ผลงานทัศนศิลป์ของไทยสมัยอยุธยา

��ó��� � ʧ���. �Եá���������ظ��. ��ا෾� : ����͹��ѡ��Եá����Ҽ�ѧ���
........��е��ҡ����Դ��� �ͧ��ҳ��� �����Żҡ�, 2535. (ND2552.�457)
.
........�Եá���������ظ�� ��ͨԵá����»��ླշ��������������������ʶһ�ҡ�ا�����ظ��
������Ҫ�ҹ� ����� �.�. 1893 ���֧ �.�. 2310 �ѡɳЧҹ���ٻẺ ͧ���Сͺ ෤�Ԥ ���
�Ѳ����� ���Ẻ�Եá����»��ླ��Ҥ��ҧ������Ѻ�Է�ԾŨҡ�Թ��� �չ ��� ����Է�Ծ�
�ͧ��Ż���ؤ��͹��ا�����ظ�� ������á�������ó��͡ç�� �����������ա�õԴ��͡Ѻ��ҧ
����� ��������յ�ҧ� ��������� ������¹����ͧʹյ�ط� �ط�����ѵ� �ȪҵԪҴ� ෾���������
�Ҿ�Ǵ��µ�ҧ� �Դ�ͧ����Ҿ�Ӥѭ��з���´͡�����ǧ�������ѧ�Ҿ ʶҹ����駨Եá�����ǹ
�˭辺������ʶ ��ҧ�� ����� ���ҡ�����­ ���� �د� ����и��� ��ش���� ��о�к�
.

Description: น.7 ผลงานทัศนศิลป์สมัยอยุธยา

Read the Text Version

No Text Content!

Pages:

• 1 - 23

‫السلام عليكم‬ ส่ือการเรียนการสอน วชิ าศิลปะ ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 2 ผู้สอน ครูฮาปี ซะ สนู กตกิ าในห้องเรียนออนไลน์ เข้าเรียนตรงเวลา เตรียมพร้อมสาหรับการเข้าเรียน แต่งกายให้เรียบร้อย เปิ ดกล้องและร่วมกจิ กรรม 5 คะแนน ต้งั ใจเรียนและให้ความร่วมมือในการทากจิ กรรม น่ังเรียนให้เรียบร้อยและขออนุญาตทุกคร้ังเมื่อลุกจากท่ี ตดิ ตามบทเรียน การบ้าน ส่งงานให้ตรงเวลา กตกิ าในการเช็คชื่อ ✓ เช็คชื่อจากการแคปหน้าจอ โดยที่นักเรียนจะต้องเปิ ดกล้อง ✓ คนที่ไม่เปิ ดกล้องหรือไม่มกี ารโต้ตอบ ครูจะถือว่าไม่ได้เข้า เรียน (ขาดเรียน) ตรั บยี ะฮฺวนั นี้ ผลงานทศั นศิลป์ สมยั อยธุ ยา คาถามชวนคดิ รูปแบบของการใช้สี และลกั ษณะเรื่องราวของภาพ มีรูปแบบเป็ นอย่างไร? ภาพจิตรกรรมในสมุดข่อย สมัยอยุธยา เก่ียวกับ พุทธประวัติและไตรภูมิ สีส่วนใหญ่ท่ีใช้จะเป็ นสี แดง สีดา และสีขาว ภาพจิตรกรรมในสมุดข่อย เป็ นภาพจิตรกรรมท่ีแสดงเอกลักษณ์ของไทยได้ ชัดเจน กล่าวคือ ใช้สีแบน ๆ แบบ 2 มิติ ตัดเส้นท่รี ูป และลวดลายไทยได้อย่างอ่อนช้อยงดงาม เป็ นงาน จติ รกรรมแบบไทย ประเพณที ค่ี วรอนุรักษณ์ไว้ กจิ กรรม “ร่วมด้วยช่วยกนั ” ครูแบ่งกลุ่มนักเรียน ให้แต่ละกลุ่มศึกษาเกยี่ วกบั ผลงานทศั นศิลป์ สมยั อยุธยา จากหนังสือเรียน ตามหัวข้อดงั ต่อไปนี้ กลุ่มที่ 1 ด้านจติ กรรม กลุ่มที่ 2 ด้านประติมากรรม กลุ่มที่ 3 สถาปัตยกรรม ให้แต่ละกลุ่มออกมาอธิบายความรู้เกยี่ วกบั ผลงานทศั นศิลป์ สมยั อยุธยา ทไี่ ด้ศึกษามาหน้าช้ันเรียน ผลงานทศั นศิลป์ สมยั อยุธยา งานทศั นศิลป์ สมยั อยุธยาเจริญข้ึนทางภาคกลาง มีช่วงเวลาวิวฒั นาการนานถึง 417ปี แนวคิดและ เน้ือหาของผลงานทศั นศิลป์ ส่วนใหญ่สะทอ้ นถึง ความศรัทธาในพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท มี การสร้างผลงานทัศนศิลป์ เป็ นจานวนมาก เพ่ือ ถวายแด่พระศาสนา แต่ขณะเดียวกนั ก็มีการสร้าง ผลงานสาหรับพระมหากษตั ริยด์ ว้ ย โดยเฉพาะการ ก่อสร้างปราสาทราชวงั เพื่อใช้เป็ นที่ประทบั ใน กรุงศรีอยธุ ยา ซ่ึงมีความงดงามวิจิตร โดยนาเอาช่าง แขนงต่างๆ มาร่วมกนั สร้างสรรคข์ ้ึน จติ รกรรม ส่วนใหญ่จะเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนา โ ด ย ช่ ว ง แ ร ก จ ะ ไ ด้รั บ อิ ท ธิ พ ล ข อ ง ศิ ล ป ะ แ บ บ ลพบุรี สุโขทยั และลงั กาผสมผสานกนั บางภาพ มีลกั ษณะแขง็ และหนกั มีการปิ ดทองบนภาพ ช่วง หลงั นิยมวาดภาพเกี่ยวกบั ไตรภูมิ และภาพพุทธ ประวัติ การเขี