Air Purifier ทํางานอย่างไร

เครื่องฟอกอากาศ คืออะไร

Air Purifier ทํางานอย่างไร

เป็นที่ทราบกันดีว่าสภาพอากาศบ้านเราในตอนนี้ทั้งฝุ่นและควันพิษในอากาศมีปริมาณเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และขนาดของฝุ่นนั้นก็เล็กลงขึ้นด้วยตัวอย่างเช่น PM2.5 แม้หน้ากากดักฝุ่นที่เราใส่ก็ยังไม่สามารถดักจับฝุ่นที่มีขนาดเล็กขนาดนี้ได้ ดังนั้นอีกวิธีในการแก้ปัญหาอีกวิธีหนึ่ง คือการเลือกซื้อ “เครื่องฟอกอากาศ” มาใช้งานเพื่อที่จะช่วยลดฝุ่นและกำจัดเชื้อโรคในบ้านของเราได้

แต่ว่า เครื่องฟอกอากาศคืออะไร หลักการทำงานของมันเป็นยังไง วันนี้เราจะมาหาคำตอบกัน

เครื่องฟอกอากาศ คืออะไร?
เครื่องฟอกอากาศ (Air Purifier หรือ Air Cleaner) คือ เครื่องที่ช่วยในการกำลังสิ่งแปลกปลอมในอากาศเช่น ฝุ่น แบคทีเรีย เชื้อโรค รวมถึงกลิ่นอันไม่พึงประสงค์อย่างเช่น กลิ่นควันบุหรี่ กลิ่นอับ กลิ่นเหม็นในบ้านให้หายไป โดยเครื่องกรองอากาศจะดูดอากาศเข้าเครื่องผ่านตัวกรองเพื่อดักจับสิ่งแปลกปลอมในอากาศเอาไว้ และปล่อยอากาศบริสุทธิ์ออกมาแทน

เครื่องฟอกอากาศ มีระบบการทำงานอย่างไร?
ระบบการทำงานของเครื่องฟอกอากาศสามารถแบ่งออกได้ 5 ระบบหลักๆคือ
1.Air filters
-Air filters หรือ แผ่นกรองอากาศ ทำหน้าที่ดักจับเชื้อโรค แบคทีเรีย ไวรัส ฝุ่นละอองในอากาศที่ทำให้เกิดภูมิแพ้ Air filters มีประเภทที่ทำมาจากกระดาษ เส้นใย ตาข่าย แต่แบบที่นิยมใช้ในปัจจุบันก็คือ แผ่นกรองอากาศแบบ HEPA หรือ High Efficiency Particulate Air เป็นแผ่นกรองที่ผลิตจากเส้นใย Fiberglass ที่ออกแบบมาเพื่อดักจับฝุ่นที่มีขนาดเล็กกว่า 0.3 ไมครอน และมีประสิทธิภาพดักจับฝุ่นละอองได้ไม่น้อยกว่า 99.97% และยังมีอายุเฉลียนในการใช้งานอยู่ที่ 3-5 ปีเลยทีเดียว

2.Electrostatic Precipitator (ESP)
-ESP หรือ ระบบกรองอากาศที่ทำงานโดยใช้หลักไฟฟ้าสถิต โดยการปล่อยไฟฟ้าประจุลบออกม าเพื่อดักจับฝุ่นละอองในอากาศหรืออนุภาคขนาดเล็กที่เป็นประจุบวกให้เป็นกลุ่มเป็นก้อน ซึ่งจะทำให้มีน้ำหนักมากขึ้นแล้วตกลงสู้พื้นโดยไม่ลอยฟุ้งกระจายอยู่ในอากาศ

3.Gas-Phase air filters
-เป็นระบบที่มีไว้สำหรับกำจัดกลิ่นอันไม่พึงประสงค์ต่างๆ โดยการใช้สารเคมีที่มีคุณสมบัติในการดูดซับมลพิษเป็นตัวช่วยในการทำงานของระบบ เพื่อช่วยดูดซับกลื่นไม่พึงประสงค์และก๊าซพิษให้หายไป

4.Ozone generator
-เป็นการนำระบบโอโซนมาใช้กับระบบการฟอกอากาศ โดยเชื่อว่าจะช่วยกำจัดอนุภาคของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และสารระเหยต่างๆ ที่ปนมากับอากาศได้ดี พร้อมทั้งสามารถกำจัดเชื้อโรคบางอย่างได้อีกด้วย แต่เนื่องจากโอโซนค่อนข้างมีผลเสียมากกว่าผลดีต่อร่างกายของมนุษย์จึงไม่ค่อยนิยมใช้กันมากนัก ดังนั้นจึงมักจะใช้เครื่องฟอกอากาศประเภทนี้กับพื้นที่ที่ไม่ค่อยมีผู้คนพลุกพล่านมากนัก

5.UV Light
-UV Light เป็นระบบที่นำรังสีอัลตราไวโอเลตมาช่วยในการกำจัดเชื้อโรคต่าง ๆ อย่างเช่น แบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา หรือฝุ่นละอองในอากาศที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพและก่อให้เกิดภูมิแพ้ได้

เครื่องฟอกอากาศแบบพกพากำลังเป็นที่นิยมอย่างมาก เนื่องจากสามารถป้องกันเชื้อไวรัสและมลพิษอื่นๆได้และมีขนาดเล็ก น้ำหนักเบา พกพาง่ายและราคาค่อนข้างถูก

ตามที่ Amazon ได้อ้างว่ามันสามารถกำจัดเชื้อรา ฝุ่นและเชื้อไวรัสในอากาศ ดังรูปภาพข้างล่างนี้

Air Purifier ทํางานอย่างไร

แม้แต่ประธานาธิบดี Duterte ของประเทศฟิลิปปินส์ก็ใช้เครื่องฟอกอากาศแบบพกพานี้โดยการคล้องไว้ที่คอในระหว่างการประชุมและขณะเดินทางท่องเที่ยวในประเทศอินเดีย

Air Purifier ทํางานอย่างไร

แต่คำถามสำคัญคือ : เครื่องฟอกอากาศแบบพกพาเหล่านี้ใช้งานได้จริงไหม

เครื่องฟอกอากาศแบบพกพา : มันคืออะไร

เครื่องฟอกอากาศแบบพกพาทำงานต่างจากเครื่องฟอกอากาศทั่วไป บ่อยครั้งเครื่องฟอกอากาศทั่วไปจะใช้เทคโนโลยีการปล่อยประจุไฟฟ้าในการกรองมลพิษในอากาศ

ในทางกลับกันเครื่องฟอกอากาศตามบ้านส่วนใหญ่ใช้เทคโนโลยีแผ่นกรอง HEPA ในการกรองมลพิษทางอากาศ

ซึ่งทุกๆนาที เครื่องฟอกอากาศแบบพกพาที่มีตัวปล่อยประจุไฟฟ้าจะปล่อยไอออนปริมาณหลายพันตัวไปในอากาศ

Air Purifier ทํางานอย่างไร

ไอออนที่ถูกปล่อยออกมาเหล่านี้จะไปจับตัวกับมลพิษในอากาศ ทำให้เกิดไฟฟ้าสถิต ซึ่งก็เหมือนกับลูกโป่งที่ลอยติดอยู่บนกำแพงเมื่อมีประจุไฟฟ้าสถิต อนุภาคที่มีไฟฟ้าสถิตมีแนวโน้มที่จะเกาะติดกับสิ่งที่อยู่ใกล้พวกมันที่สุด

Air Purifier ทํางานอย่างไร

เครื่องฟอกอากาศส่วนตัว : พวกมันสามารถป้องกันเชื้อไวรัสและมลพิษอื่นๆได้หรือไม่

จากการค้นคว้าของนักวิทยาศาสตร์ในประเทศจีนและรัฐแคลิฟอเนียร์ได้ทดสอบประสิทธิภาพของเครื่องฟอกอากาศแบบพกพาที่บรรจุตัวปล่อยไอออนทั้ง 4อัน โดยทดสอบดังนี้ วางเครื่องฟอกอากาศแบบพกพาแต่ละเครื่องไว้ในห้องขนาด 0.46 ตารางเมตร ซึ่งมีขนาดประมาณบ้านสุนัข และทดสอบว่าพวกมันสามารถกำจัดมลพิษในอากาศได้ดีขนาดไหน 

ผลลัพธ์ก็คือ 3 ใน 4 ของเครื่องฟอกอากาศแบบพกพาที่บรรจุตัวปล่อยไอออนสามารถกำจัดมลพิษที่อยู่ห่างออกไป 20 ซม. ได้น้อยมากเพียง10%

