ประธาน สภา วัฒนธรรมจังหวัดร้อยเอ็ด

วัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วงตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด ได้จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ ๑๙ มีนาคม ๒๕๕๑ ภายใต้ความร่วมมือของสภาวัฒนธรรมอำเภอ พนมไพร และสภาวัฒนธรรมตำบลนานวล โดยได้รับความร่วมมือและสนับสนุนจากเจ้าอาวาสวัดบ้านโนนม่วง และประชาชนในท้องที่ ตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด โครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง เกิดขึ้นมาได้เพราะชุมชนในเขตตำบลนานวล มีความเข้มแข็งทั้งทางด้านสังคม เศรษฐกิจ ที่สามารถพึ่งพาตนเองได้ และยังเป็นแหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน ประเภท เตาเผาประหยัดไฟ ของอำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด การจัดตั้งโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน มีบทบาทในการส่งเสริมให้ประชาชนในท้องถิ่นตำบลนานวล ร่วมกันจัดกิจกรรมภาย ในวัดบ้านโนนม่วง ทั้งด้านการส่งเสริมกิจการทางพระพุทธศาสนา การจัดงานประเพณีที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา และการเป็นเวทีแลกเปลี่ยน เรียนรู้ทางวัฒนธรรม

- ผลการดำเนินงานกิจกรรมภายใต้ ๖ องค์ประกอบของโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน

โครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง ตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด ได้ดำเนินการจัดกิจกรรมวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน จำนวน ๔ องค์ประกอบ ดังนี้

๑) ด้านคลังสมอง ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ภูมิปัญญาท้องถิ่น มีการสำรวจและรวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่น ปราชญ์ชาวบ้าน มีการตั้งคณะทำงานด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น และร่วมกันสำรวจรวบรวมรายชื่อ ประวัติ และผลงานผู้ทรงคุณวุฒิที่เป็นคนรู้ คนเก่ง เป็นผู้ทรงภูมิปัญญาของท้องถิ่น เป็นปราชญ์ชาวบ้าน ผู้รู้ ผู้มีประสบการณ์ในการประกอบอาชีพที่หลากหลายมานาน โดยมีนายประนอม กัญญากุล ประธานสภาวัฒนธรรมตำบล นานวล พร้อมคณะกรรมการสภาวัฒนธรรมตำบลนานวล เป็นผู้เก็บรวบรวมข้อมูล เพื่อประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ให้กับผู้ที่สนใจ และหน่วยงานราชการทั่วไป

๒) ด้านส่งเสริมอาชีพด้านศิลปะและวัฒนธรรม

เป็นกลุ่มผู้ประกอบอาชีพด้านศิลปะและวัฒนธรรมในด้านใดด้านหนึ่ง เป็นการรวบรวมกลุ่มอาชีพ กลุ่มสนใจในกิจกรรมส่งเสริมรายได้ในชุมชน การอยู่ดีกินดี และการสร้างความมีสุขตามแนวพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง เป็นการนำคุณค่าชื่อเสียงสิ่งดีงามหรือการนำสัญลักษณ์ของท้องถิ่น มาปรับให้เป็นตราหรือเครื่องหมายของสินค้า เพื่อบริการเผยแพร่ บอกเล่ากล่าวสืบต่อกันไป และนำไปผลิตเป็นสินค้า การขยายโอกาสสร้างอาชีพให้เกิดรายได้ ลดรายจ่าย แก้ไขปัญหาความยากจน และพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน

๓) ด้านการส่งเสริมคุณธรรมและจริยธรรม

วัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง เป็นแหล่งรวบรวมบุคคลที่เป็นตัวอย่างทางด้านการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรม มีการร่วมมือกันดำเนินงานจัดกิจกรรมทางศาสนา คุณธรรม จริยธรรม ความเชื่อ ขนบธรรมเนียม จารีตประเพณี วัฒนธรรมในท้องถิ่น มีการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ดังนี้ ๑. โครงการพิธีสรงน้ำกู่คำพระ ๒. โครงการพิธีสรงน้ำปรางค์กู่โนนม่วง ๓. โครงการพิธีสรงน้ำกู่คำเบ้า ๔. โครงการประเพณีบุญบั้งไฟตำบลนานวล ๕. โครงการวันวิสาขบูชาวันสำคัญสากลของโลก ๖. โครงการแห่เทียนวันเข้าพรรษา

