ประเภทของกฎหมาย
การแบ่งแยกประเภทกฎหมายที่นิยมใช้กันมีอยู่ 2 ประเภท คือ
1.การแบ่งแยกประเภทของกฎหมายตามลักษณะแห่งการใช้ เป็นการแบ่งแยกโดยพิจารณาถึงลักษณะการใช้กฎหมายเป็นหลัก ได้แก่
-กฎหมายสารบัญญัติ คือกฎหมายที่บัญญัติถึงเนื้อหาหรือเรื่องทั่วๆไป เป็นกฎหมายที่ใช้ควบคุมความประพฤติรวมไปถึงกำหนดสิทธิและหน้าที่ต่างๆของพลเมืองไว้ เช่น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ประมวลกฎหมายอาญา
-กฎหมายวิธีสบัญญัติ คือกฎหมายที่บัญญัติถึงกระบวนการหรือวิธีการที่จะบังคับหรือดำเนินการให้เป็นไปตามกฎหมายสารบัญญัตินั่นเอง ได้แก่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งหรือประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ฯลฯ ตัวอย่างเช่นในประมวลกฎหมายอาญาบัญญัติว่าผู้ใดฆ่าผู้อื่นผู้นั้นมีความผิด แต่ไม่ได้กำหนดว่ามีจะนำตัวผู้กระทำความผิดมาลงโทษได้อย่างไร ไม่มีขั้นตอนการดำเนินการกำหนดไว้ เราก็ต้องอาศัยบทบัญญัติในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ในการจับตัวผู้กระทำความผิดมาลงโทษ เราอาจเปรียบเทียบเป็นตัวอย่างง่ายๆได้ว่า หากเราเปรียบเทียบว่ากฎหมายสารบัญญัติเปรียบได้กับเครื่องกรองน้ำที่ใช้ในการกรองน้ำให้สะอาด กฎหมายวิธีสบัญญัติก็จะหมายถึงวิธีการใช้เครื่องกรองน้ำนั้นหรือกระบวนการการทำงานของเครื่องกรองน้ำ ซึ่งเป็นที่มาของน้ำสะอาดให้เราใช้ดื่มกินนั่นเอง ถ้าเราไม่รู้วิธีใช้หรือไม่มีกระบวนการการกรองน้ำติดตั้งอยู่ในเครื่อง เราก็จะทำการกรองน้ำให้สะอาดไม่ได้ เช่นเดียวกันนี้ถ้าไม่มีกฎหมายวิธีสบัญญัติ การบังคับให้เป็นไปตามกฎหมายสารบัญญัติก็จะทำได้ยาก เพราะไม่มีแบบแผนและวิธีการแน่นอน ขาดความเป็นระเบียบและไร้ประสิทธิภาพ
2.แบ่งแยกประเภทของกฎหมายตามลักษณะของความสัมพันธ์ของคู่กรณี ได้แก่
