ภาษาไทย พ ท 11001 พร้อม เฉลย

ภาษาไทย พท.11001 ประถมศึกษาภาษาไทย พท.11001 ประถมศึกษา

DescriptionคำบรรยายDescription

หนังสือเรียน รายวิชาบังคับ ภาษาไทย พท.11001 ประถมศึกษาหนังสือเรียน รายวิชาบังคับ ภาษาไทย พท.11001 ประถมศึกษา

Conditions of Useเงื่อนไขในการใช้งานConditions of Use

หนังสือเล่มนี้ได้รับอนุญาตให้ใช้เพื่อการศึกษาเท่านั้น ห้ามคัดลอกเนื้อหา, ภาพประกอบรวมทั้งดัดแปลงเป็นแถบบันทึกเสียง, ตลับวีดิทัศน์หรือเผยแพร่ด้วยรูปแบบและวิธีการอื่นใดก่อนได้รับอนุญาตหนังสือเล่มนี้ได้รับอนุญาตให้ใช้เพื่อการศึกษาเท่านั้น ห้ามคัดลอกเนื้อหา, ภาพประกอบรวมทั้งดัดแปลงเป็นแถบบันทึกเสียง, ตลับวีดิทัศน์หรือเผยแพร่ด้วยรูปแบบและวิธีการอื่นใดก่อนได้รับอนุญาต

Click below to download bookคลิกด้านล่างเพื่อดาวน์โหลดหนังสือClick below to download book

4571 Views

โครงสร้างรายวิชาภาษาไทย พท11001 ระดับประถมศึกษา

สาระคัญ

การฟังและการดู การพูด การอ่าน การเขียน หลักการใช้ภาษา วรรณคดี และวรรณกรรม เป็นพื้นฐานของทักษะทีใ่ช้ในชีวิตประจําวัน ซึง่ต้องศึกษาอย่างเข้าใจจึงนําไปใช้ประโยชน์ได้ดี

ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง ผู้เรียนสามารถ

1. อธิบายรายละเอียดของการฟัง และการดูได้

2. อธิบายการพูดและการอ่านในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้

3. เขียนได้ถกูต้องตามหลักภาษา

4. ใช้หลักการใช้ภาษาได้ถกูต้อง

5. อธิบายความหมาย คุณค่า และประโยชน์ของนิทาน นิทานพื้นบ้าน วรรณกรรมท้องถิ่น และวรรณคดีบางเรือ่งได้

ขอบข่ายเนือ้หา

บทที่ 1 การฟังและการดู

บทที่ 2 การพูด

บทที่ 3 การอ่าน

บทที่ 4 การเขียน

บทที่ 5 หลักการใช้ภาษา

บทที่ 6 วรรณคดีและวรรณกรรม

บทที่ 7 ภาษาไทยกับช่องทางการประกอบอาชีพ

Description: 7. ภาษาไทย พท 11001(ประถม)โดย :สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ

Read the Text Version

No Text Content!

