การพูดอย่างมีประสิทธิภาพ หมายถึง

กลับเป็นเรื่องของ “การฟัง” เสียมากกว่า

ทำไมการฟัง ถึงช่วยแก้ปัญหาเรื่องการพูดได้?

ปัญหาในเรื่องการพูดที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง เกิดจากการเข้าใจประเด็นที่ต้องการสื่อสารผิด เช่น การตอบไม่ตรงคำถาม การอธิบายสิ่งที่คิดออกมาเป็นคำพูดไม่ได้ ฉะนั้นการจับประเด็นสำคัญของสิ่งที่เราต้องการพูด และสื่อสารตรงไปยังประเด็นนั้น จึงเป็นการสื่อสารที่เกิดประสิทธิภาพสูงสุด

แล้วเราจะพัฒนา “การสื่อสาร” อย่างไรให้มีประสิทธิภาพ?

ในส่วนนี้ เรามีตัวอย่างของการขัดเกลาทักษะการฟังที่ดี ซึ่งเป็นเคล็ดลับที่ก่อให้เกิดการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพมาฝากอีกด้วย อันได้แก่

1.มองหน้า จ้องตา ผู้พูดขณะทำการสื่อสารอยู่

ในการสื่อสารกัน การที่เรามองสีหน้าท่าทาง รวมถึงสายตาของคู่สนทนา จะทำให้เราได้รับสารที่ค่อนข้างครบถ้วนด้วย ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์ของเขา ณ ขณะที่เล่า หากเราสังเกตโดยเก็บรายละเอียด อาจรู้ได้ถึงความรู้สึกของเขา ต่อเรื่องที่เขาเล่าในแต่ละส่วนอีกด้วย

2.รับฟังอย่างตั้งใจ แต่ต้องสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายในการสื่อสารด้วย

หากเป็นสนทนาที่จริงจัง เป็นไปได้ที่บรรยากาศโดยรอบขณะทำการสื่อสาร อาจเต็มไปด้วยความตึงเครียด การจัดการกับบรรยากาศในการเล่าเอง ก็เป็นหนึ่งในหน้าที่ของผู้ฟังที่ดีเช่นเดียวกัน ในส่วนนี้เราอาจทำได้ด้วยกันหลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นการตกแต่งบรรยากาศห้อง หรือการวางตัวขณะรับฟัง อาทิ ยิ้มแย้มแจ่มใสหรือ หาเครื่องดื่มเพื่อผ่อนคลายบรรยากาศ 

3.มีทัศนคติเปิดกว้างต่อความคิดเห็นของผู้พูด ไม่ตัดสินก่อนจบ

การฟังที่ดี คือการฟังโดยไม่ตัดสินความก่อนจะฟังข้อความจบ ฟังอย่างเป็นกลางและมีทัศนคติที่เปิดรับความเห็นที่ต่างจากตัวเอง และให้คำปรึกษาได้จากทั้งมุมมองของเรา และมุมมองของผู้เล่า

4.มองให้เห็นภาพเดียวกัน กับผู้พูด

เช่นเดียวกับข้อ 3 การมีทัศนคติที่ดีในการรับฟังคือต้องมีสิ่งที่เรียกว่า ความเข้าอกเข้าใจ ผู้อื่น สิ่งๆนี้จะไม่สามารถเกิดขึ้นได้เลย หากปราศจากการเปิดรับความคิดเห็นของผู้พูด หากเราสามารถเข้าใจมุมมองของผู้เล่า และหากใช้จินตนาการ เราอาจสามารถเห็นภาพที่ผู้เล่ากำลังเห็นอยู่ได้ เช่นเดียวกันอีกด้วย

5.อย่าขัดจังหวะ ระหว่างผู้พูดกำลังเล่าเรื่อง

การขัดบทพูดของผู้เล่า เป็นสิ่งที่ไม่ควรเกิดขึ้นที่สุดในเรื่องของการสื่อสาร เพราะนอกจากจะเป็นการเสียมารยาทแล้ว ยังเป็นการตัดอารมณ์ของผู้พูดอย่างมากอีกด้วย อาจทำให้เกิดความเคลือบแคลงใจว่า เรากำลังฟังสิ่งที่เขาพูดอยู่จริงๆหรือไม่ หรือร้ายที่สุด อาจทำให้ผู้พูดเลิกเล่าเรื่องไปเสียดื้อๆก็เป็นได้

6.ถามคำถามได้ สำหรับส่วนที่ไม่เข้าใจ

สำหรับในเรื่องของการสื่อสาร การถามคำถามในเรื่องที่ผู้พูดเพิ่งจะพูดไป ไม่ได้เป็นการสื่อว่าเราไม่เข้าใจ ในสิ่งที่เขาเล่า แต่เป็นการแสดงออกให้เห็นถึงความต้องการที่จะเข้าใจอย่างแท้จริง ฉะนั้นหากขณะทำ
การสื่อสารอยู่ มีจุดไหนที่เราสงสัย หรือคิดว่าเข้าใจไม่ตรงกันกับผู้พูด เราควรรอให้เขาพูดให้จบเสียก่อน จากนั้นจึงถามคำถาม