-กฎหมายเอกชน เป็นกฎหมายที่กำหนดถึงความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนด้วยกันเอง ซึ่งกำหนดถึงสิทธิและหน้าที่ของแต่ละเอกชน รวมไปถึงสิทธิและหน้าที่ของเอกชนที่มีต่อเอกชนด้วยกันด้วย กฎหมายเอกชนก็ได้แก่กฎหมายแพ่ง และกฎหมายพาณิชย์ กฎหมายแพ่งจะกำหนดถึงสิทธิและหน้าที่รวมไปถึงความสัมพันธ์ของบุคคลตั้งแต่เกิดจนตาย ส่วนกฎหมายพาณิชย์ก็จะกำหนดสิทธิและหน้าที่ระหว่างบุคคลที่เข้ามามีความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจต่อกัน เช่น กำหนดถึงสิทธิแบะหน้าที่ระหว่างคู่สัญญาซื้อขาย คู่สัญญากู้ยืมเงิน ฯลฯ
-กฎหมายมหาชน เป็นกฎหมายที่ใช้บังคับความสัมพันธ์ระหว่างรัฐ หน่วยงานของรัฐ หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐด้วยกัน หรือความสัมพันธ์ระหว่างรัฐ หน่วยงานของรัฐ หรือเจ้าที่ของรัฐกับประชาชน เช่น รัฐธรรมนูญ กฎหมายปกครอง กฎหมายอาญา พระธรรมนูญศาลยุติธรรม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
-กฎหมายระหว่างประเทศ เป็นกฎหมายที่กำหนดถึงกฎเกณฑ์ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ เนื่องจากประเทศต่างๆในโลกต้องมีการติดต่อมีความสัมพันธ์กับประเทศอื่นๆ ทั้งในการค้า เศรษฐกิจ และการประสานงานช่วยเหลือในเรื่องต่างๆ ซึ่งกฎหมายระหว่างประเทศอาจมาในรูปของสนธิสัญญา จารีตประเพณีหรือความตกลงกันระหว่างประเทศ กฎหมายระหว่างประเทศอาจไม่มีสภาพบังคับที่ชัดเจน แต่ก็ถือเป็นกฎหมายได้ เนื่องจากเป็นกฎเกณฑ์ที่ตั้งขึ้นมาเพื่อใช้เป็นเครื่องมือสำหรับดำเนินการให้เป็นไปตามเป้าหมายอย่างหนึ่งอย่างใดของรัฐ เช่นกฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีเมือง กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีอาญา ฯลฯ
�������������
��������������� ������¡�������ͧ������ ���������¡�����ͤ����ͧ���������� 3 ������
- (1)�� ��������Ҫ� (Public Law)
- (2)�� �������͡�� (Private Law)
- (3)�� �����������ҧ����� (International Law)�
1.� ��������Ҫ� (Public Law)� ���� �����·���˹���������ѹ�������ҧ�Ѱ����˹��§ҹ�ͧ�Ѱ�Ѻ��ɮà 㹰ҹз���繽��»���ͧ��ɮà ����Ǥ��㹰ҹз���Ѱ�հҹ��˹����ɮ� ���¡�Ңҡ�������Ҫ��� �ѧ���
- (1)�� �Ѱ�����٭
- (2)�� �����»���ͧ
- (3)�� �������ҭ�
- (4)�� ��������Ҵ��¾�и����٭����صԸ���
- (5)�� ��������Ҵ����ԸվԨ�óҤ����ҭ�
- (6)�� ��������Ҵ����ԸվԨ�óҤ������
����������� (1) �Ѱ�����٭ ���¶֧�� �����·����Ҵ�������º����ӹҨ�٧�ش��Ѱ� ��Ф�������ѹ�������ҧ�ӹҨ��� � ��͡ѹ��Сѹ� �ѡɳз���令��
�.� ��˹�����º����ӹҨ�٧�ش� �ӹҨԻ� ������Ңͧ (�ҵ�Ҡ
3� ��� �Ѱ�����٭����Ҫ�ҳҨѡ�� �ط��ѡ�Ҫ� 2540�� �ѭ�ѵ���Ҡ �ӹҨԻ���Ҩҡ�ǧ������¾����ҡ�ѵ�������繻���آ�ç���ӹҨ��鹷ҧ�Ѱ��Ҡ ����Ѱ����������ŵ�����ѭ�ѵ�����Ѱ�����٭���)
����������������������� �. �Ѱ�����٭��ͧ�բ�ͤ�����˹���������ѹ�������ҧ�ӹҨ�ԵԺѭ�ѵ��ӹҨ������ �ӹҨ���ҡ�õ�͡ѹ��Сѹ�
����������� (2) �����»���ͧ� ���衮���·���˹���������´㹡�û���ͧŴ����ŧ
�ҡ�������Ѱ�����٭� �Ѱ�����٭�繡�������Ҵ����ӹҨ��û���ͧ������衮���»���ͧ�繡�������Ҵ��¡�ô��Թ��û���ͧ� ���㹡����¹��С���Ƕ֧��èѴ����º���ͧ���û���ͧ (�� �Ѵ���͡�繡�з�ǧ ��ǧ� ��� ���� �Ⱥ�� �آ��Ժ�� ��Ϡ ��������Ǿѹ�����ҧͧ��������ҹ���͡ѹ��Сѹ� ��Ф�������ǡѺ�����ҧͧ��������ҹ��Ѻ��ɮ�)� �����»���ͧ������Ǻ��������ٻ�ͧ�����š���� �����µ�ҧ � ���������Ңҡ����»���ͧ�繨ӹǹ�ҡ �ҷ� �� ����Ҫ�ѭ�ѵ�����º�������Ҫ����蹴Թ� ����Ҫ�ѭ�ѵԻ�Ѻ��ا��з�ǧ ��ǧ��� ����Ҫ�ѭ�ѵ��ѡɳл���ͧ��ͧ��蹠 ����Ҫ�ѭ�ѵԨѴ����º�ӹѡ��¡�Ѱ����ՠ ����Ҫ�ѭ�ѵ��Ⱥ�Š ����Ҫ�ѭ�ѵ��آ��Ժ�Š ����Ҫ�ѭ�ѵ�ͧ���ú�������ǹ�ѧ��Ѵ� ��о���Ҫ�ѭ�ѵ�ͧ���ú�������ǹ�Ӻ���
(3) �������ҭ�� ���衮���·��ѭ�ѵԶ֧�����Դ������ �¡�Ԩ�ó���ѧ���
����������������������� ���úѭ�ѵԤ����Դ� ���¤�����Ҡ ��úѭ�ѵ���ҡ�á�з���С�ç���鹡�á�з����ҧ��繤����Դ�ҭ�
����������������������� ���úѭ�ѵ���� ���¤������ �����㴺ѭ�ѵ���ҡ�á�з����͡�ç���鹡�á�з����ҧ��繤����Դ���Ǡ ���ͧ�ѭ�ѵ����ҭ�����Ѻ�����Դ���������
������������ �����š������ҭ����͡�繠 3� �Ҥ �Ҥ 1 ���ѭ�ѵԷ���� �Ҥ 2 �����Դ �Ҥ 3 ����� �Ҥ 1 ����ҵ�� 17 ��觻����š������ҭ��������㹡óդ����Դ����������������
��ѡࡳ���Ӥѭ �ͧ�����š������ҭҠ �մѧ���
- (1)�� ������դ����Դ������ա����� [1]
- (2)�� ���������������ա���� �����ҧ�á��ͧŧ���ҧ��鹠 �����ŧ�����ҧ��������
- (3)�� �е�ͧ�դ����������ҭ�����觤�Ѵ
- (4)�� ����ش��ͧ��ҧ��觡���� �ش��ͧ����繼����������������
- (5)�� ��������������顮���� �������ҡ�����Ѻ�Դ�����(�ҵ��64)
���ѡࡳ����оԨ�ó���ҡ�á�з���繤����Դ�ҭ�� �ՠ 3� ���
- 1.����� ��ͧ�ա�á�з� �
- 2.����� ��á�зӹ�����ͧ���Сͺ��衮���ºѭ�ѵ�����繤����Դ �
- 3.����� ����ա�����¡����� ������͠ ����ա�����¡��鹤����Դ �
�(4) ��������Ҵ��¾�и����٭����صԸ���� ���¤����֧��������Ҵ��¡�èѴ����������ӹҨ㹡�þԨ�óҾԾҡ�Ңͧ�����Тͧ���Ծҡ�Ҡ ����ѡ��ôѧ���
- (1)�� ��ѡ�ӹҨ�Ԩ�óҾԾҡ����ö��� ��ͧ�繢ͧ�������
- (2)�� ��ѡ��èѴ������ �Ѵ�����ŵ�ͧ��з��¾���Ҫ�ѭ�ѵ�
- (3)�� ��ѡ������������ž����
- (4)�� ��ѡ��ü��Ծҡ�������������㹡�þԨ�óҾԾҡ����ö��ի�觵���Ѱ�����٭�����ѡ��Сѹ��� 2� ��С�� ��͠
- (�) ����觵�駠 ��� �ʹ� ��ͧ���Ѻ������繪ͺ�ҡ��С�����õ��ҡ�á����Ǩ֧�Ӥ�����Һ�ѧ��������ͷç�觵����жʹ������¡������
- (�) ����������˹觡�������Թ�� ��ͧ���Ѻ������繪ͺ�ҡ��С�����õ��ҡ�à ��ѡ��Сѹ��駠 2 ��С�� �ѧ����Ƿ������Ծҡ��������Шҡ���º����� ���н��º����è����س�����ɼ��Ծҡ������� ��С�����õ��ҡ���繤���ҧ����鹵�ͽ��º�����
������������ (5) ��������Ҵ����ԸվԨ�óҤ����ҭ�� ���� �����š������ԸվԨ�óҤ����ҭ� �ط��ѡ�Ҫ 2477� ��Щ�Ѻ������������ �繡����·��ѭ�ѵԶ֧��кǹ��÷��йӵ�Ǽ���Ф��������Դ���Ѻ�ɵ�������Դ����˹�㹻����š������ҭ� ���������� �ͺࢵ�ͧ��Ҿ�ѡ�ҹ���Ǩ ��¡�� ������㹡�þԨ�óҤ�ՠ ��ѡࡳ������Ըա�þԨ�óҤ������������Ǽ���зӤ����Դ��ŧ��
�(6) ��������Ҵ����ԸվԨ�óҤ������ ���� �����š������ԸվԨ�óҤ����觠 ����������Ӥѭ �ѧ���
- (1)�� ��ѡ����������������������� �����Ҩ��繵�ǿ�ͧ��� ������á�ՠ ���ͤ���ͧ�����ŷ��Ԩ�óҤ���觡�ՠ �������е�ͧ���Ѵ���ѧ�ѡ�ҼŻ���ª��ͧ���ͧ
- (2)�� ��þԨ�óҴ��Թ�����觤�Ѵ���Ẻ�Ը� ����Ҡ �������͡��èе�ͧ��蹵鹩�Ѻ ���͡ó����������͡����� �繵鹠 ���С�û�Ժѵ����١��ͧ�Ҩ�ռ�����������Ѻ�ѧ��ҹ�͡��ù��
- (3)�� �����繵�ͧ�����Ҥ����ѵ���ԧ���˭� ���Ф�������ͧ���ѧ�ѡ�ҼŻ���ª��ͧ���ͧ� �� ��տ�ͧ�ͧ���¡�Թ��� ������ԧ������ �������������繨ӹǹ�Թ��硹��� �֧����Ѻ��ҡ���Ҩ�ԧ ��š��ͧ�Ծҡ�������仵����ͧ�ͧ⨷����Ф��Ѻ�ͧ���� �����㹡óշ������Ҩ¡��͡����·������Ǵ��¤���ʧ����º���¢ͧ��ЪҪ��������ҧ�� ����Ҩ�ԹԨ���������ѧ���Ѻ�ͧ����������
�2.� �������͡��(Private Law)� ���� �����·���˹���������ѹ�������ҧ�͡������͡�����¡ѹ㹰ҹ���������ѹ ������ͧ�ѭ�ҫ��͢� �. ���ѭ�ҫ��͢�¡Ѻ �.�� �. �Ѻ �. ��ҧ������㹰ҹ���������ѹ� �. �кѧ�Ѻ �. ��鵡ŧ�Ѻ �. ���ҧ� � �� �. �����Ѥ������� �բ�ͷ�����ѧࡵ���㹺ҧ�ó��Ѱ��������ҷ��ѭ�ҡѺ��ɮ� 㹰ҹз���Ѱ����ɮ��� ��觡��ͧ�դ�������ѹ�������ѭ�ҫ��͢�������ҧ�ؤ�Ÿ����Ҡ �������͡������������㹷���� ���� �����š���������оҳԪ�� ��С�������� � ����ػ
(1) �����š���������оҳԪ��� ���ѡɳ��繻����š��������¡�͡�������ѡɳд��¡ѹ� �蹠 �Եԡ����ѭ�Ҡ ˹�� ���͢� ��ҷ�Ѿ�� ��ҫ��͠ ����Դ� ���᷹� ���˹�Ҡ �繵鹠 ������ѡɳ����˹���������´��ҧ � ��� 㹡���֡�ҡ����¢ͧ�ѡ�֡�Ҥ�йԵ���ʵ��᷺�ء����Է���� ���ա���֡�Ҷ֧��������������´㹡����¹�� � �����ѡɳР ��㹷���������Ƕ֧������§��������Һ��Ҡ �����š���������оҳԪ�����ѡɳ��繡������͡�� ��ҹ��
(2) ��������� � �����·���˹���������ѹ�������ҧ�͡������͡��㹰ҹ���������ѹ� �ѹ���ѡɳ��繡������͡���ѧ�������ա�ҡ� �ѹ�������Ҫ�ѭ�ѵԷ�����ѡɳо������蹠 ���ҧ�蹠 �����š����·��Թ� ��觨ӡѴ�Է��㹡���շ��Թ�ͧ�ؤ�źҧ������� �� ����ҧ���Ǡ �繵鹠 ����Ҫ�ѭ�ѵԤǺ��������ҹҠ ����Ҫ�ѭ�ѵ��ç�ҹ����ѹ�������ѡɳ��繡�觡�������Ҫ���С�觡������͡��� �����պ��ѭ�ѵ������Ҿ�ѡ�ҹ��������Ǣ�ͧ �� �繼���������¢�;Ծҷ�ç�ҹ�����ҧ�١��ҧ��й�¨�ҧ
�3.� �����������ҧ�����(International Law)� ���¶֧ �����·���˹���������ѹ�������ҧ�Ѱ����Ѱ���¡ѹ� ������¡�͡�����������ѹ���� 3� �Ң� ���
����������������������� (1) �����������ҧ�����Ἱ�������ͧ� ��觡�˹���������ѹ�������ҧ�Ѱ����Ѱ���¡ѹ㹰ҹз���Ѱ�繺ؤ�ŵ�������������ҧ����Ƞ �� ��˹���ͺѧ�Ѻ��÷�ʧ���������ҧ�ѹ��Сѹ
����������������������� (2) �����������ҧ�����Ἱ���պؤ��� ��觡�˹���������ѹ�������ҧ�Ѱ����Ѱ���¡ѹ㹷ҧ��պؤ�� ��� 㹷ҧ�͡������㹷ҧ�觠 �����¹��С�˹���Ҷ�Ң���稨�ԧ��Ǿѹ�Ѻ��ҧ�����㹷ҧ㴷ҧ˹�� �� ������ʡѺ˭ԧ����繤���ҧ���� ���͡�ë��͢�¢ͧ�������㹵�ҧ����Ȩ��顮�������㹻���Ƞ (��͡�������) �����Ҩ�顮���µ�ҧ����Ⱥѧ�Ѻ�褴չ�� �
����������������������� (3) �����������ҧ�����Ἱ�����ҭ�� ��觡�˹���������ѹ�������ҧ�Ѱ����Ѱ���¡ѹ�ҧ����ҭҠ �� ��˹���ҡ�á�зӤ����Դ�͡�������ѡɳ�㴺�ҧ�о֧��ͧ��ͧ㹻������ ��ʹ���Ը��觼�����¢���ᴹ �繵�
Ref : //www.geocities.com/toplegal2005/Intro3.htm 05/06/2008