Air Purifier ทํางานอย่างไร

การป้องกันเพียงแค่ 10%ไม่เพียงพออย่างแน่นอน เพราะมันต่ำกว่าการสวมหน้ากากอนามัยที่ป้องกันไวรัสได้ถึง 95% มากไปกว่านั้น การทดสอบเครื่องฟอกอากาศแบบพกพานี้เกิดขึ้นในห้องห้องปิดขนาดเล็กเพียง 0.46 ตารางเมตรโดยไม่มีอากาศเคลื่อนที่ ซึ่งเป็นไปได้ว่า มันจะทำงานแย่ลงไปกว่านี้อีกเมื่อเราคล้องมันไว้ที่คอในชีวิตประจำวัน

Air Purifier ทํางานอย่างไร

ข้อมูลข้างต้นแสดงให้เห็นถึงเครื่องฟอกอากาศแบบพกพาที่ทำงานโดยตัวปล่อยประจุไอออนนั้นไม่มีประสิทธิภาพในการฟอกอากาศได้ดีพอ แต่ อะไรล่ะคือความอันตราย ได้รับการป้องกันเชื้อไวรัส 10% จากเครื่องฟอกอากาศแบบพกพา ดีกว่าไม่ได้รับเลยนั้นดีจริงหรือ 

ตัวปล่อยประจุไอออนเป็นอันตรายต่อร่างกายคุณ

นอกเหนือกจากการค้นคว้าที่แสดงให้เห็นว่าเครื่องฟอกอากาศแบบพกพานั้นไม่สามารถกำจัดมลพิษหรือเชื้อไวรัสได้ มันยังมีอีกหลายสิ่งที่น่ากังวลอีกดังนี้

1. เครื่องฟอกอากาศแบบพกพานั้นสร้างก๊าซโอโซน

หลายการศึกษาได้นำเสนอว่าเครื่องฟอกอากาศแบบพกพาสร้างก๊าซโอโซนในชั้นบรรยากาศเนื่องจากมีการใช้ตัวปล่อยประจุไอออนแทนการใช้แผ่นกรองHEPA

ก๊าซโอโซนเป็นอันตรายต่อมนุษย์และทำลายปอดอย่างรุนแรง ซึ่งปริมาณก๊าซโอโซนเกิดจากเครื่องฟอกอากาศแบบพกพาเป็นจำนวนมาก เพียงแต่ผู้บริโภคไม่ทันได้ตระหนักถึงมันเท่านั้นเอง

Air Purifier ทํางานอย่างไร

และปริมาณก๊าซโอโซนที่เกิดขึ้นจากตัวปล่อยประจุไอออนแต่ละชนิดอาจมีความแตกต่างกัน แต่มีแค่บางตัวเท่านั้นที่แสดงให้เห็นว่าเป็นระดับที่เป็นอันตราย

ความเข้มข้นของโอโซน [ผลิตโดยเครื่องกรองแบบพกพา] ที่ระดับการหายใจของมนุษย์อาจเป็นอันตรายอย่างมาก หากใช้เครื่องฟอกอากาศแบบพกพาที่มีตัวปล่อยไอออนภายใต้สภาพอากาศที่อยู่นิ่ง

Shi et al. (2016). ประสิทธิภาพของเครื่องฟอกอากาศที่ทำงานโดยการปล่อยประจุไอออนแบบพกพา: การปล่อยโอโซนและการกำจัดอนุภาค

นักการตลาดบางคนพยายามเสนอการขายว่าก๊าซโอโซนที่มาจากตัวปล่อยไอออนมีความแตกต่างกับก๊าซโอโซนที่ถูกปล่อยจากอย่างอื่น ดังนั้นมันจึงไม่เป็นอันตราย ซึ่งนั่นเป็นสิ่งที่ผิด โดยอ้างอิงจาก EPA ที่ได้อธิบายไว้ว่า

นักการตลาดบางคนอ้างว่าก๊าซโอโซนในหมอกควันภายนอกอาคารและโอโซนที่ผลิตโดยอุปกรณ์เหล่านี้มีความต่างกัน ซึ่งในความเป็นจริงแล้วมันไม่ต่างกันเลย

สำนักงานคุ้มครองสิ่งแวดล้อมแห่งสหรัฐอเมริกา

2. เครื่องฟอกอากาศแบบพกพาเข้ามามีบทบาทในผลิตภัณฑ์บำรุง

ก๊าซโอโซนที่เกิดขึ้นจากเครื่องฟอกอากาศแบบพกพานั้นอาจเป็นเหตุนำไปสู่ความอันตรายต่อสุขภาพ