7.จงมองหา “คำพูดที่ไม่ได้พูด”

ในการรับฟังข้อมูลต่างๆ อีกสิ่งหนึ่งที่คนมักจะมองข้ามคือ ข้อความที่ผู้พูดต้องการสื่อสารออกมา แต่อาจจะแฝงอยู่ในส่วนของรายละเอียดเล็กๆ เช่น อาจเป็นน้ำเสียงของผู้เล่าที่อ่อนลงในขณะที่กำลังพูดถึงเรื่องที่ลำบากใจอยู่ แสดงให้เห็นว่าเขามีอารมณ์อ่อนไหวกับเรื่องราวดังกล่าว เป็นต้น

“การรับฟัง” กับ “การได้ยินผ่านหู” ต่างกันอย่างไร?

การแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของคำสองคำนี้ง่ายที่สุด คงเป็นการยกตัวอย่าง สมมุติว่ามีคนมาเล่าให้เราฟังว่า “วันนี้เบื่อจัง.. ไม่อยากทำงานเลย” หากฟังผ่านๆ ก็อาจคิดได้ว่า เขาเป็นคนขี้เกียจ หรือเป็นคนหมดไฟ แต่หากเราตั้งใจฟัง เราจะมีคำถามขึ้นมาว่า ทำไมเขาจึงรู้สึกอย่างนี้? หากพูดคุยประเด็นนี้กับเขา เราอาจได้คำตอบว่า “วันนี้ฉันป่วย” หรือ “ตอนเดินทางมาทำงานวันนี้ วุ่นวายมากเลย” ความรู้สึกและมุมมองที่เรามีต่อเขาก็อาจเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง

สรุป

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการพูด หรือการฟัง สิ่งสำคัญที่สุดคือเรื่องของความตั้งใจ ที่จะจดจ่ออยู่กับประเด็นของสิ่งที่เราพูดคุยอยู่ ในมุมของผู้เขียนบทความ สุดท้ายการพูดที่ดี ไม่ใช่การพูดที่มากความเวิ่นเว้อ แต่เป็นการพูดตรงไปยังประเด็นที่ต้องการสื่อ เลือกใช้คำพูดที่เหมาะสมกับอุปนิสัยและบทบาทของผู้ฟัง

แหล่งอ้างอิง
10 steps to effective listening

SHARE

Author

Thanawat Bhocasathit

Account Executive ของ Magnetolabs ชื่นชอบการท่องเที่ยวและดนตรี สนุกสนานไปกับเรื่องราวต่างๆ ที่เข้ามาทั้งในชีวิตส่วนตัว และชีวิตการทำงาน

พูดอย่างมีประสิทธิภาพคืออะไร

การพูดที่ดี คือ การใช้ถ้อยคำน้ำเสียง รวมทั้งกิริยาอาการอย่างมีประสิทธิภาพ ถูกต้อง ตามจรรยามารยาทและประเพณีนิยมของสังคม เพื่อถ่ายทอดอารมณ์ ความรู้สึกนึกคิด ความรู้ ประสบการณ์ และความต้องการที่เป็นคุณประโยชน์แก่ผู้ฟัง เพื่อให้เกิดการรับรู้และเกิดผลการตอบสนองอย่างสัมฤทธิ์ผลตามความมุ่งหมายของผู้พูด

การพูดมีความหมายว่าอย่างไร

กล่าวโดยสรุป การพูด หมายถึง พฤติกรรมการถ่ายทอดความรู้ ความคิด ความรู้สึก หรือความต้องการของผู้พูดเพื่อสื่อความหมายไปยังผู้ฟังโดยใช้ถ้อยค า น้าเสียง สีหน้า แววตา และ กิริยาท่าทาง เพื่อให้ผู้ฟังรับรู้เข้าใจ และสนองตอบต่อสารที่ผู้พูดได้สื่อไปยังผู้ฟัง

บุคลิกภาพแบบใดที่ช่วยให้การพูดมีประสิทธิภาพมากขึ้น

1. มีความมั่นใจและชั้นเชิงดี คือพูดด้วยความมั่นใจ เป็นตัวของตัวเอง และพูดได้เป็นธรรมชาติ 2. มีความกระฉับกระเฉงแจ่มใส คือพูดด้วยท่าทีผึ่งผาย มีชีวิตชีวา 3. มีความจริงใจและมีความคิดเห็นเป็นของตนเอง โดยจะแสดงออกทางสีหน้า แววตา ท่าทาง และน้ำเสียง

ข้อใดสำคัญที่สุดที่ทำให้การพูดมีประสิทธิภาพ

1.ก่อนพูดควรคิดก่อนเสมอ ระมัดระวังคำพูดที่จะทำให้คนอื่นไม่พอใจ อย่าพูดพล่อยๆ โดยไม่มีหลักฐาน 2.ควรใช้คำพูดที่สุภาพเหมาะสมกับกาลเทศะและบุคคล 3.ออกเสียงสระ พยัญชนะ และตัวควบกล้ำให้ชัดเจน 4.ควรคำนึงถึงหลักจิตวิทยาของการพูด เช่น