กรรม (แมวกัดหนู) เรอื่ งท่ี 6 การเขยี นส่ือสารในชีวิตประจาํ วัน การเขียนเพ่ือติดตอสื่อสารเปนการนําความรูไปใชใหเกิดประโยชนในชีวิตประจําวัน จําเปน ตอ งฝกฝนใหเกดิ ความรู ความชาํ นาญ สามารถเขยี นเพื่อตดิ ตอ ไดถูกตอ งทงั้ รปู แบบ และถอ ยคาํ สํานวน เพื่อใหการส่อื สารเปน ไปอยา งมปี ระสทิ ธิภาพ การเขยี นเพอื่ ติดตอสื่อสาร อาจเขยี นไดในรูปแบบของ 1. การเขียนจดหมาย 2. การเขยี นประกาศ แถลงการณ 1. การเขียนจดหมาย การเขียนจดหมายชวยใหสามารถติดตอส่ือสารกันไดอยางสะดวกและประหยัด การเขียนจดหมายมีรูปแบบการเขียนที่แตกตางกันตามประเภทของจดหมาย สวนภาษาสําหรับ เขียนลงไปในจดหมายควรกระทัดรัด สละสลวย ใชคําสุภาพ และควรใชคําขึ้นตน คําลงทาย ตลอดจนใชส รรพนาม (คําท่ใี ชเรยี กแทน คน สัตว สง่ิ ของ) ใหถ ูกตองเหมาะสม กลวธิ ีในการเขยี นจดหมาย 1. เขียนดวยถอยคําตรงไปตรงมา แตไมหวน เพ่ือใหผูรับจดหมายไดทราบเร่ือง อยางรวดเร็ว การเขียนแบบน้ีมักใชในการเขียนจดหมายกิจธุระ และจดหมายธุรกิจ รวมท้ัง จดหมายราชการ 2. เขยี นเชิงสรางสรรค ควรเลือกเฟนถอยคําใหนาอาน เขียนดวยความระมัดระวัง การเขียนแบบน้ีใชกับจดหมายสว นตัว 17 มารยาทในการเขยี นจดหมาย 1. เลือกกระดาษและซองที่สะอาด ถาเปนกระดาษสคี วรใชส ีสภุ าพ 2. ไมเขียนดวยดินสอดําหรือหมึกสีแดง ไมขีดฆา ขูดลบ หรือเขียนทับลงไป พยายามเขียนใหช ัดเจน กะระยะใหข อความอยใู นทพ่ี อเหมาะกับหนากระดาษ 3. จดหมายท่ีเขียนติดตอเปนทางการตองศึกษาวาควรจะสงถึงใครใหถูกตอง ตามตําแหนงหนาทีแ่ ละสะกดช่ือ นามสกลุ ยศ ตาํ แหนง ของผนู ัน้ ใหถกู ตอง 4. การเขียนจดหมายตอ งแสดงความสาํ รวมใหม ากกวา การพูด 5. ใชค าํ ขึน้ ตน และคาํ ลงทายใหเหมาะสมแกผ ูร บั ตามธรรมเนียม 6. พับจดหมายใหเรียบรอย บรรจุซองและจาหนาซองใหชัดเจนที่มุมบนดาน ซา ยมอื ของซองจดหมายดวย 7. เม่ือไดรับจดหมายจากผูใดจะตองตอบรับโดยเร็วที่สุด การละเลยไมตอบ จดหมายเปน การเสยี มารยาทอยา งย่งิ ประเภทของจดหมาย แบงเปน 1. จดหมายสว นตัว : เปน จดหมายถึงเพื่อน ญาตพิ น่ี อง 2. จดหมายกิจธุระ : เปน จดหมายตดิ ตอ ธุระ 3. จดหมายธุรกิจ : เปนจดหมายตดิ ตอเพ่อื ประโยชนทางธุรกจิ การคา 4. จดหมายราชการ : เปนจดหมายหรอื เอกสารทใ่ี ชในการติดตอกับราชการ 18 1. ตัวอยา งจดหมายสว นตัว 25/5 ต.สม โอหวาน อ.ขาวสารขาว จ.ลกู สาวสวย 23000 16 กันยายน 2556 สวสั ดีจะดาวเพ่ือนรกั สบายดีหรือเปลาจะ สวนเดือนสบายดีจะ บานใหมของดาวหนาตาเปนยังไงนะ จะสวยเหมือนบานเกาของดาวหรือเปลา เดือนยังจําไดนะ วันท่ีดาวชวนเดือนไปเก็บมังคุด ท่ีบานวันน้ันเราเก็บกินกันสด ๆ เลยนะ นึกถึงยังสนุกไมหายโดยเฉพาะตอนท่ีเด็ดออกมา จากตน นะ ตอนนี้เดือนใกลจะเปดเทอมแลว เมื่อวานแมพาเดือนไปซ้ือชุดนักเรียนและอุปกรณ การเรยี นท่ีจําเปน แลวดาวละใกลเปดเรียนหรือยัง จะวาไปแลวชวงเวลาปดภาคเรียนนี่ชาง ผานไปรวดเร็วจริง ๆ เรายังไมไดไปเที่ยวที่ไหนเลยเพราะคุณพอคุณแมไมวาง แลวดาวละ ตอนปดภาคเรียนไปเที่ยวท่ีไหนบาง เขียนจดหมายมาเลาใหเดือนฟงบางนะ รวมท้ังเรื่องที่ โรงเรยี นดว ยเดอื นจะรออาน จดหมายของดาวนะจะ รกั เพอื่ นมากจะ เดือน 19 2. ตวั อยางจดหมายกิจธรุ ะ 86/35 หมู 11 ต.คูคต อ.ลําลกู กา จ.ปทุมธานี 12130 17 มกราคม 2557 เร่ือง ขอใชอาคารอเนกประสงค เรยี น นายก อบต.คคู ต สง่ิ ทีส่ งมาดวย ตารางการอบรม เนื่องดวยกลุมเยาวชนของหมูบานชอแกว จะจัดอบรมเก่ียวกับการใชรถใชถนน ใหกับเยาวชนในหมูบาน ระหวางวันท่ี 27 - 29 มกราคม 2557 แตยังขาดสถานที่ในการ อบรม ดังน้ัน ประธานกลุมเยาวชนหมูบานชอแกว จึงขออนุญาตใชสถานที่อาคาร อเนกประสงค ของ อบต.คูคต เพ่ือจัดกิจกรรมดังกลาว และหวังเปนอยางยิ่งวาคงจะไดรับ ความอนเุ คราะหจากทา นดว ยดี จึงเรยี นมาเพือ่ โปรดพิจารณา ขอแสดงความนับถือ (ลายเซน็ ต) หญิงลี สวยเสมอ (นางสาวหญงิ ลี สวยเสมอ) ประธานกลมุ เยาวชนหมูบานชอแกว โทร. 02 2177878 20 3. ตวั อยา งจดหมายธรุ กจิ โรงเรียนลาํ ปางกลั ยาณี ถนนพหลโยธนิ อ.เมือง จ.ลําปาง 52000 24 กันยายน 2556 เรยี น ผจู ดั การวสั ดุการศกึ ษา จํากดั ดวยทางโรงเรียนลําปางกัลยาณี มีความประสงคจะซ้ือสไลดประกอบการสอนวิชา ภาษาไทย ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน ตามรายการตอ ไปนี้ 1. ชุดความสนกุ ในวดั เบญจมบพิตร จํานวน 1 ชุด 2. รามเกียรตต์ิ อนศึกไมยราพ จํานวน 1 ชุด 3. แมศรีเรือน จาํ นวน 1 ชุด 4. ขอ คดิ จากการบวช จํานวน 1 ชุด 5. หนังตะลุง จาํ นวน 1 ชดุ ตามรายการท่ีสั่งซอื้ มาขา งตน ดฉิ ันอยากทราบวา รวมเปน เงนิ เทา ไร จะลดไดกี่เปอรเซ็นต และถาตกลงซื้อจะจดั สง ทางไปรษณยี ไดห รอื ไม หวงั วา ทา นคงจะแจง เกีย่ วกบั รายละเอียดใหทราบโดยดวน จึงขอขอบคุณมาในโอกาสนี้ ขอแสดงความนับถือ (ลายเซ็นต) สมใจ หย่ิงศักดิ์ (นางสาวสมใจ หย่ิงศักด)์ิ ผชู ว ยพสั ดหุ มวดวิชาภาษาไทย 21 4. ตวั อยา งจดหมายราชการ ท่ี ศธ 0210.06/1221 ศูนยเ ทคโนโลยีทางการศึกษา กรมการศึกษานอกโรงเรียน ถนนศรอี ยุธยา กทม. 10400 11 มกราคม 2556 เรยี น ขอเชญิ เปนวิทยากร เรยี น ผูช วยคณบดคี ณะศึกษาศาสตร มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร วิทยาเขตกาํ แพงแสน ดวยศนู ยเทคโนโลยีทางการศึกษา กรมการศึกษานอกโรงเรียน กําลังดําเนินการจัด และผลิตรายการโทรทัศนเสริมหลักสูตรการศึกษานอกโรงเรียน