บุคคล ประเภท ไหน ไม่ใช่ ข้าราชการ

ข้าราชการพลเรือนสามัญ คือ ข้าราชการที่คอยปฏิบัติหน้าที่ราชการในกระทรวง ทบวง กรมฝ่ายพลเรือน ที่ได้รับการบรรจุแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน โดยสามารถแบ่งออกเป็นประเภทย่อย 4 ประเภท ได้แก่

• ประเภทบริหาร
• ประเภทอำนวยการ
• ประเภทวิชาการ
• ประเภททั่วไป

ความหมายในแต่ละประเภทของข้าราชการไทย

ข้าราชการพลเรือนในส่วนพระองค์

ข้าราชการพลเรือนในส่วนพระองค์ หมายถึง ข้าราชการพลเรือนที่อยู่ในสังกัดสำนักพระราชวัง จะมีหน้าที่เกี่ยวกับงานในพระองค์พระมหากษัตริย์ โดยจะได้รับการบรรจุแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน ซึ่งการบรรจุแต่งตั้งข้าราชการพลเรือนในพระองค์นั้นจะเป็นไปตามพระราชอัธยาศัย

ข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา

ข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษานั้น หมายถึง ข้าราชการพลเรือนที่อยู่ในสังกัดสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ ถูกสังกัดเอาไว้ในกระทรวงศึกษาธิการ แต่ไม่นับรวมถึงสถานศึกษาของรัฐที่ไม่ใช่ส่วนของราชการ ซึ่งจะได้รับการแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา โดยสามารถแบ่งออกเป็นประเภทย่อยได้ 3 ประเภท ดังนี้

• ประเภทวิชาการ
• ประเภทผู้บริหาร
• ประเภททั่วไป

ส่วนการคัดเลือกบุคคลเพื่อบรรจุและแต่งตั้งเป็นข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา จะดำเนินการโดยสถาบันอุดมศึกษาแต่ละแห่ง โดยอิสระซึ่งในปัจจุบันไม่มีการบรรจุและแต่งตั้งบุคคลเป็นข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษาแล้ว เหลือแต่เพียงการบรรจุและแต่งตั้งพนักงานมหาวิทยาลัย เข้ามาแทนที่

ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา

ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา หมายถึง ข้าราชการที่ได้รับการบรรจุ และแต่งตั้งให้ปฏิบัติราชการในส่วนสถานศึกษา หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สามารถแบ่งออกให้เข้าใจได้ง่าย เป็น 3 ประเภท ดังนี้

• ข้าราชการผู้สอนในหน่วยงานการศึกษา ได้แก่
  • ครูผู้ช่วย
  • ครู
  • อาจารย์
  • ผู้ช่วยศาสตราจารย์
  • รองศาสตราจารย์
  • ศาสตราจารย์
• ข้าราชผู้บริหารสถานศึกษาและผู้บริหารการศึกษา ได้แก่
  • รองผู้อำนวยการสถานศึกษา
  • ผู้อำนวยการสถานศึกษา
  • รองผู้อำนวยการเขตพื้นที่การศึกษา
  • ผู้อำนวยการเขตพื้นที่การศึกษา
  • ตำแหน่งที่มีชื่อเรียกอย่างอื่น ตามที่ ก.ค.ศ. กำหนด
• บุคลากรทางการศึกษาอื่นๆ
  • บุคลากรทางการศึกษาอื่นๆ จะประกอบไปด้วยตำแหน่ง ศึกษานิเทศก์ และตำแหน่งที่เรียกชื่ออย่างอื่นตามที่ ก.ค.ศ. กำหนดเอาไว้ ซึ่งข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา จะมีคณะกรรมการกลางในการบริหารงานบุคคล และคอยกำกับดูแลข้าราชการ คือ คณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา หรือ ก.ค.ศ.

