ความหมาย
Design Thinking คือ “กระบวนการคิดที่ใช้การทำความเข้าใจในปัญหาต่างๆ อย่างลึกซึ้ง โดยเอาผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง และนำเอาความคิดสร้างสรรค์และมุมมองจากคนหลายๆ สายมาสร้างไอเดีย แนวทางการแก้ไข และนำเอาแนวทางต่างๆ นั่นมาทดสอบและพัฒนา เพื่อให้ได้แนวทางหรือนวัตกรรมที่ตอบโจทย์กับผู้ใช้และสถานการณ์นั้นๆ”(DEX Space, 2016)
ทฤษฏีที่เกี่ยวข้อง จะมีการออกแบบเป็น 2 แบบหลัก คือ
แบบStanford d.school UK
คิด…อย่างนักออกแบบ (Design Thinking)Empathy เป็นการทำความเข้าใจต่อกลุ่มเป้าหมายให้มากที่สุด โดยการเอาใจเขามาใส่ใจเรา ซึ่งมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เมื่อจะสร้างสรรค์ หรือแก้ไขสิ่งใดก็ตามจะต้องเข้าใจถึงกลุ่มเป้าหมายอย่างถ่องแท้เสียก่อน เพราะนั่นจะเป็นก้าวแรกที่นำไปสู่การพัฒนาความสำเร็จในทุกๆ ธุรกิจ
Define การสังเคราะห์ข้อมูล การตั้งคำถามปลายเปิดที่ผลักดันให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ ไม่จำกัดกรอบของการแก้ปัญหา ซึ่งภายหลังจากที่เราเรียนรู้และทำเข้าใจต่อกลุ่มบุคคลเป้าหมายแล้ว ก็ต้องวิเคราะห์ปัญหา กำหนดให้ชัดเจนว่าจริงๆ แล้วปัญหาที่เกิดขึ้นคืออะไร เลือกและสรุปแนวทางความเป็นไปได้
Ideate การระดมความคิดใหม่ๆ อย่างไม่มีขีดจำกัด หรือการสร้างความคิดต่างๆ ให้เกิดขึ้น โดยเน้นการหาแนวคิดและแนวทางในการแก้ไขปัญหาให้มากที่สุด หลากหลายที่สุด โดยความคิดและแนวทางต่างๆ ที่คิดขึ้นมานั้นก็เพื่อตอบโจทย์ปัญหาที่เกิดขึ้นในขั้น Define
Prototype การสร้างแบบจำลอง หรือการสร้างต้นแบบขึ้นมา เพื่อให้ผู้ใช้สามารถทดสอบและตอบคำถามหรือกระตุ้นให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์ เพื่อที่เราจะได้เข้าใจสิ่งที่เราอยากรู้มากยิ่งขึ้น และยิ่งสร้างเร็วเท่าไรก็ยิ่งได้ลองหาข้อผิดพลาด และเรียนรู้เกี่ยวกับไอเดียของเราได้เร็วเท่านั้น
Test หรือการทดสอบ โดยเรานำแบบจำลองที่สร้างขึ้นมาทดสอบกับผู้ใช้ หรือกลุ่มเป้าหมาย เพื่อสังเกตประสิทธิภาพการใช้งาน โดยนำผลตอบรับ ข้อเสนอแนะต่างๆ ตลอดจนคำแนะนำมาใช้ในการพัฒนา และปรับปรุงต่อไป
(WhiteTofu,2016)
แบบDesign Council
The Design Process: What is the Double Diamond?The Design Process: Double Diamond
- Discover นักออกแบบพยายามมองโลกในรูปแบบใหม่สังเกตสิ่งใหม่ ๆ และรวบรวมข้อมูลเชิงลึก
- Define ระยะความละเอียดซึ่งนักออกแบบพยายามที่จะทำความเข้าใจถึงความเป็นไปได้ทั้งหมดที่ระบุไว้ในขั้นตอนการค้นพบ ซึ่งสำคัญที่สุด? เราควรจะทำอะไรที่แรก? อะไรเป็นไปได้?