๔) ด้านลานวัฒนธรรม

โครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง เป็นสถานที่สำหรับจัดกิจกรรมทางวัฒนธรรม ศิลปะ กีฬา และการละเล่นของท้องถิ่นที่หลากหลายมีคุณค่าของท้องถิ่น และเป็นสถานที่ในการออกกำลังกายของผู้สูงอายุในชุมชน การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ร่วมกัน ก่อให้เกิดการอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิม และเป็นสถานที่พบปะสังสรรค์ของชาวบ้านในชุมชน โดยมีวัดราษฎร์นิยม บ้านราษฎร์นิยม หมู่ที่ ๔ ตำบล นานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด ซึ่งเป็นสำนักปฏิบัติธรรมจังหวัดร้อยเอ็ดแห่งที่ ๑๐ เป็นศูนย์กลางในการจัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมของประชาชนตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด

- บทบาทของหน่วยงาน / องค์กรและเครือข่ายในการสร้างกระบวนการมีส่วนร่วม

การดำเนินการสนับสนุน โครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง หมู่ที่ ๓ บ้านโนนม่วง ตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด สู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุขจะสัมฤทธิ์ผลได้อย่างเป็นรูปธรรมและมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องสร้างกระบวนการและกลไกการมีส่วนร่วมในการดำเนินโครงการ โดยแต่ละภาคีมีบทบาทหน้าที่ในการส่งเสริมสนับสนุนแตกต่างกัน ดังนี้

(๑) หน่วยงานภาครัฐ

การดำเนินงานโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง ได้รับการสนับสนุนการดำเนินงานโครงการ ฯ จากส่วนราชการ ดังต่อไปนี้ ที่ทำการปกครองอำเภอพนมไพร สำนักงานวัฒนธรรมอำเภอพนมไพร สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอพนมไพร สำนักงานเกษตรอำเภอพนมไพร สำนักงานประมงอำเภอพนมไพร ศูนย์บริการการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพนมไพร สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ พนมไพร สำนักงานท้องถิ่นอำเภอพนมไพร สถานีอนามัยนานวล และองค์การบริหารส่วนตำบลนานวล

โดยส่วนราชการมีบทบาทในการสนับสนุนการดำเนินงานโครงการ ฯ ด้านการเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการบูรณาการโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน สู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุข ประสานงานกับเครือข่ายภาคีการพัฒนาพื้นที่ เพื่อจัดตั้งเป็นหน่วยประสานระดับพื้นที่ เพื่อกำหนดแผนปฏิบัติการโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนในพื้นที่ไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อนในการดำเนินงาน สร้างการยอมรับโครงการและเพื่อให้การกำหนดกิจกรรมของโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน สู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุข มีความเชื่อมโยงกับแผนพัฒนาขององค์การบริหารส่วนตำบลนานวล และแผนงาน โครงการของอำเภอพนมไพร และของจังหวัดร้อยเอ็ด

(๒) ภาคเอกชน

การดำเนินงานโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง ได้รับการสนับสนุนการดำเนินงานโครงการจากสภาวัฒนธรรมอำเภอพนมไพร สภาวัฒนธรรมตำบลนานวล ซึ่งเป็นองค์กรเครือข่ายของสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดร้อยเอ็ด และสำนักงานวัฒนธรรมอำเภอพนมไพร มีความใกล้ชิดกับคนในชุมชน ทราบถึงปัญหาทางสังคม และเศรษฐกิจในชุมชนเป็นอย่างดี ซึ่งคณะกรรมการสภาวัฒนธรรมตำบลนานวล มาจากการคัดเลือกจากองค์กรภาคีต่าง ๆ ในชุมชน มีบทบาทสำคัญยิ่งในการพัฒนาองค์ความรู้และยกระดับงานด้านศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรม สามารถสร้างความสมดุลระหว่างภาคเศรษฐกิจกับภาคประชาชน สนับสนุนทรัพยากร วิทยากรหลักในการจัดเวทีประชาคม ส่งเสริมอาชีพในชุมชน ตลอดจนสนับสนุนการผลิตสินค้าและบริการบนความหลากหลายทางวัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีคุณภาพและอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมไทย

(๓) ภาคชุมชน

การดำเนินงานโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วงได้รับความร่วมมือจากคนในชุมชนบ้านโนนม่วง หมู่ที่ ๓ และชาวตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด ในการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ของโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน และเป็นผู้ร่วมกำหนดแนวทางและกิจกรรมการอนุรักษ์ สืบทอด พัฒนา และใช้ประโยชน์จากองค์ความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมทั้งร่วมกำหนดและใช้มาตรการทางสังคมในการติดตาม เฝ้าระวังทางวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่นของตน

