พลงั งานความร้อน เลม่ ❻ Show เอกสารประกอบการเรียน กลุม่ สาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี เรอื่ ง ความรอ้ นกับการหดและขยายตัวของวตั ถุ นายเอม็ อยู่สขุ สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาเพชรบรู ณ์ เขต 3 พลังงานความร้อน เลม่ ❻ คานา เอกสารประกอบการเรียน กล่มุ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรอ่ื ง ความร้อนกบั การหดและขยายตัวของวตั ถุ เลม่ นี้ จดั ทาข้นึ
เพ่ือใช้ประกอบการ หลงั จากนาเอกสารประกอบการเรียนเลม่ น้ี ไปใชใ้ นกจิ กรรมการเรียนการสอนแล้ว ทาให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรยี นสูงขึ้น นักเรยี นสามารถศึกษาค้นควา้ ได้ เอม็ อยู่สุข เร่อื ง ความร้อนและอุณหภูมิ ระดบั ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ❶ 1 สารบัญ พลงั งานความรอ้ น เลม่ ❻ เร่ือง ความร้อนและอุณหภูมิ ระดบั ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี ❶ พลงั งานความร้อน เลม่ ❻ คาแนะนาในการใช้เอกสารประกอบการเรียน เอกสารฉบบั นเ้ี ป็นเอกสารทใี่ ช้ประกอบการเรียน และเปน็ เอสารที่นักเรยี นสามารถศึกษาได้ด้วยตนเอง ให้นกั เรียนอา่ นคาแนะนา ทาตามคาชแี้ จงแต่ละ ศกึ ษาจดุ ประสงค์ ทาแบบทดสอบ ศกึ ษาเอกสาร ทาแบบทดสอบ นักเรยี นต้องมี นักเรียนตอ้ ง เรอ่ื ง ความร้อนและอณุ หภูมิ ระดบั ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี ❶ 3 พลังงานความรอ้ น เลม่ ❻ สาระที่ 2 วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชว้ี ัด สาระสาคัญ
จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ คล่ืน ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับเสียง ตระหนักถึงประโยชน์ของความร้อนของ แสง และคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ารวมท้ังนา การหดหรือขยายตัวของสสารเนื่องจาก ความรู้ไปใชป้ ระโยชน์ ความร้อน โดยวิเคราะห์สถานการณ์ ปัญหา และเสนอแนะวิธีการนาความรู้ มาแก้ปญั หาในชีวติ ประจาวนั เรือ่ ง ความร้อนและอณุ หภูมิ ระดบั ช้ันมัธยมศกึ
ษาปที ่ี ❶ 4 พลงั งานความรอ้ น เลม่ ❻ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เรอื่ ง ความร้อนกับการหดและขยายตัวของวัตถุ : ระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 1 กลมุ่ สาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนบา้ นหนองบวั ทอง สานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาเพชรบูรณ์ เขต 3 คาช้ีแจง : เลอื กคาตอบที่ถูกต้องท่ีสดุ เพยี งคาตอบเดียว แลว้ ทาเครือ่ งหมาย × ลงในกระดาษคาตอบ 1. เพราะเหตใุ ดสายไฟตามเสาไฟฟ้าจึงไม่ดงึ ให้ตงึ 4. อปุ กรณ์ไฟฟ้าในขอ้
ใดใชห้ ลักการขยายตวั และหดตวั เม่ือได้รบั ความร้อน 5 2. ลูกเทเบิลเทนนสิ เกิดการบบบุ นักกีฬาควรทาอยา่ งไร 5. เหตผุ ลใดที่บ้านทรงไทยให้มใี ตถ้ ุนสงู หนา้ จ่ัว หลงั คาสูง 3. เพราะเหตุใดเม่ือรนิ นา้ ร้อนใสแ่ กว้ น้าแก้วจึงแตกรา้ ว 5 เร่อื ง ความร้อนและอุณหภูมิ ระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ❶ พลงั งานความร้อน เลม่ ❺ ความรอ้ นกับการหดและขยายตวั ของวตั ถุ เมือ่ วตั ถุได้รบั ความร้อนจะขยายตัว