้บรรลุเป็นพระอรหันต์แล้วทุกรูป และสิ่งสุดท้ายที่เป็นที่มาของ “มาฆบูชา” นั่นก็คือการที่ดวงจันทร์เต็มดวงกำลังเสวยมาฆฤกษ์ ซึ่งหมายถึงการที่ดวงจันทร์เดินทางมาพบกับดาวฤกษ์ที่ชื่อว่า “มฆะ” ทำให้ท้องฟ้าในยามค่ำคืนสว่างไสวเห็นดวงจันทร์ที่สวยงามอย่างชัดเจน ด้วยเหตุนี้เองพระพุทธเจ้าจึงได้แสดงธรรม โอวาทปาฏิโมกข์แก่สาวกเพื่อให้ทุกคนได้เข้าใจถึงหลักคำสอนที่เป็นแก่นของศาสนาพุทธนั่นเอง

โอวาทปาฏิโมกข์ มีหลักคำสอนอย่างไร ?

ในการแสดงหลักการโอวาทปาฏิโมกข์นั้น กล่าวกันว่าพระพุทธองค์ได้แสดงโอวาทผ่านทางคาถา 3 บทครึ่ง โดยแบ่งออกได้ดังนี้

• สพฺพปาปสฺส อกรณํ กุสลสฺสูปสมฺปทา สจิตฺตปริโยทปนํเอตํ พุทธาน สาสนํ

แปลว่า การไม่ทำความชั่วทั้งปวง, การบำเพ็ญแต่ความดี, การทำจิตของตนให้ผ่องใส นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

• ขนฺตี ปรมํ ตโป ตีติกฺขา

แปลว่า ขันติ คือ ความอดกลั้นที่เป็นตบะอย่างยิ่ง

• นิพฺพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา 

แปลว่า พระพุทธเจ้าทั้งหลายกล่าวว่านิพพานเป็นบรมธรรม คือธรรมอันสูงสุดนั่นเอง

• น หิ ปพฺพชิโต ปรูปฆาตี 

แปลว่า  ผู้ทำร้ายคนอื่นไม่ขึ้นชื่อว่าเป็นบรรพชิต หรือก็คือพระสงฆ์ที่ใช้กำลังก็ไม่ถือว่าเป็นพระสงฆ์นั่นเองครับ

• สมโณ โหติ ปรํ วิเหฐยนฺโต 

แปลว่า คนที่ชอบเบียดเบียนผู้อื่นก็ไม่ถือว่าเป็นพระสงฆ์หรือว่าสมณะเช่นกัน

• อนูปวาโท อนูปฆาโต ปาติโมกฺเข จ สํวโร 

แปลว่า การไม่กล่าวร้ายผู้อื่น , การไม่เบียดเบียนผู้อื่น , และมีความสำรวมในปาติโมกข์(คือ คัมภีร์ที่รวบรวมวินัยของพระสงฆ์ไว้ 227 ข้อนั่นเอง)

• มตฺตญฺญุตา จ ภตฺตสฺมึ ปนฺตญฺจ สยนาสนํ 

แปลว่า อีกทั้งความเป็นผู้รู้จักประมาณในอาหาร , การอยู่ในเสนาสนะที่สงัด (เสนาสนะหมายถึง ที่พักของพระสงฆ์ครับ)

• อธิจิตฺเต จ อาโยโค เอตํ พุทฺธาน สาสนํ 

แปลว่า ความเพียรในอธิจิต ทั้งหมดนี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

ซึ่งนี่แหละคือความหมายและคำตอบของ โอวาทปาฏิโมกข์ คืออะไร มาฆบูชา ว่ามีความสำคัญอย่างไร เพราะโดยแก่นแท้แล้วพุทธองค์ก็ได้ทรงเน้นย้ำครับว่า สำหรับพุทธศาสนิกชนทั่วไปก็สามารถถือความหมายในคาถาบรรทัดแรกอันได้แก่ การไม่ทำความชั่วทั้งปวง, การบำเพ็ญแต่ความดี, การทำจิตของตนให้ผ่องใส มาใช้ในชีวิตประจำวันกันได้นั่นเอง ?

เรื่อง : พฤฒ พงษ์พิเชฐ
บรรณาธิการ : ทศพล ถิรเจริญสกุล

• เดือนอธิกมาส หมายถึง อะไร ? ทำไมถึงต้องเลื่อนวันสำคัญ ?
• ทำไมต้อง เวียนเทียน ทางขวา มาฆบูชา พร้อมสิ่งที่ควรรู้
• วันจาตุรงคสันนิบาต หมายถึงวันใด ใช่วันมาฆบูชาหรือไม่ ทำไมมีหลายชื่อเรียก

? ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน The Thaiger

? Google Play Store
? App Store