จากการศึกษาพบว่าก๊าซโอโซนสามารถทำปฏิกิริยากับเทอร์พีนในผลิตภัณฑ์ดูแลร่างกาย เช่น โลชั่น น้ำหอม เครื่องสำอาง และผลิตภัณฑ์อื่นๆ ที่มีกลิ่นหอม 

ปฏิกิริยาโอโซนเหล่านี้สามารถส่งผลให้เกิดสารอินทรีย์ระเหยง่าย ( VOC )ที่เป็นอันตราย เช่น ฟอร์มาลดีไฮด์ และฝุ่นละออง PM2.5 ซึ่งทั้งหมดนี้จะเกิดขึ้นในภูมิภาคหลักๆ

Air Purifier ทํางานอย่างไร

3. เครื่องแบบพกพาอาจทำให้มลพิษติดอยู่ที่ใบหน้าหรือเสื้อผ้าของคุณ

ตัวปล่อยไอออนทำงานโดยการกำจัดมลพิษออกจากอากาศให้ไปติดกับพื้นผิวบริเวณใกล้เคียง แต่สิ่งที่เป็นปัญหาก็คือ หากพื้นผิวบริเวณใกล้เคียงเหล่านั้นเป็นร่างกายของคุณล่ะ 

Air Purifier ทํางานอย่างไร

เมื่อเราแขวนเครื่องฟอกอากาศแบบพกพาที่มีตัวปล่อยไอออน ใบหน้า ร่างกายและเสื้อผ้าก็ทำหน้าที่เสมือนแม่เหล็กดึงดูดมลพิษให้มาติดกับ ซึ่งนี่คือผลลัพธ์ที่ทำให้เสื้อผ้าและผิวหนังเต็มไปด้วยมลพิษ หรือแม้แต่คุณอาจหายใจเอามลพิษเข้าไปมากกว่าปกติด้วยซ้ำ

สรุป

เครื่องฟอกอากาศแบบพกพาไม่มีประสิทธิภาพในการฟอกอากาศแต่อย่างใด แถมมันยังผลิตก๊าซโอโซนที่มีผลเสียต่อร่างกายอีกด้วย

Smart Air

เกี่ยวกับ Smart Air

Smart Air เป็นธุรกิจเพื่อสังคมที่ได้รับการยอมรับโดย B corp ซึ่งเป็นการรับรองมาตรฐานการดำเนินธุรกิจที่คำนึงถึงมิติทางสังคมและการพัฒนาอย่างยั่งยืน มีความมุ่งมั่นที่จะต่อสู้กับตำนานที่บริษัทใหญ่ๆที่หวังเพิ่มราคาอากาศบริสุทธิ์

อุตสาหกรรมเครื่องฟอกอากาศนั้นเต็มไปด้วยความต้องการที่จะทำให้อากาศบริสุทธิ์ซับซ้อนและมีราคาแพงเกินความจำเป็น แต่ในความเป็นจริงแล้วนั้น อากาศบริสุทธิ์เป็นสิ่งที่ไม่ซับซ้อนเลย เพราะสิ่งเดียวที่ต้องการคือพัดลมและแผ่นกรองอากาศ

บริษัทใหญ่ๆไม่สามารถได้กำไรจากความเรียบง่าย ดังนั้นพวกเขาจึงเพิ่มลูกเล่นที่ไม่จำเป็นลงไปในเครื่องจักรของเขา

Smart Air ผลิตเครื่องฟอกอากาศแบบเรียบง่ายที่มีการแจกจ่ายข้อมูลอย่างเปิดเผยรองรับการทำงานของเครื่องฟอกอากาศและประสิทธิภาพการทำงานของมันโดยการตัดลูกเล่นทางการตลาดที่แปลกใหม่ออกไป เช่น เครื่องสร้างประจุไอออนและหลอด UV ที่อาจทำให้อากาศของคุณแย่ลง เราสามารถทำให้มีอากาศสะอาดมากขึ้นโดยที่ค่าใช้จ่ายนั้นมีราคาเพียงเศษเสี้ยวของค่าใช้จ่ายที่ “พวกบริษัทใหญ่” จะเรียกเก็บเงินจากคุณ

Air Purifier ทํางานอย่างไร

ติดตามและเพิ่มเราเป็นเพื่อนบนโซเชียลมีเดียเพื่อดูรายละเอียดเพิ่มเติม