- Develop เป็นช่วงเวลาของการพัฒนาซึ่งมีการสร้างโซลูชันหรือแนวคิดสร้างต้นแบบทดสอบและทำซ้ำ ขั้นตอนการทดลองและข้อผิดพลาดนี้ช่วยให้นักออกแบบสามารถปรับปรุงและปรับแต่งแนวคิดของพวกเขาได้
- Deliver ขั้นตอนการจัดส่งซึ่งจะมีการสรุปผลิตและเปิดตัวโครงการที่ได้รับ (ผลิตภัณฑ์บริการหรือสิ่งแวดล้อม)
(Jens Otto Lange,2015)
หลักการคิดเชิงออกแบบ
1. คิดอย่าง “เข้าใจ” เป็นวิธีการคิดผ่านสิ่งที่เขาพูด ทำ คิด และรู้สึก เพื่อให้เข้าใจปัญหาจากมุมมองของคนที่เราจะแก้ปัญหาให้ ซึ่งการคิดอย่างเข้าใจอาจสามารถทำได้ผ่านทางการสังเกต การสอบถาม หรือการมีประสบการณ์ร่วม
2. คิดแบบ “ไม่มีกรอบ” การคิดแบบไม่มีกรอบ มีกระบวนการในการคิดดังนี้ 2.1 ต้องตั้งคำถามที่ถูกต้อง ก่อนจะเริ่มหาคำตอบ ดังนั้นจึงต้องเริ่มตั้งคำถามก่อน โดยใช้ฟอร์ม “เราจะ……ได้อย่างไร” 2.2 ได้คำถามแล้วคิดคำตอบ โดยใช้วิธี Ideate (Idea + create) หรือการ brainstorming โดยมีหลักการในการระดมสมองที่ดี
3. คิดเร็ว ทำเร็ว นำไอเดียไปแปลงให้เป็น “ผลงาน” โดยคำนึงถึง “เวลา” และ “ค่าใช้จ่าย” ที่จำกัด โดยมีวิธีการคือ 3.1 ทดลองสร้างต้นแบบ (Prototype) และยึดหลักทดลองหลายๆ ครั้ง ล้มเหลวบ่อยๆ ล้มเหลวให้เร็ว เพื่อจะได้รีบเรียนรู้ความผิดพลาด 3.2 สร้างต้นแบบที่จับต้องได้และมีปฏิสัมพันธ์ด้วยได้ ใช้ของง่ายๆ ไม่ต้องใช้ของจริง โดยผลงานการออกแบบอาจเป็นไปได้อย่างหลากหลาย ไม่จำเป็นต้องจำกัดอยู่เพียงแต่ผลิตภัณฑ์โดยตรงเท่านั้น แต่ยังสามารถเป็นสิ่งอื่นๆ ที่เป็นรูปธรรมและนามธรรมได้
(ASIAN Leadership Academy,2016)
วิธีการเรียนรู้ Design Thinking ที่ดีที่สุด
คือการทดลองนำ Design Thinking ไปใช้ในการทำงาน แต่หากจะต้องให้สรุปแนวคิดหลักๆของ Design Thinking เมษ์คิดว่าสามารถสรุปได้เป็น 3 ขั้นตอนหลักๆ คือ (1) การเข้าใจปัญหาให้ถูกต้อง, (2) การคิดแบบไม่มีกรอบ และ (3) การเรียนรู้ผ่านการทดลองลงมือทำ
STEP 1: เข้าใจปัญหาให้ถูกต้อง (Understand) นั่นคือ การใช้เวลาทำความเข้าใจปัญหาอย่างลึกซึ้ง มีบทบาทมากต่อการกำหนดทิศทางในการแก้ปัญหา การเข้าใจปัญหาที่ถูกต้องและตั้งคำถามที่ถูกต้องเท่านั้นที่จะนำไปสู่การแก้ปัญหาที่ตรงประเด็น
STEP 2: คิดแบบไม่มีกรอบ (Brainstorm) แม้เราจะเข้าใจปัญหาอย่างถูกต้องแล้ว อีกอุปสรรคสำคัญที่ทำให้นวัตกรรมใหม่ๆไม่เกิดคือ กรอบความคิดของเรา กระบวนการ Design Thinking เน้นการแยกประบวนการสร้างสรรค์ไอเดีย (Idea Generation) ออกจากการประเมิน (Idea Evaluation) นั่นคือ คิดไอเดียออกมาเยอะๆก่อน แล้วค่อยมาประเมินว่าไอเดียไหนเป็นไปได้มากน้อยอย่างไร
STEP 3: เรียนรู้ผ่านการทดลองลงมือทำ (Prototype) การเปลี่ยนไอเดียดีๆให้ “เป็นรูปเป็นร่าง” ด้วยการสร้างต้นแบบหรือแบบจำลองง่ายๆที่สื่อสารแนวคิด การสร้างต้นแบบคือการลงมือทำที่ทำให้เกิดการเรียนรู้ ทำให้เราเห็นชัดเจนขึ้นว่าไอเดียที่เราคิดนั้นจะตอบโจทย์ของกลุ่มเป้าหมายอย่างที่เราเข้าใจหรือไม่?
(MaySripata,2016)
ตัวอย่างการนำไปใช้ในงานออกแบบ
ใช้แนวคิด Design Thinking ศึกษาธุรกิจร้านค้า Toy Studio ร้านขายโนเมบของเล่นของสะสม ในห้างสรรพสินค้า ฺBluPort หัวหิน
- Empathy ถามข้อมูลจากร้านค้า ศึกษาหลักการตลาด 4P,SWOT,กลุ่มเป้าหมาย
2. Define วิเคราะห์ปัญหา ศึกษาปัญหาจากทั้ง2ฝ่าย ลูกค้าและร้านค้า เพื่อหาความเชื่อมโยงของปัญหาที่เกิดขึ้น
3. Ideate หาแนวทางการแก้ปัญหาให้ตรงจุด โดยการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการจัดการร้านค้าซึ่งจะอำนวยความสะดวกต่างๆ และการใช้การออกแบบมาช่วยในการโปรโมทร้านค้าให้น่าสนใจมากขึ้น
4.Prototype ต้นแบบผลงานที่จะนำไปแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น โดยร่างWireframe และ Workflow ของระบบ
Application 1Applicationอำนวยความสะดวกสำหรับลูกค้า ซึ่งมีฟังก์ชันการค้นหาสินค้า สั่งจองสินค้า ซื้อสินค้าออนไลน์ และ รีวิวสินค้า
Website 1ระบบร้านค้าอำนวยความสะดวกสำหรับเจ้าของกิจการ ซึ่งมีฟังก์ชันการบันทึกการขาย การทำบัญชี สรุปยอดขาย และรายการสินค้าที่มีรวมทั้งฟังก์ชันที่ช่วยในการตั้งราคาสินค้า
5. Test การนำผลงานต้นแบบไปให้กลุ่มเป้าหมายทดลองใช้งาน เพื่อจะได้รู้ถึงการใช้งานจริงทั้งปัญหาที่เกิดขึ้น และรู้ความต้องการของผู้ใช้ เพื่อนำมาพัฒนาให้สะดวกต่อการใช้งานมากที่สุด
แหล่งข้อมูล/ แหล่งอ้างอิง
ศูนย์สร้างวรรค์งานออกแบบ (TCDC). (2016). ถอดวิธีคิดเชิงออกแบบของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช นิตยสาร(Creative Thailand), ปี่ที่8 ฉบับที่3, น. 6.
ASIAN Leadership Academy.(2016). คิดทันโลกด้วย Design Thinking โดย ASIAN Leadership Academy. Retrieved Apr 18, 2017, from //www.okmd.or.th/knowledge-festival/articles/518/design-thinking
DEX Space. (2016). DESIGN THINKING คืออะไร (OVERVIEW). Retrieved Apr 18, 2017, from //medium.com/base-the-business-playhouse/design-thinking-คืออะไร-overview-dc8c8e7547db
Jens Otto Lange. (2015). The Design Process: What is the Double Diamond?. Retrieved Apr 18, 2017, from //www.designcouncil.org.uk/news-opinion/design-process-what-double-diamond
MaySripata. (2016). “Design Thinking” — กระบวนการออกแบบนวัตกรรม. Retrieved Apr 18, 2017, from //storylog.co/story/56a321f8f69f51246bce4045
WhiteTofu. (2016). คิด…อย่างนักออกแบบ (Design Thinking). Retrieved Apr 18, 2017, from //www.applicadthai.com/articles/คิด-อย่างนักออกแบบ-design-thinking/