(๔) สถาบันทางสังคมอื่น ๆ

การดำเนินงานโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง ได้รับการสนับสนุนจากสถาบันทางสังคม นอกเหนือจาก ที่กล่าวมาแล้วข้างต้น ประกอบด้วย เจ้าคณะอำเภอพนมไพร รองเจ้าคณะอำเภอพนมไพร เจ้าคณะตำบล นานวล และเจ้าอาวาสวัดบ้านโนนม่วง ซึ่งมีบทบาทในการนำหลักธรรมคำสอนทางศาสนามาบูรณาการปลูกฝังทัศนคติ แนะแนวธรรมะปฏิบัติเพื่อใช้ในการดำรงชีวิตที่ถูกต้อง สร้างภูมิคุ้มกันแก่ประชาชน และให้บุคลากรทางศาสนาเป็นตัวอย่างที่ดีในการดำรงชีวิตอย่างพอเพียง ร่วมมือกับสถาบันการศึกษาชุมชน และสถาบันครอบครัวในการทำกิจกรรมสาธารณประโยชน์ รวมทั้งปลูกฝังค่านิยม จิตสำนึกและสืบสานจารีตประเพณีอันดีงาม

- การสร้างกระบวนการมีส่วนร่วม“เวทีประชาคม”

คณะกรรมการดำเนินงานโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง หมู่ที่ ๓ บ้านโนนม่วง ตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด ประกอบด้วย คณะผู้นำ ๔ เสาหลัก ได้แก่

พระครูจารุโพธิคุณ เจ้าอาวาสวัดบ้านโนนม่วงนายนวย ดอกบัว กำนันตำบลนานวลนางบุญเพ็ง โวท นายกองค์การบริหารส่วนตำบลนานวลนายประนอม กัญญากุล ประธานสภาวัฒนธรรมตำบลนานวล
ได้ร่วมกันกำหนดจัดเวทีประชาคม ตามโครงการสืบค้นประวัติภูมิปัญญาท้องถิ่นในเขตตำบลนานวล อำเภอพนมไพร จังหวัดร้อยเอ็ด โดยกำหนดตารางการประชุมระหว่างวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๕๓ ถึงวันที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๕๓ รวมจำนวน ๑๓ ครั้ง โดยเชิญคณะกรรมการโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนทุกคน คณะกรรมการสภาวัฒนธรรมอำเภอพนมไพร คณะกรรมการสภาวัฒนธรรมตำบลนานวล และชาวบ้านในเขตตำบลนานวลเข้าประชุม ในการจัดเวทีประชาคม ได้กล่าวถึงความสำคัญของโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน เพื่อเป็นองค์กรในการร่วมแก้ไขปัญหาทั้งทางด้านเศรษฐกิจ และสังคมในชุมชนโดยกระบวนการมีส่วนร่วมระหว่างภาครัฐ เอกชน และประชาชน ผ่านเวทีประชาคมนี้ และมีการประชุมเกี่ยวกับการเก็บรวบรวมข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อเป็นหลักฐานและข้อมูลในการถ่ายทอดเป็นเรียนรู้ของคนในชุมชนตลอดไป และได้ร่วมกันวิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการของชุมชน เช่น ประเด็นปัญหาด้านสังคม วัฒนธรรม ด้านอาชีพความเป็นอยู่ ด้านความเบี่ยงเบนทางคุณธรรมจริยธรรม และความเชื่อ ด้านทรัพยากรสิ่งแวดล้อม ด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น และมรดกทางวัฒนธรรม พร้อมทั้งร่วมกันวิเคราะห์ในด้านความเข้มแข็งของชุมชนด้วย คณะกรรมการโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดบ้านโนนม่วง ได้สรุปประเด็นปัญหา และแนวทางแก้ไขปัญหาด้านต่าง ๆ เพื่อให้สำนักงานวัฒนธรรมอำเภอพนมไพร ร่วมกับส่วนราชการอื่นที่เกี่ยวข้องนำไปจัดทำเป็นแผนพัฒนาด้านมิติทางวัฒนธรรม (แผนวัฒนธรรมชุมชน) เพื่อสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ การยอมรับกัน และการเสริมสร้างวัฒนธรรมประชาธิปไตยในชุมชนอันจะก่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน