Show การแพร่แบบธรรมดา ครูทบทวนความรู้เรื่องการแพร่ของโมเลกุลสาร โดยใช้กรณีของการหยดสารละลายด่างทับทิม ลงในน้ำ� จากนั้นอธิบายกลไกการแพร่แบบธรรมดาว่าเกิดจากการเคลื่อนที่ของโมเลกุลสารและการ เคลื่อนไหวของฟอสโฟลิพิดในชั้นลิพิดที่ทำ�ให้เกิดช่องที่โมเลกุลสารสามารถแทรกผ่านได้ โดยมีทิศทาง การลำ�เลียงจากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารสูงไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารต่ำ� (รูป 3.29 ในหนังสือเรียน) อาจให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเพื่อหาตัวอย่างสารที่ลำ�เลียงโดยวิธีนี้เพิ่มเติม ออสโมซิส ครูอธิบายเกี่ยวกับออสโมซิส โดยเพิ่มเติมจากกรณีการแพร่แบบธรรมดา ว่าโมเลกุลของน้ำ�มี การเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลาและสามารถแพร่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้เช่นกัน ครูอาจเชื่อมโยงความรู้กับ สถานการณ์ในชีวิตประจำ�วัน เช่น การเก็บรักษาพืชผักไม่ให้เหี่ยว ความเข้มข้นของน้ำ�เกลือที่ให้ผู้ป่วย ผ่านทางหลอดเลือด การแพร่แบบฟาซิลิเทต ครูนำ�เข้าสู่เรื่องการแพร่แบบฟาซิลิเทต โดยใช้ผลการวัดอัตราการลำ�เลียงกลูโคสเข้าสู่เซลล์เม็ด เลือดแดงโดยเลี้ยงเซลล์เม็ดเลือดแดงในสารละลายกลูโคสที่มีความเข้มข้นแตกต่างกัน ซึ่งพบว่าอัตรา การลำ�เลียงที่วัดได้ต่างจากค่าประมาณการหากเกิดการลำ�เลียงโดยการแพร่แบบธรรมดา (รูป 3.30 ใน หนังสือเรียน) และถามว่าการลำ�เลียงกลูโคสเข้าสู่เซลล์เม็ดเลือดแดงนี้มีกลไกเป็นอย่างไร ครูอธิบายถึงอัตราการลำ�เลียงกลูโคสเข้าสู่เซลล์เม็ดเลือดแดงในการทดลองว่า เนื่องจากการ แพร่แบบฟาซิลิเทตเกิดผ่านโปรตีนลำ�เลียงซึ่งมีความจำ�เพาะต่อสารจึงเกิดได้เร็วกว่าการแพร่แบบ ธรรมดามากที่ความเข้มข้นเริ่มต้นเดียวกัน จากนั้นอธิบายถึงกลไกการแพร่แบบฟาซิลิเทต โดยครอบคลุมถึงการจับกับโปรตีนลำ�เลียงที่มีความจำ�เพาะกับสาร การเปลี่ยนแปลงรูปร่างของโปรตีน ลำ�เลียงที่ทำ�ให้โมเลกุลของสารที่จับเคลื่อนเข้าสู่เซลล์ และทิศทางการลำ�เลียงที่สัมพันธ์กับความเข้มข้น (รูป 3.31 ในหนังสือเรียน) ครูให้นักเรียนเปรียบเทียบการแพร่แบบธรรมดากับการแพร่แบบฟาซิลิเทตในประเด็นต่อไปนี้ และอาจให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับตัวอย่างสารอาหารที่ลำ�เลียงด้วยการแพร่แบบธรรมดา และการแพร่แบบฟาซิลิเทต สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บทที่ 3 | เซลล์และการทำ�งานของเซลล์ ชีววิทยา เล่ม 1 204 อนุภาคของสารมีการเคลื่อนที่อย่างไรโดย : สาขาวิทยาศาสตร์ภาคบังคับ
124 - อนุภาคของสารมีการเคลื่อนที่อย่างไรตัวอย่างการจัดกิจกรรมการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อให้นักเรียนสังเกตการแพร่ของเกล็ดด่างทับทิมในน้ำ เหมาะสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น หัวเรื่อง และคำสำคัญ การแพร่ ด่างทับทิม รูปแบบการนำเสนอ แบ่งตามผลผลิต สสวท. วีดิทัศน์และวีดิโอคลิป ลิขสิทธิ์ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา วิทยาศาสตร์ทั่วไป ดูเพิ่มเติม คุณอาจจะสนใจ
Hits (19840)สาธิตและทดลองให้เห็นจริงถึงการนำโทรศัพท์มือถือมาดูการผสมสีของแม่สีแสงจากจอแสดงผลแบบผลึกเหลว(Liquid ...
Hits (13527)ไขปริศนาวิทยากล ตอน แรงเสียดทานใช้ทำอะไร เป็นสื่อประกอบการสอนวิชาฟิสิกส์ เพื่อกระตุ้นให้นักเรียนมีเ ...
Hits (5473)วีดิทัศน์ประโยชน์ของแสงซินโครตรอน เป็นการแสดงถึงคุณสมบัติพิเศษของแสงซินโครตรอน นำไปสู่การใช้ประโยชน ... จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ภาพแสดงการผสมกันของสารสองสารด้วยการแพร่ การแพร่ เป็นการกระจายตัวของโมเลกุลของสสารจากจุดที่มีความเข้มข้นสูงกว่าไปยังจุดที่มีความเข้มข้นต่ำกว่าด้วยการเคลื่อนที่เชิงสุ่มของโมเลกุล การแพร่จะทำให้เกิดการผสมของวัสดุอย่างช้า ๆ สำหรับเฟสหนึ่ง ๆ ของวัสดุใด ๆ ก็ตามที่มีอุณหภูมิสม่ำเสมอและไม่มีแรงภายนอกมากระทำกับอนุภาค กระบวนการแพร่ก็จะยังคงเกิดถึงแม้ว่าสสารจะผสมกันโดยสมบูรณ์หรือเข้าสู่ภาวะสมดุลแล้ว โดยพื้นฐานแล้ว การเคลื่อนที่ของโมเลกุลจากพื้นที่ที่มีความเข้มข้นสูงไปสู่ความเข้มข้นที่ต่ำกว่าเรียกว่าการแพร่ทั้งสิ้น ตัวอย่างการแพร่ เช่น การแพร่ของเกล็ดด่างทับทิมในน้ำ การแพร่ของน้ำหวานในน้ำ การแพร่ของสีน้ำในน้ำ การแพร่ของแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศ โดยปกติแล้วการแพร่ของโมเลกุลจะอธิบายทางคณิตศาสตร์ได้โดยผ่านกฎของฟิกส์ การประยุกต์ใช้งาน[แก้]การแพร่เป็นหลักการพื้นฐานที่สำคัญในสาขาย่อยของวิชาฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา ตัวอย่างการประยุกต์ใช้งานมีดังต่อไปนี้
ดูเพิ่ม[แก้]
การแพร่เกิดขึ้นเมื่อใดการแพร่ (Diffusion) คือ การเคลื่อนที่ของอนุภาคของสารจากที่มีความเข้มข้นของอนุภาค ของสารมากไปสู่ที่มีความเข้มข้นของอนุภาคของสารน้อย จนกระทั่งอนุภาคของสารทั้ง 2 บริเวณมี ความเข้มข้นเท่ากัน เรียกว่า สภาวะสมดุลของการแพร่การแพร่ของอนุภาคของสารจะเป็นไปอย่าง อิสระ สามารถแพร่ไปได้ทุกทิศทุกทาง
การแพร่ (diffusion) หมายถึงอะไรО ทิศทางการแพร่จะเกิดจากบริเวณที่มีความเข้มข้นสูงไปสู่ บริเวณที่มีความเข้มข้นต ่าเสมอ О ในที่สุด บริเวณทั้งสองจะมีความเข้มข้นเท่ากัน ซึ่งเรียกว่าจุด สมดุลของการแพร่ ณ จุดนี้ อัตราการแพร่ไปและกลับมีค่าเท่ากัน จึง เรียกเป็นสมดุลจลน์ (Dynamic equilibrium)
สมดุลการแพร่ (diffusion equilibrium) คืออะไรคือ การเคลื่อนที่ของโมเลกุลหรือไอออนของสารใดๆ จากบริเวณที่มีความเข้มข้นมากไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นน้อย จนกว่าทุกบริเวณจะมีความเข้มข้นของสารนั้นเท่ากัน เรียกสภาวะนี้ว่า สมดุลของการแพร่ (Dynamic Equilibrium)
กระบวนการแพร่มีอะไรบ้างในชีวิตประจำวันของเรามีตัวอย่างของกระบวน การแพร่ของสาร เกิดขึ้นมากมาย เช่น การเติมน้ำตาลลงในกาแฟ การแพร่กระจายของกลิ่นน้ำหอม การฉีดพ่นยากันยุง การแช่อิ่มผลไม้ หรือแม้แต่การจุดธูปบูชาพระ เป็นต้น ประเภทของการแพร่
|