��Ե�ѳ���������ѧ��Ѵ 㹻վ.�.2541 ��Ъҡ������������µ����� 32,942 �ҷ��ͻ� ���ѹ�Ѻ��� 51 �ͧ����� �����ѹ�Ѻ��� 10 �ͧ�Ҥ�˹�� �·�駨ѧ��Ѵ�ռ�Ե�ѳ�������� 19,469,000 ��ҹ�ҷ
�������ǹ�˭��������ҡ�Ңҡ���ɵ��ҡ����ش��������� 33.19 �Դ����Ť�� 6,461,000 ��ҹ�ҷ �ͧŧ�������Ңҡ�ä������С�ä�һ�ա������ 17.97 �Դ����Ť�� 3,498,000 ��ҹ�ҷ����Ңҡ�ú�ԡ�� ������ 13.45 �Դ����Ť�� 2,618,000 ��ҹ�ҷ ���ѵ�ҡ�â��µ�Ƿҧ���ɰ�Ԩ������ 4.62 ��Ъҡ���ǹ�˭��Сͺ�Ҫվ�ҧ��ҹ�ɵá��� �ͧŧ�� ��� ��þҳԪ¡��� ��С�ú�ԡ�á�÷�ͧ����� ��С���ص��ˡ��� ��û���ѵ�� ���� �������§����� ⤹� �� �� �ء� ��к�� �� �� ���С������§��������⤹����Ҫվ���������պ��ҷ����ա������§��ԧ�ҳԪ���ҡ��� ��û���� �繡�û������Ө״������觹�Ӹ����ҵ� �������§���㹺����������ҡ��� ���ѧ�繡Ԩ��â�Ҵ��� ��þҳԪ¡��� ��ä������Ф�һ�ա ���Ң����ɰ�Ԩ����Ӥѭ�ѹ�Ѻ�ͧ�ͧ�ѧ��Ѵ��⢷�� ���ͧ�ҡ��Ъҡ���ǹ�˭��Сͺ�Ҫվ�ҧ����ɵ� ��û�Сͺ��áԨ���͢���Թ����ɵè֧�վ�ͤ������һ�Сͺ�Ԩ����繨ӹǹ�ҡ ��ǹ�˭���繾�ͤ��㹾�鹷���Ш������㹷ء����� �����ٹ���ҧ��áԨ��ä�ҷ���Ӥѭ 2 ���� ��� ��������ͧ��⢷�� �����������ä�š �͡�ҡ����ѧ�����觫��͢�»���ѵ�������¡��� ��Ҵ�Ѵ⤡�к�� ��Ш�µ����ͧ��蹵�ҧ� ���� ��ú�ԡ����С�÷�ͧ����� �ѧ��Ѵ��⢷�������觷�ͧ����Ƿ���Ӥѭ� �ҡ��� �������觷�ͧ����Ƿ�����Ѻ���¡��ͧ������ô��š ��� �ط�ҹ����ѵ���ʵ����⢷�� �ط�ҹ����ѵ���ʵ������Ѫ����� �͡�ҡ����ѧ�����觷�ͧ����Ƿҧ����ѵ���ʵ�� ��Ż�Ѳ��������� ������觷�ͧ����Ƿҧ�����ҵԷ����§�� ������ú�ԡ����С�÷�ͧ��������Ң����ɰ�Ԩ����Ӥѭ���ѹ�Ѻ����ͧ�ѧ��Ѵ��⢷�� ����ص��ˡ��� ���Ң����ɰ�Ԩ�Ӥѭ�ӴѺ������ �ص��ˡ�����ǹ�˭����ص��ˡ����������Ǣ�ͧ�Ѻ����ɵ� ����ص��ˡ�����ԡ�� �� �ç�ҹ������м�Ե����ͧ�������ͧ�ѡ� �ػ�ó����ɵ� �ç�ҹ�պ�Ѵ������й�� �ç�բ�������ç�ҹʡѴ����ѹ�ת �ç�ҹ�ص��ˡ����Թ�� �ص��ˡ�����Ե�ѳ��ҡ���յ �ص��ˡ���������͡�д���� �繵� ��ǹ�ص��ˡ���㹤������ ���� ��÷ͼ�ҵչ������ҹ�Ҵ������ ���������Ѫ����� ��÷�����ͧ��鹴Թ�� ����ҹ�����ǧ ����ͤ������ ��÷�����Ԥ�������ѧ��š��ҳ ���Ӻ����ͧ��� ��������ͧ��⢷�� ������������Ѫ����� ��÷ӹ�ӵ�ŧ����� ���Ӻ���е�����§ �����������ç ��еӺ��ѧ��� �Ӻ���ҹ��� ��������ä�š �ҧ��Ŵ��蹢ͧ�ѧ��Ѵ ��С��������Ҵ��¡�û�Ժѵ��Ҫ������ͻ�ЪҪ��ͧ˹��§ҹ�Ѱ����ӹѡ�ҹ 1. �ҧ��Ŵ��蹴�ҹ����֡�� ��ʹ�����Ѳ����� �ͧ�ӹѡ�ҹ�֡�Ҹԡ�èѧ��Ѵ 2. �ҧ��Ū��´�ҹ�Ҹ�ó�آ �ͧ�ӹѡ�ҹ�Ҹ�ó�آ�ѧ��Ѵ �ç��Һ�ŷ���� �ç��Һ�Ū���� �ӹѡ�ҹ�Ҹ�ó�آ����� ���ʶҹ����� |