และเม่ือวัตถุคายความร้อนจะหดตัว วตั ถตุ ่างชนิดกันมสี มบัติการขยายตัวไดต้ ่างกัน เมอื่ ให้ความรอ้ นเท่ากัน วัตถุบางชนิด เม่ือได้รับความร้อน จะทาให้วัตถุมีอุณหภูมิเพิ่มข้ึน ส่งผลให้พลังงานจลน์เฉล่ียของ 1.1 การสร้างตัวควบคุมอุณหภูมิ ใช้ควบคุมการทางานของเครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ เช่น เตารีด เรื่อง ความร้อนและอณุ หภูมิ ระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี ❶ 6 พลงั งานความรอ้ น เล่ม ❺ 2. การขยายตัวของของเหลว แบบจาลองการขยายตัวของของเหลวเมือ่ ได้รบั ความรอ้ น 7 ของเหลวได้รับความร้อนจะมีการขยายตัวเพ่ิมปริมาตรขึ้นในกรณีของน้าความสัมพันธ์ระหว่างปริมาตรกับ ถ้าทาให้น้าร้อนขึ้นจากจุดเยือกแข็ง 0 องศาเซลเซียส เป็น 4 องศาเซลเซียส จะมีปริมาตรน้อยลงแม้ว่า ของเหลวเมื่อได้รับความร้อนจะเกิดการขยายตัว ดังน้ันการบรรจุของเหลวลงในขวด
จะไม่บรรจุจนเต็มขวด เรื่อง ความร้อนและอณุ หภูมิ ระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ❶ พลังงานความรอ้ น เลม่ ❺ 3. การขยายตวั ของแก๊ส เม่ืออุณหภูมิของแก๊สสูงขึ้น โมเลกุลจะเ คล่ือนที่เร็วมากขึ้น ทาให้ 3.1 การออกแบบบ้าน บ้านทรงไทยให้มีใต้ถุนสูง หน้าจ่ัว หลังคา 3.2 การสรา้ งบอลลูน การเป่าลมรอ้ นเขา้ ไปภายในบอลลนู ทาใหอ้ ากาศทอี่ ยูภ่ ายในบอลลนู ร้อนและลอย ความร้เู พิ่มเตมิ 8 เรือ่ ง ความร้อนและอุณหภูมิ ระดับชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี ❶ พลงั งานความร้อน เล่ม ❺ แบบฝกึ กจิ กรรม ที่ ❶ เร่อื ง ความร้อนกับการหดและขยายตวั ของวัตถุ 9 จงตอบคาถามใหถ้ กู ตอ้ งสมบรู ณ์ 5 ไดค้ ะแนน คะแนนเตม็ เรื่อง ความร้อนและอณุ หภูมิ ระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ ❶ พลงั งานความรอ้ น เลม่ ❺ เฉลย...แบบฝกึ กิจกรรม ท่ี ❶ เร่ือง ความร้อนกบั การหดและขยายตวั ของวัตถุ จงตอบคาถามใหถ้ กู ต้องสมบรู ณ์ 2. ก่อสร้างถนนคอนกรตี รางรถไฟ เร่ือง ความร้อนและอุณหภูมิ ระดบั ชั้นมธั
ยมศึกษาปีท่ี ❶ 10 พลงั งานความร้อน เลม่ ❺ แบบทดสอบหลงั เรยี น เรอื่ ง ความร้อนกับการหดและขยายตวั ของวตั ถุ : ระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 1 กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนบา้ นหนองบวั ทอง สานักงานเขตพ้นื ที่การศึกษาประถมศกึ ษาเพชรบูรณ์ เขต 3 คาชแ้ี จง : เลือกคาตอบที่ถกู ต้องท่ีสดุ เพียงคาตอบเดยี ว แล้วทาเครอ่ื งหมาย × ลงในกระดาษคาตอบ 1. เหตผุ ลใดทบ่ี า้ นทรงไทยให้มีใตถ้ ุนสูง หน้าจัว่ หลงั
คาสูง 4. อุปกรณ์ไฟฟา้ ในข้อใดใช้หลกั การขยายตัวและหดตัวเมื่อได้รบั ความร้อน 2. เพราะเหตใุ ดสายไฟตามเสาไฟฟา้ จงึ ไมด่ งึ ใหต้ ึง 5. ลกู เทเบลิ เทนนิสเกิดการบบบุ นกั กีฬาควรทาอยา่ งไร 3. เพราะเหตใุ ดเมื่อรินน้าร้อนใส่แกว้ นา้ แก้วจึงแตกรา้ ว 5 ไดค้ ะแนน เรื่อง ความร้อนและอุณหภูมิ ระดับชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี ❶ 11 พลงั งานความรอ้ น เลม่ ❺ เฉลยแบบทดสอบก่อน - หลงั เรยี น เรอ่ื ง การดูดกลนื และการคายความรอ้ นของวตั ถุ : ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี โรงเรยี นบ้านหนองบวั ทอง สานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 3 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น 4 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 4 เรอื่ ง ความร้อนและอณุ หภูมิ ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ❶ 12 พลังงานความร้อน เล่ม ❺ บรรณานุกรม พมิ พันธ์ เดชะคุปต์ และคณะ,สถาบนั พฒั นาคุณภาพวิชาการ (พว.).หนงั สือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน วทิ ยาศาสตร์ ชนั้ มัธยมศึกษาปีท่ี 1. กรงุ เทพฯ : บรษิ ัท พัฒนา มปก..(2558). การดดู กลนื และคายความร้อน ใน หอ้ งเรียนครูตน้ สอนวทิ ย์.[ออนไลน์]. [20 ตุลาคม 2561]. เขา้ ถงึ จาก http://tonfc0004.blogspot.com สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. หนงั สอื เรียนรายวิชาพน้ื
ฐาน วิทยาศาสตร์ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 1 เล่ม 2 พิมพ์ครง้ั ท่ี 3. สถาบันส่งเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลย,ี กระทรวงศกึ ษาธิการ. คู่มือหนงั สือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 เลม่ 2. กรุงเทพฯ : ศรลี ักษณ์ ผลวฒั นะ และ เจียมจติ กลุ มาลา, แม็คเอ็ดดเู คชนั่ .หนงั สอื เรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน วิทยาศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1. กรุงเทพฯ : บรษิ ทั แม็คเอด็ ดูเคชน่ั เร่ือง ความร้อนและอุณหภูมิ ระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ❶ 13 ความร้อนกับการขยายตัวหรือหดตัวของสสารมีอะไรบ้างสรุปความร้อนกับการขยายตัวหรือหดตัวของสสาร รับความร้อน สูญเสียความร้อน ปร ิมาตรเพิ่มขึ้น พลังงานลดลง ระยะห่างมากขึ้น ระยะห่างลดลง สสารขยายตัว สสารหดตัว พลังงานสูงขึ้น ปริมาตรลดลง
ผลของความร้อนที่มีต่อการขยายตัวและหดตัวของสสาร มีอะไรบ้างเมื่อสสารได้รับความร้อนจะขยายตัว โดยความร้อนทำให้อนุภาคเคลื่อนที่เร็วขึ้นและระยะห่างระหว่างอนุภาคมากขึ้น สสารจึงขยายตัว เช่น การขยายตัวของแอลกอฮอล์ในหลอดเทอร์มอมิเตอร์เมื่อได้รับความร้อน หรืออากาศในบอลลูนหรือโคมลอยได้รับความร้อน อนุภาคของอากาศเกิดการขยายตัว จึงทำให้บอลลูนหรือโคมลอยมีขยายใหญ่ขึ้น
การขยายตัวและหดตัวของ ส สาร มี อะไร บ้างสสารทั้งสามสถานะ ได้แก่ ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส เมื่อได้รับความร้อนหรืออุณหภูมิเพิ่มขึ้น จะมีปริมาตรเพิ่มขึ้น เนื่องจากอนุภาคของสารเกิดการขยายตัวเมื่อได้รับความร้อน ในทางตรงกันข้าม ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส เมื่ออุณหภูมิลดลงจะมีปริมาตรลดลง เพราะเกิดการหดตัว เมื่อสูญเสียความร้อน โดยไม่มีการเปลี่ยนสถานะ
การขยายตัวหรือหดตัวของวัตถุที่ได้รับความร้อนนำไปใช้ประโยชน์อะไรได้บ้างความรู้เรื่องการขยายตัวของวัตถุเมื่อได้รับความร้อนถูกนำไปใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวาง เช่น การเว้นรอยต่อของรางรถไฟ การเว้นช่องว่างของหัวสะพาน การประดิษฐ์เทอร์มอมิเตอร์ และการติดตั้งเทอร์มอสแตตไฟฟ้า เพื่อใช้ควบคุมระดับอุณหภูมิของเครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น
|