วิชาวิทยาศาสตร ระดับ มัธยมศึกษาตอนตน เพื่อออกอากาศทางสถานีวิทยุโทรทัศนเพ่ือการศึกษาทางไกลไทยคม ชองการศึกษา 1 ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษาจึงขอเรียนเชิญ อาจารยประสงค ตันพิชัย อาจารยป ระจําภาควิชาอาชีวศึกษา คณะศึกษาศาสตร ซึ่งเปนผูมีความรูและประสบการณ เรื่องเทคโนโลยีในการขยายพันธุพืชเปนวิทยากรบรรยายเร่ืองดังกลาว โดยจะบันทึกเทป ในวนั อังคารที่ 31 มกราคม 2556 จึงเรียนมาเพอ่ื ขอความอนุเคราะห และขอขอบคุณมาเปน อยางสงู มา ณ โอกาสน้ี ขอแสดงความนับถอื (ลายเซน็ ต) นายโกศล ชูชวย (นายโกศล ชูชว ย) ผูอ ํานวยการศูนยเ ทคโนโลยีทางการศึกษา ฝา ยผลติ รายการโทรทศั นเ พ่ือการศกึ ษาในระบบโรงเรียน โทร. 2461115 - 21 22 2. การเขียนประกาศและแถลงการณ มีจุดประสงคเดียวกัน คือ ตองการแจงขาวสาร ใหสาธารณชนทราบทางหนังสือพิมพ วิทยุ โทรทัศน ปายประกาศ การเขียนมีการใชภาษาที่เปน แบบแผน และมีขัน้ ตอนการเขียนจะเริ่มตนบอกเหตุผลที่ตองแจง โดยลําดับเนื้อความวาใครหรือ หนวยงานใด มีแนวปฏิบัติอยา งไร เมื่อไร พรอ มวัน เวลา สถานที่ อยา งชดั เจน แตถาจะเปรียบเทียบกันแลว การเขียนประกาศจะมีตั้งแตเรื่องเล็ก ๆ นอย ๆ ไปจนถึงเรื่องใหญ เชน ประกาศผไู ดรับรางวลั ประกาศภาวะฉกุ เฉินจากเหตุการณน ้ําทวม ฯลฯ แถลงการณ หมายถึง บรรดาขอความท่ีทางราชการแถลงเพื่อทําความเขาใจใน กจิ การของทางราชการหรือเหตุการณห รือกรณใี ด ๆ ใหทราบชดั เจนโดยทวั่ ไป 1. ตัวอยา งประกาศ 23 2. ตวั อยา งแถลงการณ 24 นอกจากการเขียนเพื่อติดตอส่ือสารโดยการเขียนจดหมาย การเขียนประกาศ แถลงการณแลว ผเู รียนควรจะเรยี นรวู ิธกี ารจดบนั ทึก การจดบันทึก หมายถึง การจดขอความ เร่อื งราว เหตุการณ เพื่อชวยความทรงจํา หรือเพื่อเปนหลกั ฐาน การจดบันทึก นับวา เปนทักษะในการเรียนทสี่ ําคัญและจําเปน มากสําหรับการเรียน ดว ยตนเอง เพราะในแตละภาคการเรียน ผูเรยี นจะตอ งเรยี นหลายวชิ า ซึ่งมีเนอ้ื หาสารหลากหลาย จาํ นวนมาก หากไมม ีเทคนคิ หรือเครือ่ งมือชว ยในการจาํ ท่ดี ีจะทําใหเกิดความสับสน และเม่ือตอง มกี ารทบทวนกอนสอบ บันทึกยอที่ทําไวจะเปนประโยชนอยา งยิง่ การจดบนั ทกึ แบงออกเปน 3 ประเภท คือ 1. การจดบนั ทึกจากการฟง 2. การจดบันทึกจากการอาน 3. การทําบันทกึ ยอจากบันทึกการฟงและบนั ทึกการอาน 1. การจดบันทกึ จากการฟง กอนจะบันทึกแตละคร้ังควรจดหัวขอที่จะบรรยาย ช่ือผูบรรยาย ผูสอน วิทยากร วัน เดือน ป ทุกคร้ัง ในระหวางที่ฟงคําบรรยาย อาจจะจดไมทันทุกคําพูด ผูจดบันทึก อาจจะตองใชคํายอ สัญลักษณที่จดจําไดงาย และสิ่งสําคัญหากจดบันทึกไมทันไมควรหยุดจด ใหสอบถามเพื่อน ๆ และจดตอไปจนจบการบรรยาย จากนั้นใหทบทวนส่ิงที่จดบันทึกไวทันที เพอื่ ชว ยใหไมลืมหรอื ลืมนอ ยลง 2. การจดบนั ทึกจากการอา น กอนจดบันทึกผูเรียนจะตองอานขอความ เร่ืองราว ท่ีจะจดบันทึกและจับ ใจความสําคัญของเรื่องใหไดวาวัตถุประสงคของขอเขียนน้ันคืออะไร มีคติหรือขอคิดท่ีผูอานสนใจ ก็ใหจดบันทึกไว นอกจากนั้นจะตองมีการเขียนอางอิงวาเอกสารหนังสือท่ีบันทึกช่ือหนังสืออะไร ใครเปนผูแ ตง แตงเมื่อใด 3. การทําบันทึกยอจากบันทึกการฟงและบันทึกการอาน คือ การสรุป สาระสําคัญของบันทึกคําบรรยาย บันทึกจากการอาน เน้ือหาจึงส้ัน กะทัดรัดมีใจความสําคัญ ครบถวน อานงา ย บนั ทกึ ยอ เปนสิง่ ทผ่ี ูเรียนควรจะทาํ เปน อยางยิ่ง ผูเรียนจะไดประโยชนจากการ บนั ทกึ ยอ ดังตอ ไปน้ี 1. ฝกทักษะในการจับประเดน็ สําคญั 2. สะดวกในการใชเมอื่ มเี วลาจาํ กัด เชน อานทบทวนกอนสอบ 25 3. มโี อกาสในการฝก ฝนความคดิ การใชส าํ นวนภาษา เม่อื มีการจดบนั ทึก อยา งสม่ําเสมอ เร่อื งท่ี 7 การเขียนเรยี งความ ยอ ความ 7.1 การเขียนเรียงความ การเขียนเรียงความ เปนการเขียนท่ีตองการถายทอดเร่ืองราว ความรู ความคิด หรือทัศนคติในเรือ่ งใดเร่ืองหนึ่งดว ยถอ ยคาํ สาํ นวนท่ีเรยี บเรยี งอยา งมีลาํ ดับขนั้ และสละสลวย องคประกอบของการเขียนเรียงความ มี 3 สวนใหญ ๆ คือ 1. คํานํา เปนสวนแรกของเรียงความ ทําหนาที่เปดประเด็นดึงดูดความสนใจ ใหผ อู า นสนใจอานท้ังเร่ือง 2. เนื้อเรอ่ื ง เปนสวนท่ีสําคัญและยาวท่ีสุดของเรียงความจะประกอบดวยความรู ความคิด และขอมูลที่ผูเรียนคนควาและเรียบเรียงอยางเปนระบบระเบียบ ในการเขียนอาจจะมี การยกตวั อยา ง การอธิบาย หรอื ยกโวหารตาง ๆ มาประกอบดว ยโดยอาจจะมหี ลายยอหนา กไ็ ด 3. สรุป เปนสวนสุดทายหรือยอหนาสุดทายในการเขียนเรียงความ ผูเขียนจะ ทิ้งทายใหผูอานเกิดความประทับใจ เชน ฝากขอคิด ชักชวนใหปฏิบัติตาม ต้ังคําถามใหผูอาน คิดหาคําตอบ 7.2 การยอ ความ การยอความ คือ การเก็บเนื้อความหรือใจความสําคัญในเรื่องใดเร่ืองหนึ่งอยางถูกตอง ครบบริบูรณต ามตวั เรอ่ื ง แลว นาํ มาเรียบเรยี งใหม เปน ขอความส้นั กะทัดรัด โดยไมใหความหมาย เปล่ียนแปลงไปจากเดมิ หลกั การเขยี นยอ ความ มีดังน้ี 1. อา นเรือ่ งที่จะยอความใหจบอยางนอย 2 ครั้ง เพื่อใหทราบวาเรื่องนั้นกลาวถึง ใคร ทาํ อะไร ทไี่ หน อยา งไร เม่ือไร และผลเปนอยา งไร 2. บันทึกใจความสําคญั ของเร่ืองท่ีอาน แลวนํามาเขียนเรียบเรียงใหมดวยสํานวน ของตนเอง 26 รูปแบบการเขียนยอความ 1. การยอนิทาน นิยาย ใหบอกประเภท ชื่อเรื่อง ผูแตง ที่มาของเร่ืองเทาที่ทราบ เชน ยอนิทานเร่อื ง ............................. ของ ............................ จาก ........................... ความวา ........................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... 2. การยอคําสอน คํากลาวปาฐกถา ใหบอกประเภท ชื่อเรื่อง เจาของเร่ือง ผูฟง สถานท่ี และเวลา เทาท่ีจะทราบได เชน ยอ คําสอนเรือ่ ง ............................. ของ ........................... จาก .......................... หนา ..................................... ความวา ......................................................................................... ...................................................................................................................................................... 3. การยอ บทความ ใหบอกประเภท ช่อื เรอื่ ง เจา ของเร่ือง ทีม่ าของเร่อื ง เชน ยอ ความเรอื่ ง ................................ ของ ......................... จาก ........................... ฉบับท่ี .......................... หนา ........................ ความวา .............................................................. ..................................................................................................................................................... เรื่องท่ี 8 การเขียนรายงาน การคนควา และการอา งองิ 8.1 การเขียนรายงาน การเขียนรายงาน คือ การเขียนเลาถึงส่ิงที่ไดพบเห็นหรือไดกระทํามาแลว เชน การคน ควา การไปศกึ ษานอกสถานท่ี การไปประชมุ การประสบเหตุการณท ส่ี ําคญั เปนตน ลักษณะของรายงานคลายยอความ แบบการเขียนรายงานไมมีขอกําหนดตายตัว แตเทา ท่ีศกึ ษาคนความาสรปุ ไดวา การเขียนรายงานควรมี 3 สว น ดังน้ี 1. สวนหนา ประกอบดวย หนาปก ใบรองปกหนา (กระดาษเปลา) หนาปกใน หนา คํานาํ หนา สารบญั 2. สว นกลาง ประกอบดวย เนอ้ื เร่ือง เชงิ อรรถ (การอา งอิงขอ มูล) 3. สวนทาย ประกอบดวย บรรณานุกรม ภาคผนวก ใบรองปกหลัง (กระดาษเปลา) ปกหลัง 27 ตวั อยา งสวนประกอบของรายงาน 1. หนาปก ควรใชกระดาษหนาพิเศษ และมขี อ ความดังตอไปนี้ ชอ่ื เรอื่ ง ชอ่ื ผทู ํารายงาน ช่อื วชิ า ช่ือสถานศกึ ษา ภาคการเรยี น ปการศกึ ษา ตวั อยา ง เรอ่ื ง การเลีย้ งไก เสนอ อาจารยก บ กนิ งาย นําเสนอโดย หญงิ ลี สวยเสมอ ภาคเรียนที่ 1 ปก ารศกึ ษา 2554 รายงานน้ีเปนสวนหนงึ่ ของวิชาเกษตร โรงเรยี นวดั สาวชะโงก 2. หนาปกใน วางอยตู อ จากหนา ปก ใชกระดาษบาง มขี อความคลายกับหนาปก 3. คํานํา วางอยหู นาถัดจากหนา ปกใน เปนขอความกลาวเกริ่นนําเพื่อใหผูอานเขาใจ ขอบเขตและท่มี าของการทํารายงานน้ัน ๆ บางรายงานอาจจะกลาวงถงึ การขอบคุณผูใหความรวมมือ ในการเขียนรายงานน้นั ๆ ใหสาํ เร็จ ควรลงชอ่ื และวนั ท่ีเขียนคํานําดว ย คํานาํ การเล้ียงสัตวเปนการทําการเกษตรอยางหน่ึงที่ ..................................................................................... ..................................................................................... หญงิ ลี สวยเสมอ 28 มกราคม 2557 28 4. สารบญั เปนสวนท่ีบอกวา ตาํ แหนงของขอ มูลหรอื เรอ่ื งราวตาง ๆ วางอยูหนาใด ของรายงาน เพ่อื ใหง ายตอการพลิกหาขอ มูลในรายงานฉบับนั้น ๆ สารบัญ หนา เรื่อง 1 บทนํา .............................................. 2 การเล้ียงสัตว ................................... 3 การเกษตร ....................................... 5 ข้ันตอนการเลย้ี ง .............................. 15 สรปุ ................................................. 5. เนื้อหา 6. สรุป 7. อา งอิง หรอื บรรณานกุ รม 8.2 การคน ควา การคนควา หมายถึง การแสวงหาความรูที่อยูรอบตัวเรามิใชมีเพียงในตํารา หรือ คําบรรยายเทาน้ัน ดังน้ันการเขียนรายงานจากการคนควาจึงเปนเรื่องที่ใกลเคียงกัน น่ัน หมายความวา หลงั จากทไ่ี ดขอมลู จากการคน ความาแลวก็นํามาเขียนเปน รายงาน หลังจากท่ีไดขอมูลในการเขียนรายงานแลว ผูเขียนรายงานจะตองมีการเขียน อา งอิงขอ มลู ท่ีไดจ ากการศกึ ษาคนควาและนาํ มาเขยี นเปนรายงาน ทําใหผ ลงานนาเช่ือถือ เปนการ ใหเ กยี รติผเู ขียน 8.3 การอางองิ การอา งอิง หมายถงึ การบอกแหลงท่ีมาของขอความที่ใชอางอิงในเน้ือหาท่ีนํามาเขียน เรยี บเรียง เชน วีระศกั ด์ิ จงสวู วิ ฒั นว งศ (2549) พบวา .................................................................. ........................................................................................................................................................ 29 เรอื่ งที่ 9 มารยาทในการเขียนและนสิ ัยรักการเขียน 9.1 มารยาทในการเขียน มดี งั นี้ 1. รักษาความสะอาดเปน ระเบยี บเรยี บรอ ยในการเขยี นทกุ ครัง้ 2. เขียนใหอ า นงาย ชัดเจน อยาเขียนใหอ านหวดั จนเกนิ ไป 3. เขียนใหถ กู หลักการเขียน มียอหนา เวนวรรค ชองไฟใหเ หมาะสม 4. ใชถ อ ยคํา สํานวนสุภาพ เหมาะสม ไมใ ชสํานวนหยาบโลน หรอื เขยี น เพ่ือมุงเนน ทําลายผูอน่ื 5. เขียนสะกดการนั ต วรรณยกุ ตใ หถกู ตอง 6. ผูเขียนตองรบั ผิดชอบในขอ ความทน่ี ําเสนอ 7. ไมค วรเขียนเลอะเทอะตามผนงั กําแพง เสาไฟฟา หรอื ทส่ี าธารณะตาง ๆ 8. ไมควรเขียนโดยปราศจากความรูเก่ียวกับเร่ืองน้ัน ๆ เพราะอาจจะเกิดความ ผดิ พลาด 9.2 การสรา งนิสยั รกั การเขยี น ผูเรียนจะเขียนไมได ถาไมตั้งเปาหมายในการเขียนไวลวงหนาวาจะเขียนอะไร เขียนทําไม การศึกษาคนควารวบรวมขอมูลอยูสมํ่าเสมอ จะทําใหผูเขียนมีความสนใจท่ีจะเขียน เพราะมีองคความรูท่ีพรอมในการท่ีจะเขียน ฉะน้ัน การสรางนิสัยรักการเขียนตองเร่ิมจากเปน ผหู มั่นแสวงหาความรู มีใจรกั ทจี่ ะเขยี น เหน็ ประโยชนข องการเขยี นและหมั่นฝก ฝนการเขยี นบอย ๆ กิจกรรมทายบทที่ 4 กจิ กรรมที่ 1 ใหผ ูเรียนเตมิ คาํ คลอ งจองในชองวา งใหไดประโยคที่สมบูรณ (5 คะแนน) ปูนา _ _ รมู าก _ _ ยใุ หรํา _ _ _ พอ ของฉัน _ _ _ ชอบเร่ืองราว _ _ _ ไปตลาด _ _ _ อยากพบพาน _ _ _ ขิงกร็ า _ _ _ ไมข ดั แยง _ _ _ 30 กจิ กรรมที่ 2 การบันทกึ จากการอาน ใหผูเรียนอานบทความตอไปนี้ แลวดําเนินการจดบันทึกการอานตามหลักการ จดบนั ทึกใหถ ูกตอ ง (5 คะแนน) “ขนุนเพชรเนอื้ ทอง” ยางนอยอรอยราคาดี ขนุนชนิดน้ี เกิดจากการเอาเมล็ดของขนุนสายพันธุท่ีดีท่ีสุด แตไมระบุวาช่ือพันธุอะไร จาํ นวนหลายเมลด็ ไปเพาะเปนตนกลา แลวแยกตนไปปลูกเลี้ยงจนตนโต มีดอกติดผล ซ่ึงมีอยูตน หนึง่ ลักษณะตนและรูปทรงของผลแตกตางจากพันธุแมด้ังเดิมอยางชัดเจน เมื่อนําเอาผลสุกผาดู เนอ้ื ใน ปรากฏวาทง้ั ผลแทบไมมยี างตดิ มอื เลย หรือหากมกี น็ อ ยมาก เนอื้ สุกเปนสีเหลืองเขมหรือสี เหลืองทอง เนื้อมีความหนาระหวาง 0.5-1.2 ซม. เน้ือกรอบไมน่ิมหรือเละ มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว เมล็ดกับไสกลางเลก็ วดั ความหวานของเนือ้ ไดประมาณ 24-28 องศาบริกซ รับประทานอรอยมาก ผลโตเต็มที่มีน้ําหนักเฉลี่ย 13-20 กโิ ลกรัม เจาของผูเ พาะขยายพนั ธุเชื่อวาเปนขนุนกลายพันธุหรือ เปนขนุนพันธใุ หม จึงขยายพนั ธปุ ลกู ทดสอบความนิ่งของสายพันธุอยูหลายวิธี และเปนเวลานาน ทุกอยางยังคงทไ่ี มเปลี่ยนแปลงไดกลายพันธุแบบถาวรแลว เลยนําเอาพันธุไปขอจดทะเบียนพันธุ พรอมตั้งชอื่ วา “ขนุนเพชรเน้ือทอง” ดังกลาว และไดสงเขาประกวด ไดรับรางวัลชนะเลิศในงาน เกษตรของ จ.ปราจีนบรุ ี การนั ตีถึง 2 ปซ อน ขอ มูลจากหนงั สอื พิมพไ ทยรฐั วันพทุ ธที่ 16 ธนั วาคม พ.ศ.2558 กิจกรรมที่ 3 ใหผูเรียนเขียนเรียงความ เรื่อง “แนวทางการดําเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพียง” มีความยาวไมเ กนิ 1 หนา กระดาษ (10 คะแนน) กิจกรรมที่ 4 ใหผูเรียนบอกมารยาทในการอานและการสรางนสิ ยั รกั การอา น (5 คะแนน) 31 บทท่ี 5 หลกั การใชภาษา เรื่องที่ 1 เสยี ง รูปอักษรไทย และไตรยางค 1.1 เสยี งพยญั ชนะ เสยี งพยญั ชนะมี 21 เสียง และมรี ปู พยัญชนะ ดังน้ี เสียงพยัญชนะ รูปพยญั ชนะ ก - กอ ก ค - คอ ง - งอ ขฃคฅฆ จ - จอ ง ช - ชอ จ ซ - ซอ ด - ดอ ชฌฉ ต - ตอ ซสศษ ท - ทอ น - นอ ดฎ บ - บอ ตฏ ฟ - ฟอ ทธฑฒถฐ พ - พอ นณ ฝ - ฝอ บ ม - มอ ฟ ย - ยอ พ ภผ ร - รอ ฟฝ ล - ลอ ม ว - วอ ย ฮ - ฮอ ร อ – ออ ล ว ฮห อ 32 พยัญชนะตนของคําบางคํามีการนําพยัญชนะมารวมกันแลวออกเสียงพรอมกัน เรียกวา “เสยี งควบกลาํ้ ” มที ใ่ี ชกนั เปนตวั อยางไดด ังน้ี 1. กว เชน แกวง / ไกว 2. กร เชน กรอบ / กรุง 3. กล เชน กลอง / กลบั 4. คว เชน ควาย / ควา 5. คร เชน ใคร / ครวญ 6. คล เชน คลอย / เคลิ้ม 7. พร เชน พระ / โพรง 8. พล เชน พลอย / เพลง 9. ปร เชน ปราบ / โปรด 10. ปล เชน ปลกุ / ปลอบ 11. ตร เชน ตรวจ / ตรอก 12. ทร เชน จันทรา / ทรานซิสเตอร 13. ฟร เชน เฟรน / ฟรี 14. ฟล เชน ฟลุก / แฟลต 15. บล เชน บล็อก / เบลอ 16. ดร เชน ดราฟท 33 1.2 เสียงสระ มี 24 เสยี ง โดยแบงเปนเสียงสั้นและเสียงยาว สระเสียงสัน้ สระเสียงยาว อะ อา อิ อี อึ อื อุ อู เอะ เอ แอะ แอ โอะ โอ สระเสียงสน้ั สระเสียงยาว เอาะ ออ เออะ เออ เอยี ะ เอีย เออื ะ เอือ อวั ะ อวั 1.3 เสียงวรรณยกุ ต มี 5 เสยี ง คอื เสยี งสามัญ เชน กา เสยี งเอก เชน กา เสยี งโท เชน กา เสียงตรี เชน กา เสยี งจตั วา เชน กา คาํ ไทยทุกคํามีเสยี งวรรณยุกต แตอ าจไมม รี ปู วรรณยุกต เชน ขอ หนู หู ตงึ ขอ มเี สียงจัตวา หนู มเี สียงจัตวา หู มีเสียงจตั วา ตึง มีเสยี งสามัญ 1.4 ไตรยางค คอื อักษร 3 หมู ซงึ่ แบงตามเสียง ดังนี้ 1. อักษรสงู มี 11 ตวั คือ ข ข ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห 2. อกั ษรกลางมี 9 ตวั คอื ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ 3. อักษรตํา่ มี 24 ตัว คือ ค ฃ ฆ ง ช ซ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ นพฟภมยรลวฬฮ 34 ตัวอยา งการผนั วรรณยกุ ต อกั ษร 3 หมู เสียงสามัญ เสียงเอก เสียงโท เสียงตรี เสยี งจตั วา กา กา กา อกั ษรกลาง กา กา กะ กะ - ขา - ขา - กะ - - คา คา - อกั ษรสูง - ขา คะ คะ - - อกั ษรต่ํา คา - -- เร่ืองท่ี 2 ความหมายและหนา ทขี่ องคาํ กลุมคํา และประโยค 2.1 คํา หมายถึง เสียงท่ีเปลงออกมาแลวมีความหมาย จะมีก่ีพยางคก็ได เชน ไก ขนม นาฬิกา เปน ตน พยางค หมายถึง เสียงที่เปลงออกมาคร้ังหนึ่ง จะมีความหมายหรือไมมีก็ได เสียงท่ี เปลงออกมา 1 ครั้งก็นับวา 1 พยางค เชน นาฬิกา มี 3 พยางค แตมี 1 คํา แมนํ้า มี 2 พยางค แตม ี 1 คํา มคี วามหมายวา ลาํ นา้ํ ใหญ ซง่ึ เปน ทร่ี วมของลาํ ธารท้ังปวง 2.2 ชนิดของคํา คําท่ีใชในภาษาไทยมี 7 ชนิด คือ คํานาม คําสรรพนาม คํากริยา คาํ วเิ ศษณ คาํ บพุ บท คาํ สนั ธาน และคําอทุ าน ซง่ึ คาํ แตละชนดิ มีหนา ท่แี ตกตางกันดังนี้ 1. คํานาม คือ คําที่ใชเรียกชื่อ คน สัตว สิ่งของ สถานท่ี และคําที่บอกกิริยา อาการหรอื ลกั ษณะตาง ๆ ทาํ หนา ที่เปนประธานหรือกรรมของประโยค ตวั อยาง คาํ ทเ่ี รยี กช่อื ทั่วไป เชน เรียกชือ่ สตั วว า แมว ชา ง หมู เปนตน เรยี กชื่อส่ิงของวา ดินสอ พัดลม โตะ เปนตน คาํ เรียกชื่อบคุ คล เขน สมศักดิ์ พรทิพย สุดา เปน ตน คาํ เรยี กชอ่ื สถานที่ เชน กรุงเทพมหานคร สาํ นักงาน กศน.จังหวัดชลบรุ ี เปน ตน คําท่ีเรียกการรวมกันเปนหมู กลุม (สมุดนาม) เชน ฝูง พวก กรม กอง โขลง เปนตน คําที่ใชบ อกอาการ (อาการนาม) จะมีการหรือความนําหนา เชน การเรียน การพูด ความดี ความรกั เปน ตน 35 คําที่ใชบอกลักษณะ (ลักษณะนาม) ของคําถามนั้น ๆ เชน นาฬิกา 3 เรือน วัว 3 ตัว บาน 3 หลัง ชาง 3 เชอื ก ป 3 เลา หนังสอื 10 เลม เปน ตน 2. คาํ สรรพนาม คือ คําท่ใี ชแ ทนคํานามทก่ี ลาวมาแลว เพือ่ ไมตอ งการกลาวซํา้ ตัวอยาง สรรพนามแทนผูพูด เชน ขา ขา พเจา ผม เรา ฉัน เราเปน นกั ศกึ ษาระดับประถมศกึ ษา เราตองมาเรียนทุกครั้ง ขาพเจาเรียนจะจบ แลว เปน ตน สรรพนามแทนผูฟ ง เชน ทาน เอ็ง เธอ เชน ทา นจะไปไหน เปน ตน สรรพนามแทนผูท่ีกลาวถงึ เชน เขา มัน เชน เขายังไมมา มันเปน ใคร เปน ตน สรรพนามที่บอกใหทราบความใกล ไกล เชน นี่ โนน นั่น เชน น่ีเปนหนังสือ ของพวกเขา หนงั สือของพวกเราอยูน น่ั เปน ตน สรรพนามท่ีใชเปนคําถาม เชน ใคร อะไร ท่ีไหน อันไหน เชน ใครมา ทา นทําอะไร เธอจะไปไหน สมดุ เลม ไหนเปนของเธอ เปนตน 3. คํากิริยา คอื คาํ ที่บอกการกระทาํ เชน กนิ นอน นง่ั เดนิ แสดงการกระทํา ของคาํ นามน้นั ๆ โดยอยตู อจากประธานของประโยค คํากริยาท่ีตองมีกรรม (สกรรมกริยา) มารับขางทายจึงจะมีใจความสมบูรณ เชน ผูเรียนอา นหนงั สือ เราทาํ รายงานสง อาจารย พวกเขากาํ ลังทาํ งานกลุม อาทิตยหนาพวกเราจะ ทบทวนบทเรียนกันกอ นสอบ คํากรยิ าที่ไมตองมีกรรมมารับขางทาย (อกรรมกริยา) ประโยคนี้ก็ไดใจความแลว เชน นกรอ ง เราวิ่ง พวกเขาเดินเรว็ เปนตน คํากริยาท่ีตองมีสวนเติมเต็มจึงจะมีใจความสมบูรณ เชน ฉันเปนแมบาน เธออยูภเู ก็ต เราคือเธอ เปนตน 4. คําวิเศษณ คือ คําที่ใชประกอบคํานาม คําสรรพนาม และคํากริยา เพ่ือบอก ลกั ษณะหรอื รายละเอยี ดของคาํ นน้ั ๆ คําวิเศษณสว นมากจะวางอยูหลังคําที่ตองการบอกลักษณะ หรอื รายละเอียด ตวั อยา ง คําวเิ ศษณ ไดแ ก สงู ต่ํา ดาํ ขาว แก รอ น เยน็ เลก็ ใหญ ฯลฯ เขาใสเ สอ้ื สีแดง ขา วรอ น ๆ สกั จาน จม๋ิ เรียนหนังสอื เกง บานหลงั ใหญแตร ถคันเลก็ คนตวั สงู วิง่ เร็ว คนอว นเดนิ ชา 36 5. คําบุพบท คือ คําท่แี สดงความสมั พันธร ะหวา งประโยคหรือคําหนา กับประโยค หรอื คาํ หลงั ตัวอยา ง บอกสถานท่ี เชน ใน นอก บน ลา ง ใต ใกล ไกล เปน ตน เสื้อผา อยูในตู เกาอ้อี ยใู ตโตะ นกเกาะบนตนไม บา นเราอยใู กลโรงเรยี น เปนตน 6. คําสนั ธาน คอื คําท่ีเชือ่ มขอ ความหรือประโยคใหเปน เร่ืองเดยี วกนั ตวั อยาง เช่ือมความขัดแยง กนั เชน แต พไ่ี ปโรงเรียนแตน องอยูบาน กวา ..........ก็ กวา ถัว่ จะสุกงากไ็ หม ถงึ ............ก็ ถึงใคร ๆ จะบอกวาฉันเกง ฉันกอ็ านหนังสือทกุ วนั เช่ือมความทคี่ ลอยตามกนั เชน กบั พอ กับแมไปเยีย่ มยาย พอ...........ก็ พอฝนหยดุ ตกทองฟากแ็ จมใส คร้นั .........ก็ คร้นั พายมุ าฝนกต็ ามมา เชื่อมความทเ่ี ปน เหตุผลกนั เชน เพราะ เพราะฉันต้งั ใจเรียนจึงทําขอสอบได เน่อื งจาก..........จงึ เนอ่ื งจากผมตอ งการมคี วามรเู พิ่มเตมิ จงึ มาเรียน กศน. ฉะนั้น เรามาเรยี นแลว ฉะนั้นตองต้งั ใจเรยี น 7. คําอุทาน คือ คาํ ทเี่ ปลงออกมา แสดงถึงอารมณหรือความรูสึกของผูพูด มักอยู หนา ประโยคและใชเ ครื่องหมายอัศเจรีย ( ! ) กํากบั หลงั คําอุทาน ตวั อยา ง คาํ อทุ าน ไดแก โธ! อยุ ! เอา! อา! 2.3 กลุมคําหรือวลี คือ คําท่ีเรียงกันต้ังแต 2 คําขึ้นไป บอกความหมายแตไมสมบูรณ ครบถวน ไมเ ปน ประโยค เชน ไปโรงเรยี น ตื่นแตเ ชา ดอกกุหลาบสแี ดง บานหลงั ใหญ เปนตน 2.4 ประโยค คอื ถอ ยคําท่เี รยี บเรียงข้ึนไดใจความสมบูรณ ใหรูวา ใคร ทําอะไร อยางไร ในประโยคอยางนอ ยตองประกอบดวยประธานและกริยา 2.5 โครงสรา งของประโยค ประโยคจะสมบูรณได จะตองประกอบดวย 2 สวน คือ สวนที่เปนภาคประธาน และสว นทเ่ี ปนภาคแสดง สว นทีเ่ ปนภาคประธาน แบง ออกเปน ประธาน และสวนขยาย สว นทเี่ ปน การแสดง แบง ออกเปน กริยา สว นขยาย กรรม สวนขยาย 37 ตัวอยา ง ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง ประธาน สว นขยาย กรยิ า สว นขยาย กรรม สวนขยาย เดก็ เดิน เดก็ - เดนิ - - - พอกินขา ว พอ - กนิ - ขาว - พี่คนโตกินขนม พ่ี คนโต กนิ - ขนม - แมของฉนั ว่งิ ทุกเชา แม ของฉัน วง่ิ ทุกเชา - - ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง ประธาน สว นขยาย กรยิ า สว นขยาย กรรม สวนขยาย สุนขั ตัวใหญไ ลก ัด สนุ ขั ตัวใหญ ไล กดั สุนขั ตัวเล็ก สนุ ัขตวั เลก็ นกั เรยี น หญิง เลน - ดนตรี ไทย นักเรยี นหญงิ เลน ดนตรีไทย การใชป ระโยคในการส่ือสาร ประโยคท่ีใชใ นการสื่อสารระหวา งผูสื่อสาร (ผูพูด) กับผูร ับสาร (ผูฟ ง , ผูอานและผูดู) เพ่อื ใหมีความเขาใจตรงกันนั้น จําเปน ตองเลือกใชป ระโยคใหเหมาะสมกับการสื่อสาร ซึ่งจําแนก ไดด ังน้ี 1. ประโยคบอกเลา เปน ประโยคท่ีบอกเร่ืองราวตาง ๆ ใหผูอ่ืนทราบวา ใคร ทําอะไร ทีไ่ หน เมือ่ ใด ทาํ อยางไร เชน คุณพอชอบเลนฟตุ บอล นองชายเรียนหนังสือเกง ผมทํางานทุกวัน 2. ประโยคปฏิเสธ เปนประโยคทม่ี ใี จความไมต อบรับ มักมีคําวา ไม ไมใ ช ไมไ ด มิได เชน ฉันไมช อบเดินกลางแดด บานนี้ไมใชของสมชาย เราไมไดชวนเขาไปเท่ียว ครูมิไดกลาวโทษ นักเรยี น 3. ประโยคคําถาม เปน ประโยคที่มีใจความเปนคําถามซึ่งตอ งการคําตอบ มักจะมีคําวา ใคร อะไร เมื่อไร เหตุใด เทา ไร วางอยูตนประโยคหรือทายประโยค เชน ใครขโมยปากกาไป ปลาชอ นตัวนม้ี นี า้ํ หนกั เทา ไร 38 4. ประโยคแสดงความตอ งการ เปนประโยคท่ีมีใจความที่แสดงความอยากได อยากมี หรืออยากเปน มักจะมีคําวา อยาก ตองการ ปรารถนา เชน นักเรียนไมอยากไปโรงเรียน หมอ ตองการรกั ษาคนไขใหห ายเร็ว ๆ เราปรารถนาเรียนตอ มัธยมศึกษาจนจบ 5. ประโยคขอรอง เปน ประโยคที่มีใจความ ชักชวน ขอรอ ง มักจะมีคําวา โปรด วาน กรุณา ชว ย เชน โปรดใหค วามชว ยเหลอื อีกคร้ัง ชว ยยกกลอ งนีไ้ ปดว ย 6. ประโยคคําสั่ง เปน ประโยคท่ีมีใจความท่ีบอกใหท ําสิ่งใดสิ่งหน่ึง หรือหา มทํา ไมใหท ํา เชน นายสมศกั ดิต์ องไปจงั หวดั ระยอง บุคคลภายนอกหามเขา เด็กทุกคนอยา เลน เสียงดงั เรือ่ งท่ี 3 เคร่อื งหมายวรรคตอนและอกั ษรยอ 3.1 เคร่อื งหมายวรรคตอน การใชเครื่องหมายในภาษาไทย นอกจากจะเขา ใจในเร่ืองการเวนวรรคตอนแลว ยงั มเี คร่อื งหมายอ่ืน ๆ อีกมากทงั้ ท่ใี ชแ ละไมคอ ยไดใช ไดแก ลําดับ เครอื่ งหมาย วิธีการใช 1.  จุลภาค ใชค่ันระหวางคํา หรือคั่นกลุมคํา หรือค่ันช่ือเฉพาะ เชน ดี , เลว 2.  มหพั ภาค ใชเขียนจบขอความประโยค และเขียนหลังตัวอักษรยอหรือ ตวั เลขหรือกํากบั อกั ษรขอ ยอย เชน มี.ค. , ด.ช. , 1. นาม , ก. คน ข.สตั ว , 10.50 บาท , 08.20 น. 3. ? ปรัศนี ใชกับขอ ความทเี่ ปน คําถาม เชน ปลาตัวนร้ี าคาเทา ไร? 4. ! อัศเจรยี  ใชกบั คําอุทาน หรือขอความทีแ่ สดงอารมณตาง ๆ เชน อุย ตา ย ตาย! พุทธโธเ อย! อนิจจา! 5. ( ) นขลิขิต ใชค น่ั ขอ ความอธิบายหรือขยายความขา งหนาใหแจมแจง เชน นกมหี หู นมู ีปก (คา งคาว) ธ.ค. (ธันวาคม) 6. ___ สญั ประกาศ ใชข ีดใตขอความสําคัญ หรือขอ ความที่ใหผูอานสังเกตุเปน พิเศษ เชน งานเร่ิมเวลา 10.00 น. 7. “ ” อัญประกาศ ใชสาํ หรับเขียนครอมคาํ หรือขอความ เพอื่ แสดงวาขอ ความน้นั เปนคําพูดหรอื เพอื่ เนนความนัน้ ใหเดนชัดขึน้ เชน “พูดไปสองไพเบ้ีย นงิ่ เสียตาํ ลึงทอง” 39 ลําดบั เครอื่ งหมาย วธิ ีการใช 8. – ยตั ภิ งั ค ใชเขียนระหวางคําที่ เขียนแยกพยางคกันเพ่ือใหรูพยางคหนา กับพยางคหลังนน้ั ตดิ กันหรือเปนคําเดียวกัน คําที่เขียนแยกนั้น จะอยูในบรรทัดเดียวกันหรือตางบรรทัดกันก็ได เชน ตัวอยาง คําวา ฎีกา ในกรณีคําอยูในบรรทัดเดียว เชน คําวา สัปดาห อา นวา สับ - ดา 9. ..... เสน ไขป ลา ใชแสดงชอ งวา งเพื่อใหเติมคําตอบ หรือใชละขอความ ที่ไมต หรอื องการเขียน เชน ไอ .......า ! หรือละขอความที่ยกมาเพียง เสน ปรุ บางสวนหรอื ใชแสดงสว นสมั ผัสทไ่ี มบ ังคับของคาํ ประพันธ 10. ๆ ไมยมก ใชเ ขียนเพ่ือซ้ําคํา ซํ้าวลี ซ้ําประโยคสั้น ๆ เชน ดํา ๆ แดง ๆ วนั หนง่ึ ๆ ทลี ะนอ ย ๆ พอ มาแลว ๆ 11. ฯลฯ ไปยาลใหญ ใชล ะขอความตอนปลายหรือตอนกลาง เชน สตั วพ าหนะ ไดแ ก (เปยยาลใหญ) ชาง มา วัว ควาย ฯลฯ 12. ฯ ไปยาลนอย ใชล ะบางสวนของคําที่เนนช่ือเฉพาะและรูจักกันดีแลว เชน (เปยยาลนอ ย) อุดรฯ กรงุ เทพฯ 13. ” บุพสัญญา ใชเ ขยี นแทนคาํ ทตี่ รงกันกับคาํ ขางบน เชน ซ้อื มา 3 บาท ขายไป 5” 14. ๏ ฟองมัน ใชเ ขยี นข้ึนตน บทยอยของคํารอยกรอง ปจ จบุ นั ไมนยิ มใช 15. มหรรถสัญญา ขน้ึ บรรทัดใหมใหตรงยอหนาแรก หรอื ยอ หนา 16. เวน วรรค ใชแ ยกคําหรือความที่ไมต อเน่ืองกัน ซ่ึงแบง เปน เวนวรรคใหญ จะใชก ับขอ ความท่ีเปน ประโยคยาว หรือประโยคความซอน และเวน วรรคนอยใชก ับขอ ความที่ใชต ัวเลขประกอบหนาหลัง อักษรยอหรือยศ ตาํ แหนง 40 3.2 อกั ษรยอ อักษรยอ หมายถึง พยัญชนะท่ีใชแทนคําหรือขอความยาว ๆ เพ่ือประหยัดเวลา เนื้อที่ และสะดวกตอการเขียน การพูด ประโยชนข องการใชค ํายอ จะทําใหส ื่อสารไดส ะดวก รวดเร็ว แตก ารใชจะตอ ง เขา ใจความหมายและคําอา นของคํานั้น ๆ คํายอแตละคําจะตอ งมีการประกาศเปน ทางการ ใหทราบท่วั กนั เพอื่ ความเขา ใจทีต่ รงกัน ปจจุบนั มีมากมายหลายคําดวยกนั วธิ ีการอา นคํายอ จะอานคํายอหรือคาํ เตม็ กไ็ ดแลวแตโอกาส ตัวอยาง 1. อักษรยอ ของเดือน ม.ค. ยอมาจาก มกราคม อา นวา มะ-กะ-รา-คม ก.พ. ยอ มาจาก กุมภาพนั ธ อานวา กุม-พา-พนั มี.ค. ยอมาจาก มนี าคม อานวา ม-ี นา-คม 2. อักษรยอ จังหวัด กบ. ยอมาจาก กระบี่ กทม. ยอ มาจาก กรุงเทพมหานคร ลย. ยอมาจาก เลย 3. อักษรยอลาํ ดับยศ ทหารบก พล.อ. ยอมาจาก พลเอก อา นวา พน-เอก พ.ต. ยอมาจาก พันตรี อานวา พนั -ตรี ร.ท. ยอมาจาก รอ ยโท อานวา รอย-โท ทหารอากาศ พล.อ.อ. ยอมาจาก พลอากาศเอก อา นวา พน-อา-กาด-เอก น.ท. ยอมาจาก นาวาอากาศโท อานวา นา-วา-อา-กาด-โท ร.ต. ยอ มาจาก เรืออากาศตรี อา นวา เรอื -อา-กาด-ตรี ทหารเรือ พล.ร.อ.......ร.น. ยอมาจาก พลเรือเอก....แหงราชนาวี อา นวา พน-เรอื -เอก-แหง -ราด-ชะ-นา-วี น.ท....ร.น. ยอมาจาก นาวาโท....แหงราชนาวี ร.ต.....ร.น. ยอ มาจาก เรอื ตร.ี .....แหงราชนาวี 41 ตาํ รวจ พล.ต.อ ยอมาจาก พลตาํ รวจเอก พ.ต.ท. ยอ มาจาก พนั ตํารวจโท ร.ต.ต. ยอมาจาก รอ ยตาํ รวจตรี 4. อกั ษรยอวุฒิทางการศกึ ษา กศ.ม. ยอมาจาก การศกึ ษามหาบัณฑิต กศ.บ. ยอ มาจาก การศึกษาบัณฑติ ป.กศ. ยอ มาจาก ประกาศนียบัตรวชิ าการศึกษา อานวา ประ-กา-สะ-น-ี ยะ-บดั -ว-ิ ชา-กาน-สกึ -สา ปวส. ยอมาจาก ประกาศนยี บัตรวิชาชีพช้ันสูง ปวช. ยอมาจาก ประกาศนยี บตั รวิชาชพี 5. อักษรยอมาตรา ช่งั ตวง วัด กก. ยอ มาจาก กโิ ลกรัม (มาตราช่งั ) ก. ยอ มาจาก กรัม ล. ยอมาจาก ลิตร (มาตราดวง) กม. ยอ มาจาก กโิ ลเมตร ม. ยอ มาจาก เมตร มาตราวดั ซม. ยอ มาจาก เซนติเมตร 6. อกั ษรยอบางคําที่ควรรู ฯพณฯ ยอ มาจาก พณหวั เจา ทาน อา นวา พะ-นะ-หัว-เจา-ทาน โปรดเกลาฯ ยอมาจาก โปรดเกลา โปรดกระหมอ ม ทูลเกลาฯ ยอมาจาก ทูลเกลาทลู กระหมอ ม นอมเกลา ฯ ยอมาจาก นอ มเกลา นอ มกระหมอ ม 42 เรอ่ื งท่ี 4 หลักการใชพจนานุกรม คําราชาศัพทและคาํ สภุ าพ 4.1 การใชพ จนานกุ รม การใชภ าษาไทยใหถ กู ตอ งทั้งการพูด การอานและการเขียน เปนส่ิงท่ีคนไทย ทุกคนควรกระทํา เพราะภาษาไทยเปน ภาษาประจําชาติ แตบ างครั้งเราอาจสับสนในการใช ภาษาไทย ไมถูกตอง เชน อาจจะเขียนหรอื อา นคําบางคาํ ผิด เขา ใจความหมายยาก สิ่งหนงึ่ ที่จะ ชวยใหเรา ใชภาษาไทยไดถ ูกตองก็คือ พจนานุกรม พจนานุกรมเปนหนังสือท่ีใชคน ควาความ หมายของคําและการเขียนคาํ ใหถ ูกตอง ซ่ึงเรียงลําดับตัวอักษรและสระ ผูเ รียนควรมีพจนานุกรม ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถานไวใชแ ละควรเปนฉบับลา สุด วิธใี ชพ จนานกุ รม การใชพจนานกุ รมมหี ลกั กวาง ๆ ดังนี้ 1. การเรยี งลาํ ดบั คาํ 1.1 เรียงตามลําดับพยัญชนะ ก ข ค ง.......ฮ 1.2 เรียงลําดบั ตามรปู สระ เชน ะ ั า ิ ี ึ ุ ู เ แ โ ใ ไ 1.3 วรรณยุกต     และ ็ (ไมไตคู) กับ  (ไมท ัณฑฆาต) ไมไ ดจ ัด เปน ลําดบั พจนานกุ รม 2. การพจิ ารณาอกั ขรวิธี ในพจนานุกรมจะบอกการพจิ ารณาอักขรวิธโี ดยละเอียด เชน กรณีท่ีตัวสะกดมีอักษรซ้ํากัน หรือตัวสะกดที่มีอักษรซอนกัน ตลอดจนบอกถึงหลักการ ประวิสรรชนีย ฯลฯ 3. การบอกเสยี งการอา น คาํ ทม่ี ีการสะกดตรง ๆ จะไมบ อกเสียงอาน แตจะบอก เสยี งอา นเฉพาะคาํ ที่อาจมปี ญ หาในการอาน 4. การบอกความหมาย ใหค วามหมายไวห ลายนัย โดยจะใหค วามหมายท่ีสําคัญ หรือเดนไวก อ น 5. บอกประวัติของคาํ และชนดิ ของคํา ในเร่ืองประวัติของคําจะบอกที่มาไวท าย คําโดยเขียนเปน อักษรยอ ไวใ นวงเล็บ เพื่อรูวา คําน้ันมาจากภาษาใด และเพ่ือใหรูว าคําน้ันเปน คาํ ชนดิ ใดในพจนานกุ รมจะมีตัวอกั ษรยอเลก็ ๆ หลงั คาํ นัน้ เชน ก. = กริยา บ. = บุพบท เปนตน เพื่อใหผ ูเ รียนไดรับประโยชนเ ต็มที่จากการใชพจนานุกรม ผูเ รียนควรอา นวิธีใช พจนานกุ รมโดยละเอียดกอ นจะใช 43 ประโยชนของพจนานุกรม พจนานุกรมชวยใหอา นและเขียนภาษาไทยไดอยา งถูกตองและเขาใจภาษา ไดอ ยางลึกซึ้ง ทําใหเปนคนท่ีมีความสามารถในการใชภาษาไดอ ยางดีและมั่นใจเมื่อตองติดตอ ธุรกิจการงานหรอื ส่ือความหมายกบั บุคคลตา ง ๆ 4.2 คําราชาศพั ท คาํ ราชาศพั ท หมายถึง คาํ ทใ่ี ชก บั พระมหากษตั ริย พระบรมวงศานุวงศ ขาราชการ และพระสงฆ ตัวอยางคาํ ราชาศัพท 1. คาํ นามราชาศพั ท คําราชาศพั ท คาํ แปล พระราชบิดา พระชนกนาถ พอ พระราชมารดา พระราชชนนี แม สมเดจ็ พระเจา ลกู ยาเธอ พระราชโอรส ลูกชาย สมเด็จพระเจา ลูกเธอ พระราชธดิ า ลูกสาว พระตําหนัก ท่ีพกั พระบรมฉายาลกั ษณ รูปภาพ 2. กริยาราชาศัพท 2.1 กริยาไมต องมีคาํ “ทรง” นํา คําราชาศัพท คาํ แปล ตรัส พูด ประทับ อยู น่ัง รบั สั่ง สง่ั เสด็จ ไป 2.2 คาํ กรยิ าที่เปน ภาษาธรรมดา เมอ่ื ตองการใหเปน ราชาศพั ท ตอ งเติม “ทรง” ขา งหนา เชน ฟง เปน ทรงฟง ทราบ เปน ทรงทราบ เปนตน 2.3 คํากริยาสําหรบั บุคคลทัว่ ไปใชกับพระเจาแผนดิน คาํ ราชาศัพท คาํ แปล ถวายพระพร ใหพ ร ขอพระราชทาน ขอ เฝาทูลละอองธุลพี ระบาท ไปหา หรอื เขาพบ 44 2.4 คํากริยาเกีย่ วกบั พระสงฆ คาํ แปล คําราชาศัพท เชญิ อาราธนา ไหว นมสั การ ปว ย อาพาธ ให ถวาย 4.3 คําสุภาพ คําที่ใชพูดหรือเขียนกับสุภาพชนโดยท่ัวไป และควรใชใหเหมาะสมกับฐานะ กาลละเทศะของบคุ คล คําสามญั คาํ สภุ าพ คาํ สามญั คาํ สภุ าพ กลวยไข กลวยกระ , กลวยเปลอื กนาง ขี้ อจุ จาระ ขนมขี้หนู ขนมทราย ขีผ้ งึ้ สผี งึ้ ถ่ัวงอก ถวั่ เพาะ ข้ีเหลก็ ดอกเหลก็ ผกั กระเฉด ผกั รนู อน ฟกทอง ฟกเหลือง ผกั ตบ ผกั สามหาว ไมใ ช หามไิ ด ผกั บงุ ผกั ทอดยอด ไสเดอื น รากดนิ ออกลูก คลอดลูก หวั ศรษี ะ หมา สนุ ัข หมู สกุ ร เร่ืองท่ี 5 สํานวนภาษา สํานวนภาษา หมายถึง ถอ ยคําที่มีลักษณะพิเศษ ใชเพื่อรวบรัดความที่ยาว ๆ หรือ เพ่อื เปรียบเทยี บ เปรยี บเปรย ประชดประชนั หรอื เตือนสติ ทาํ ใหมคี วามหมายลึกซง้ึ ย่งิ กวา ถอยคํา ธรรมดา สํานวนภาษามีความหมายคลา ยกับโวหาร ซึ่งรวมถึงอุปมาและอุปไมย บางครั้งจะเรียก ซอนกันวา สาํ นวนโวหาร คนไทยใชสํานวนหรือสํานวนภาษามานานจนถงึ ปจจุบนั 5.1 สํานวน คือ สํานวนภาษาท่ีใชเพื่อเปนการรวบรัดตัดขอ ความที่ตอ งพูดหรืออธิบาย ยาว ๆ ใหส้นั เขา ใชเ พียงสน้ั ๆ ใหก นิ ความหมายยาว ๆ ได เชน ปลากระด่ีไดน้ํา หมายถงึ แสดงกิริยาทา ทางดีดดิ้นราเรงิ ท่เี ทา แมวดิน้ ตาย ท่ดี นิ หรือเนอ้ื ท่ีเพยี งเล็กนอย ไมพ อจะทาํ ประโยชนอ ะไรได

Author

Top Search