การจัดเก็บภาษีอากรในสมัยกรุงสุโขทัย (พ.ศ. 1763 - พ.ศ. 1893)
ในรัชสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ราชอาณาจักรสุโขทัยมีความเจริญรุ่งเรืองมาก เพราะพระองค์เป็นทั้งนักรบและนักปราชญ์ ทรงปกครองประเทศชาติได้เป็นปึกแผ่นและมีการขยายการค้าไปทั่วราชอาณาจักรและไปถึงต่างประเทศ จากความเจริญรุ่งเรืองและมีการประกอบการค้าทั้งในและนอกราชอาณาจักรในยุตสมัยราชอาณาจักรสุโขทัยดังที่กล่าวมาข้างต้นปรากฏในศิลาจารึกซึ่งแสดงหลักฐานว่า มีการจัดเก็บภาษีอากรมาตั้งแต่ก่อนยุคพ่อขุนรามคำแหง คือข้อความตอนหนึ่งที่ว่า
เมื่อชั่วพ่อขุนรามคำแหง เมืองสุโขทัยนี้ดี
ในน้ำมีปลาในนามีข้าว เจ้าเมืองบ่เอาจังกอบในไพร่ลู่ทาง
เพื่อนจองวัวไปค้า ขี่ม้าไปขาย
ใครจักค้าช้างค้า ใครจักค้าม้าค้า
จากข้อความที่ว่าแต่เดิมมีการจัดเก็บจังกอบ จำกอบ หรือจกอบนี้ เป็นค่าเดียวกัน เป็นภาษีชนิดหนึ่งที่เก็บจากผู้นำสัตว์และสิ่งของสินค้าไปเพื่อขายในที่ต่างๆ หรือหมายถึงภาษีที่เก็บจากสัตว์และสิ่งของที่นำเข้ามาจำหน่าย โดยวิธีเก็บจังกอบในสมัยนั้นจะเก็บในอัตรา 10 ชัก 1 และการเก็บนั้นมิได้เก็บเป็นตัวเงินเสมอไป คือเก็บเป็นสิ่งของแทนตัวเงินก็ได้แล้วแต่จะเก็บอย่างใดได้สะดวก เพราะในสมัยนั้นวัตถุที่ใช้แทนเงินตรายังไม่สมบูรณ์ ในยุคสมัยนั้น ในการจัดเก็บจังกอบ รัฐบาลจะตั้งเป็นสถานที่คอยดักเก็บในสถานที่ที่สะดวก เช่นถ้าเป็นทางบก ก็จะไปตั้งที่ปากทางหรือทางที่จะเข้าเมือง ถ้าเป็นทางน้ำ ก็จะตั้งใกล้ท่าแม่น้ำหรือเป็นทางร่วมสายน้ำ โดยสถานที่เก็บจังกอบ เรียกว่า ขนอน ทั้งนี้ขนอนจะเป็นที่คอยเก็บจังกอบสินค้าทั่วไป ไม่เฉพาะเพียงการนำเข้าและขนออกนอกราชอาณาจักรเท่านั้น เพราะมีทั้งขนอนบก ขนอนน้ำ ขนอนชั้นนอก ขนอนชั้นใน และ ขนอนตลาด เป็นต้น การจัดเก็บจังกอบเกิดขึ้นตั้งแต่สมัยก่อนยุคสุโขทัย และได้ยกเว้นไม่เก็บจังกอบจากราษฎรเลยในสมัยพ่อขุนรามคำแหง ในภายหลังจากสมัยพ่อขุนรามคำแหงไม่มีหลักฐานว่า ในยุคสุโขทัยได้มีการจัดเก็บจังกอบจากราษฎรอีกหรือไม่
ที่มา :: หนังสือที่ระลึกในการเปิดอาคารกรมสรรพากร 2 กันยายน 2540