การใช้รอกในการเคลื่อนที่เป็นวงกลม

���§�� �繤��蹡ŷ�����ҡ���繾��Р �Դ�ҡ����������͹�ͧ�ѵ�ؠ ������ѵ���������͹� ��з�����Դ����Ѵ�����Т��µ�Ǣͧ�������§� ��ж١�觼�ҹ��ǡ�ҧ� �蹠 �ҡ�� ���ѧ��� �����§����ö�Թ�ҧ��ҹ�� ��ҫ� �ͧ���� ����ͧ������ ���������ö�Թ�ҧ��ҹ�ح�ҡ���� �蹠 ��ǡ��

����͡���������͹����Ҷ֧�٢ͧ��Ҡ ��ѹ�ж١�ŧ�繤����ʵ����ҷ� ��觨ж١����ѧ��ͧ�� ��������������Ѻ�����Ш�ṡ���§��ҧ� ��� ����§�������§�դ���ᵡ��ҧ�ѹ� ���§�٧ - ���§���, �����§�ѧ - ���§�� ���ͤس�Ҿ�ͧ���§�ѡɳе�ҧ� ��駹��������Ѻ���觡��Դ���§ ���Шӹǹ�ͺ����Թҷ��ͧ����������͹
�»���������������Ҩ����Թ���§����ժ�ǧ�������ӡѴ ���蹤�� ����㹪�ǧ������������ҧ ����20 - 20,000 ���õ�� (hertz) ���ͷ�����¡�ѹ��Ҡ� � ��ǧ������Թ �� ��ǹ���§����դ�Ҥ�������������٧���ҹ�� �������٢ͧ����������ö���Թ�頠 ��Ф���������§��褹������Թ� ���������ҧ� 0 � 120 ഫ��� (dB) ���������ÿѧ���§�ѧ�Թ���Ҡ 85 �ഫ��Š (dB)� �ѹ�Р 8� �������
����Ѻ�ѵ�쪹Դ��ҧ� �������Թ���§㹪�ǧ�������˹���蹡ѹ ���ǧ����������ѵ�����Ъ�Դ���Թ��ᵡ��ҧ�ѹ� ��Ҩ�դ�������������٧���Ҫ�ǧ������Թ�ͧ������ ��ѧ���ҧ��ҹ��ҧ���

�ѧ��鹨֧��ػ��������ѵ��ҧ��Դ����ö���Թ���§�ҧ���ҧ������������������ö���Թ�頠 �����������ҡ���ҧ��ҧ�鹨����������عѢ����ö���Թ���§����դ������������٧���Ҫ�ǧ������Թ�ͧ������ ���������������ö���Թ���§����դ�������٧���Ҫ�ǧ������Թ�ͧ������ ���л����������ö���Թ���§����դ�������٧���Ҫ�ǧ������Թ�ͧ�����젠 ����ѧ���ѵ�쪹Դ���栠 �������ö�Ѻ�ѧ���§����������������ö���Թ��

จะเห็นได้ว่าการพัฒนาเครื่องมือเครื่องใช้ เพื่อช่วยอำนวยความสะดวก ในการทำงานต่าง ๆ เปลี่ยนไปตามคุณภาพชีวิต และความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เมื่อเข้าสู่ยุคอุตสาหกรรม จึงเกิดการพัฒนากระบวนการผลิต และมีการใช้เครื่องจักรมาแทนที่แรงงานมนุษย์นั่นเอง

ประเภทของรอก

เราสามารถจัด ประเภทของรอก โดยพื้นฐานจะอาศัยการแยกพิจารณาตามการใช้งาน ดังนี้

⛓ รอกเดี่ยวตายตัว (Fixed Pulley) เป็นรอกที่ตรึงติดอยู่กับที่ ใช้เชือกหนึ่งเส้นพาดรอบล้อโดยจะมีปลายข้างหนึ่งผูกติดกับวัตถุ ปลายอีกข้างหนึ่งใช้สำหรับดึง เมื่อดึงวัตถุขึ้นในแนวดิ่ง แรงที่ใช้ดึงจะมีค่าเท่ากับน้ำหนักของวัตถุ รอกเดี่ยวตายตัวไม่ช่วยผ่อนแรง แต่สามารถอำนวยความสะดวกในการทำงาน เช่น การชักธงชาติขึ้นสู่ยอดเสา การลำเลียงวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการก่อสร้างขึ้นที่สูง
⛓ รอกเดี่ยวเคลื่อนที่ (Movable Pulley) เป็นรอกที่เคลื่อนที่ได้ขณะที่ใช้งาน วัตถุผูกติดกับตัวรอกใช้เชือกหนึ่งเส้นพาดรอบล้อโดยปลายข้างหนึ่งผูกติดกับเพดาน ปลายอีกข้างหนึ่งใช้สำหรับดึง เมื่อดึงวัตถุขึ้นในแนวดิ่งแรงที่ใช้ดึงมีค่าเท่ากับครึ่งหนึ่งของน้ำหนักของวัตถุ รอกเดี่ยวเคลื่อนที่เป็นเครื่องกลที่ช่วยผ่อนแรง