ยนภาพจะเป็ นเช่นเดี ยวกับ จิตรกรรมสมยั สุโขทยั ท่ีนิยมใชส้ ีแดงเข้มเป็ นพ้ืน แต่สมยั อยธุ ยาจะมีการใชส้ ีที่เพิม่ มากข้ึน นบั ต้งั แต่สมยั สมเดจ็ พระเจา้ ปราสาททอง จนสิ้นสุดสมยั อยธุ ยา จิตรกรรมของอยธุ ยาแสดงใหเ้ ห็นถึง ลกั ษณะของจิตรกรรมไทยแทอ้ ยา่ งสมบูรณ์ มีการปิ ดทองบนรูปและลวดลาย เน้ือเรื่องท่ีเขยี นจะเป็นเรื่อง เก่ียวกบั เทพชุมนุม พทุ ธประวตั ิ ไตรภูมิ ยงั คงใชส้ ีนอ้ ย ภาพมีลกั ษณะแบนและตดั เสน้ ดว้ ยสีขาวและสีดา ประตมิ ากรรม ผลงานที่มีลกั ษณะเด่นทางดา้ นทศั นศิลป์ ประเภทประติมากรรมใน สมยั อยธุ ยา ที่สาคญั ไดแ้ ก่การสร้างพระพทุ ธรูป ซ่ึงจาแนกเป็นกลมุ่ ได้ ดงั น้ี 1) พระพุทธรูปแบบศิลปะทวารวดผี สมเขมร 2) พระพุทธรูปแบบศิลปะอู่ทอง พทุ ธลกั ษณะที่สาคญั คือ รัศมีเป็นรูปดอกบวั ตูม มี มีลกั ษณะบางอยา่ งผสมผสานกนั ระหวา่ งศิลปะ จีวรคลา้ ยแบบทวารวดี พระพกั ตร์ส่ีเหลี่ยมตาม ทวารวดีกบั ศิลปะลพบุรีซ่ึงต่อมาศิลปะอู่ทองกค็ ่อย แบบเขมรองคพ์ ระพทุ ธรูปทาดว้ ยศิลาหรือโลหะ ผสมกลมกลืนเปลี่ยนไปเป็นศิลปะแบบอยธุ ยา 3) พระพทุ ธรูปแบบอยุธยา 4) พระพุทธรูปทรงเครื่อง มีการแต่งองค์ พระพกั ตร์และพระรัศมีเป็นแบบสุโขทยั จะ ทรงเคร่ืองอยา่ งกษตั ริย์ ท้งั แบบทรงเครื่องใหญ่ ตา่ งกนั ท่ีไรพระศกและชายสงั ฆาฏิ หากเป็น และทรงเครื่องนอ้ ย แบบทรงเครื่องนอ้ ย มี พระพทุ ธรูปทรงเครื่อง พระรัศมีกท็ าเป็นอยา่ งกน้ หอยบา้ ง เป็นอยา่ งมงกฎุ เทวรูปแบบลพบุรีบา้ ง กรรเจียกเป็นครีบออกมาเหนือใบพระ-กรรณ ถือ เป็นเอกลกั ษณ์เฉพาะของพระพทุ ธรูปสมยั อยธุ ยา พระพุทธรูปแบบศิลปะอู่ทอง พระพุทธไตรรัตนนายก หรือหลวงพอ่ ซาปอกง วดั พนญั เชิง จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา พระพุทธรูปทรงเคร่ือง พระพทุ ธนิมิตวิชิตมารโมลีศรีสรรเพชญบรมไตรโลกนาถ วดั หนา้ พระเมรุ จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา สถาปัตยกรรม 1) เจดีย์ สามารถจาแนกไดห้ ลายรูปแบบไป ตามแนวความคิด คติความเช่ือทางศาสนาในแต่ ละช่วงเวลา โดยในช่วงระยะแรกนิยมสร้าง เจดียแ์ บบทรงปรางคต์ ามธรรมเนียมนิยมที่เคยมี มาก่อน แต่มีการปรับเปลี่ยนรูปทรงองค์ปรางค์ ใหม้ ีความเพรียวไดส้ ดั ส่วนมากกว่าศิลปะแบบ ขอม ปรางคท์ ่ีสร้างข้ึนจะมีฐานะเป็นศูนยก์ ลาง ของวัด จึงสร้างให้มีขนาดใหญ่ มีการสร้าง ระเบียงคดเป็นสี่เหล่ียมจตั ุรัสลอ้ มรอบดว้ ย ระยะต่อมาจะมีการสร้างเจดียท์ รงกลมแบบสุโขทยั เช่น พระเจดียใ์ หญ่ 3 องคใ์ นวดั พระศรีสรรเพชญ์ เป็นตน้ ซ่ึงเช่ือวา่ น่าจะไดแ้ บบอยา่ งมาจากเจดียป์ ระธานวดั นางพญา เมืองศรีสชั นาลยั ช่วงหลงั จึงมีการสร้างเจดียแ์ บบศิลปะอยธุ ยาแท้ คือ เจดียแ์ บบยอ่ มมุ ใหญ่หรือเจดียย์ อ่ มุมไมส้ ิบสอง เช่น พระเจดียใ์ หญ่ท่ีวดั ภูเขาทอง พระเจดียศ์ รีสุริโยทยั วดั สวนหลวงสบสวรรค์ เป็นตน้ แต่ท่ีงดงาม ที่สุดจะอยทู่ ่ีวดั ชุมพลนิกายาราม อาเภอบางปะอิน จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา 2) อาคาร เป็ นสมยั แรกที่มีการนาเอาแบบอย่างการก่อสร้าง สถาปัตยกรรมตะวนั ตกเขา้ มาผสมผสานกบั สถาปัตยกรรมไทยโดย สร้างอาคารแบบก่ออิฐถือปูน มีการวางผงั การก่อสร้างอยา่ งเป็ น ระเบียบ จดั บริเวณใหร้ ่มร่ืน มีลานกวา้ ง มีการสร้างอ่างเก็บน้าไวใ้ ช้ ท่ีเห็นไดเ้ ด่นชัด คือ สถาปัตยกรรมภายในเขตพระนารายณ์ราช นิเวศน์ จงั หวดั ลพบุรี 3) โบสถ์ วิหาร มณฑป นิยมสร้างใหม้ ีขนาดใหญ่ยกฐานสูง ผนงั ดา้ นขา้ งทาเป็นช่องแบบลูกมะหวดและแบบหนา้ ต่าง เสาจะ ก่อดว้ ยอิฐ ทาเป็นเสากลม ปลายเสาตกแต่งดว้ ยบวั หวั เสา ในช่วง อยธุ ยาตอนปลายจะทาฐานใหเ้ ห็นเป็นแนวแอ่นโคง้ รับกบั ส่วน หลงั คาท่ีทาซอ้ นกนั ข้ึนไปเป็นช้นั และโคง้ มกั ใชเ้ สากลมก่ออิฐ สอปูนตรงหวั เสาจะทาเป็นบวั ตูม ตกแต่งดว้ ยลายปูนป้ัน ซุม้ ประตู หนา้ บนั หนา้ ต่าง นิยมแกะสลกั ไม้ ปิ ดทองประดบั กระจก คาถามชวนคดิ ความสวยงามของงานศิลปะสมยั อยุธยาอยู่ทส่ี ่ิงใด? ถ้านักเรียนต้องการศึกษาเกย่ี วกบั งานศิลปะสมัยอยุธยา ควรเลือกไปศึกษาสถานทใ่ี ด เพราะเหตุใด? สรุปผลงานทศั นศิลป์ สมยั อยธุ ยา ผลงานจิตกรรม ไดว้ ิวฒั นาการไปสู่ความงามสูงสุด ซ่ึงจะปรากฏตามผนงั โบสถ์ ผนงั ดา้ น ในองคพ์ ระปรางค์ สมุดภาพเร่ืองไตรภูมิ และตูเ้ ก็บพระไตรปิ ฎก ซ่ึงเป็นการสร้างจิตรกรรม ลายรดน้าที่จดั วา่ วิจิตรที่สุดของประเทศไทย ส่วน ผลงานประติมากรรมและสถาปัตยกรรม จะผสมผสานอยู่ดว้ ยกนั ซ่ึงสถาปัตยกรรม นิยมก่อสร้างดว้ ยอิฐและไม้ การสลกั ไมเ้ ป็นลกั ษณะรูปแบบทศั นศิลป์ ท่ีโดดเด่นของทศั นศิลป์ สมยั น้ี และจากการใชไ้ มเ้ ป็ นวสั ดุหลกั ดงั กล่าว ส่งผลต่อรูปลกั ษณ์ของผลงาน ไม่ว่าจะเป็ น ความลึกและความซับซ้อน ผลงานประติมากรรมจึงเป็นไปในลกั ษณะตกแต่งแพรวพราวตา มากข้ึน และความแพรวพราวยงิ่ ทวเี พ่ิมมากข้ึน เมื่อมีการปิ ดทองและประดบั กระจกสี การบ้าน ให้แต่ละกล่มุ หาภาพผลงาน ทศั นศิลป์ สมยั อยุธยา แล้วตอบ คาถามดงั ต่อไปนี้ กาหนดส่งภายในวนั ที่ 11/2/65 ‫جزا ُك ُم الله خيرا‬ นักเรียนทุกคนนะคะ

Author

Top Search