⛓ รอกพวง (Block Pulley) แบ่งเป็น 3 ระบบ คือ

👉🏻 รอกพวงระบบที่ 1 ประกอบด้วยรอกเดี่ยวเคลื่อนที่หลายตัว รอกแต่ละตัวมีเชือกคล้องหนึ่งเส้น โดยปลายข้างหนึ่งผูกติดกับเพดาน ปลายอีกข้างหนึ่งผูกกับรอกตัวถัดไป วัตถุผูกติดกับรอกตัวล่างสุด เชือกที่คล้องรอบรอกตัวบนสุดใช้สำหรับดึง
👉🏻 รอกพวงระบบที่ 2  ประกอบด้วยรอก 2 ตับ ตับบนแขวนติดเพดาน วัตถุผูกติดกับรอกตัวล่างสุด ของตับล่าง ใช้เชือกเส้นเดียวคล้องรอบรอกทุกตัว โดยปลายข้างหนึ่งผูกติดกับรอกตัวล่างสุดของตัวบน หรือตัวบนสุดของตับล่างปลายอีกข้างหนึ่งใช้สำหรับดึง
👉🏻 รอกพวงระบบที่ 3 ประกอบด้วยรอกเดียวตายตัว 1 ตัว ที่เหลือเป็นรอกเดี่ยวเคลื่อนที่ ปลายข้างหนึ่งของเชือกที่คล้องรอบรอกทุกตัวผูกติดกับคานตรงอันหนึ่งวัตถุผูกติดกับคานนี้ ปลายอีกข้างหนึ่งของเชือกผูกกับรอกตัวถัดไป เหลือปลายสุดท้ายใช้สำหรับดึง

ซึ่งในปัจจุบันนิยมใช้รอกตามการใช้งาน ดังนี้

✅ รอกโซ่มือสาว (Chain Block) คือ รอกโซ่ที่มีการใช้มือในการชัก ติดตั้งง่าย น้ำหนักเบา เคลื่อนย้ายสะดวก ใช้สำหรับงานชั่วคราว ดูแลรักษาได้ง่าย เหมาะกับงานลิฟต์บรรทุก ลิฟต์ขนของ
✅ รอกโซ่ หรือ รอกกำมะลอ (Level Block or Level Hoist) คือ ใช้งานเช่นเดียวกับรอกมือสาว แต่มีด้ามโยกเพิ่มเข้ามาเพื่อช่วยในการชักรอกได้ดียิ่งขึ้น น้ำหนักเบา เคลื่อนย้ายสะดวก รับน้ำหนักได้มาก เคลื่อนย้ายสะดวก มีอายุการใช้งานยาวนาน เหมาะสำหรับการก่อสร้าง และยกย้ายเครื่องจักรทั่วไป

✅ รอกไฟฟ้า (Electric Chain Hoist) คือ รอกที่ใช้ไฟฟ้าในการชักรอก โดยสามารถควบคุมการทำงานได้อย่างง่ายดาย มีน้ำหนักเบา สะดวกในการเคลื่อนย้าย เหมาะสำหรับการใช้งานระหว่างก่อสร้าง ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ รอกโซ่ไฟฟ้า และรอกสลิงไฟฟ้า ซึ่งมีลักษณะการใช้งานที่เหมือนกัน เช่น
2 ทิศทาง (ยกขึ้น – ยกลง)
4 ทิศทาง (ยกขึ้น – ยกลง ซ้าย – ขวา)
6 ทิศทาง (ยกขึ้น – ยกลง ซ้าย – ขวา – เดินหน้า – ถอยหลัง)

ดังนั้น เมื่อนำรอกไปใช้งานควรคำนึงถึงความเหมาะสม ควรเลือกรอกที่มีมาตรฐาน ตรวจสอบการรองรับน้ำหนักสูงสุดของรอก เพื่อการใช้งานที่มีประสิทธิภาพ