ข้าราชการฝ่ายทหาร

ข้าราชการทหาร หมายถึง บุคคลที่เข้ารับราชการทหารประจำการ หรือข้าราชการกลาโหม และพลเรือนที่ถูกบรรจุลงในอัตราทหาร ทั้งในหน่วยงานทางการทหารซึ่งจะสังกัดกระทรวงกลาโหมหรือกองทัพไทยก็ตาม โดยข้าราชการทหารจะมีคณะกรรมการข้าราชการทหาร (กขท.) คอยกำกับดูแลเกี่ยวกับระเบียบข้าราชการทหาร ซึ่งข้าราชการฝ่ายทหารยังแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่

• ข้าราชการทหาร
• ข้าราชการกลาโหมพลเรือน

ข้าราชการตำรวจ

ข้าราชการตำรวจ หมายถึง ข้าราชการที่อยู่ภายใต้สังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ถือเป็นส่วนราชการที่ไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวงหรือทบวง มีฐานะเป็นกรม และอยู่ในบังคับบัญชาของนายกรัฐมนตรี แบ่งออกเป็น ชั้นประทวน และชั้นสัญญาบัตร

ข้าราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม

ข้าราชการตุลาการศาลยุติธรรม หมายถึง ข้าราชการที่ถูกบรรจุและแต่งตั้งเพื่อทำหน้าที่ปฏิบัติราชการในศาลยุติธรรม และสำนักงานศาลยุติธรรม โดยจะมีคณะกรรมการข้าราชการตุลาการศาลยุติธรรม (ก.ต.) เป็นคณะกรรมการกลางคอยกำกับดูแล ตามพระราชบัญญัติ ระเบียบข้าราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม พ.ศ. 2543 สามารถแบ่งออกได้ดังนี้

• ข้าราชการตุลาการ(ศาลยุติธรรม)
• ดะโต๊ะยุติธรรม
• ข้าราชการศาลยุติธรรม

ข้าราชการฝ่ายอัยการ

ข้าราชการฝ่ายอัยการ หมายถึง ข้าราชการที่ถูกบรรจุและแต่งตั้งให้รับราชการในสำนักงานอัยการสูงสุด จะมีคณะกรรมการอัยการ (ก.อ.) เป็นคณะกรรมการกลางในการกำกับดูแล ข้าราชการฝ่ายอัยการยังแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่

• ข้าราชการอัยการ
• ข้าราชการธุรการ ในหน่วยงานของอัยการ

ข้าราชการรัฐสภา

ข้าราชการรัฐสภานั้นสามารถอธิบายความหมายโดยการแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

• ข้าราชการรัฐสภาสามัญ คือ ข้าราชการที่ซึ่งรับการบรรจุ และถูกแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งประจำ โดยได้รับเงินเดือนในอัตราสามัญ ใช้วิธีการจำแนกและกำหนดประเภทตำแหน่งแบบเดียวกับข้าราชการพลเรือนสามัญ
• ข้าราชการรัฐสภาฝ่ายการเมือง คือ ข้าราชการซึ่งรับราชการในตำแหน่งการเมืองของรัฐสภา

ข้าราชการฝ่ายศาลปกครอง

ข้าราชการฝ่ายศาลปกครอง หมายถึง ข้าราชการที่รับราชการ ดำรงตำแหน่งในศาลปกครอง และสำนักงานศาลปกครอง โดยจะมีคณะกรรมการข้าราชการฝ่ายศาลปกครอง เป็นคณะกรรมการบริหารงานบุคคล ซึ่งข้าราชการฝ่ายศาลปกครอง จะสามารถแบ่งออกได้ 2 ส่วน ดังนี้

• ข้าราชการตุลาการศาลปกครอง
• ข้าราชการสำนักงานศาลปกครอง

ข้าราชการฝ่ายศาลรัฐธรรมนูญ

ข้าราชการฝ่ายศาลรัฐธรรมนูญ หมายถึง ข้าราชการที่รับราชการ และดำรงตำแหน่งอยู่ในศาลรัฐธรรมนูญ และสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ โดยข้าราชการฝ่ายศาลรัฐธรรมนูญ จะสามารถแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ดังนี้

• ข้าราชการตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ คือ ข้าราชการที่มีอำนาจพิจารณาและพิพากษาคดีในศาลรัฐธรรมนูญ
• ข้าราชการสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ คือ ข้าราชการที่ทำหน้าที่ด้านธุรการในสำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ

ข้าราชการสำนักงานป้องกัน และปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ

ข้าราชการสำนักงานป้องกัน และปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) หมายถึง ข้าราชการที่อยู่ในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการป้องกัน และปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ จะได้รับบรรจุ และแต่งตั้งให้เป็นข้าราชการตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติตามปี พ.ศ. 2554 โดยการกำหนดตำแหน่งและการให้ได้รับเงินเดือนและเงินประจำ โดยตำแหน่งของข้าราชการสำนักงาน ป.ป.ช.นั้นให้นำกฎหมายว่าด้วยระเบียบ ข้าราชการพลเรือนในส่วนที่เกี่ยวข้องกับข้าราชการพลเรือนสามัญมาใช้บังคับโดยอนุโลม ทั้งนี้ในคำว่า “ก.พ.” จะให้หมายถึง คณะกรรมการ ป.ป.ช. และ คำว่า “ส่วนราชการที่มีฐานะเป็นกรมและมีหัวหน้าส่วนราชการรับผิดชอบ ในการปฏิบัติราชการขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี” จะให้หมายถึงสำนักงาน ป.ป.ช. ข้าราชการสำนักงาน ป.ป.ช. จึงแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ

• ข้าราชการในสายกระบวนการยุติธรรม ได้แก่ ข้าราชการซึ่งปฏิบัติหน้าที่เกี่ยวข้องกับการบังคับใช้กฎหมาย
• ข้าราชการทั่วไป ซึ่งแบ่งเป็น ประเภทวิชาการ และประเภททั่วไป

ข้าราชการการเมือง

ข้าราชการการเมือง หมายถึง ผู้ที่รับราชการในตำแหน่งทางการเมือง ได้แก่

• ข้าราชการการเมือง และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
• ข้าราชการการเมืองกรุงเทพมหานคร
• ข้าราชการการเมืองท้องถิ่น และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองท้องถิ่น

ข้าราชการกรุงเทพมหานคร และบุคลากรกรุงเทพมหานคร

ข้าราชการกรุงเทพมหานครและบุคลากรกรุงเทพมหานคร หมายถึง บุคคลที่ซึ่งได้รับการบรรจุและแต่งตั้งให้รับราชการ จะได้รับเงินเดือนจากเงินงบประมาณหมวดเงินเดือนของกรุงเทพมหานคร หรือจากเงินงบประมาณหมวดเงินอุดหนุนของรัฐบาลที่ให้แก่กรุงเทพมหานครแล้วจึงนำมาจัดเป็นเงินเดือนของข้าราชการกรุงเทพมหานคร โดยข้าราชการประเภทนี้จะสามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่

• ข้าราชการกรุงเทพมหานครสามัญ
• ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษากรุงเทพมหานคร (เดิมเรียกว่า”ข้าราชการครูกรุงเทพมหานคร”) คือ ข้าราชการที่รับราชการในสถานศึกษาของกรุงเทพมหานคร
• ข้าราชการกรุงเทพมหานครในสถาบันอุดมศึกษา คือ ข้าราชการที่รับราชการในสถาบันอุดมศึกษาในสังกัดหรือในกำกับของกรุงเทพมหานคร (มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช)

ส่วนบุคลากรกรุงเทพมหานคร ที่บางคนสงสัยว่าเหมื่อนกันกับข้าราชการกรุงเทพไหมนั้น ขอตอบว่าไหม่เหมื่อนกัน โดยชื่อที่ใช้เรียก บุคลากรกรุงเทพมหานคร จะหมายถึงลูกจ้างกรุงเทพมหานครและพนักงานกรุงเทพมหานคร สามารถแบ่งออกได้ 2 ประเภท ดังนี้

• ลูกจ้างกรุงเทพมหานคร คือ บุคคลที่ได้รับการแต่งตั้งให้ปฏิบัติงานของกรุงเทพมหานครโดยจะได้รับค่าจ้างจากเงินงบประมาณหมวดค่าจ้างของกรุงเทพมหานคร หรือจากเงินงบประมาณหมวดเงินอุดหนุนของรัฐบาลที่ให้แก่กรุงเทพมหานครและกรุงเทพมหานครนำมาจัดเป็นค่าจ้างของลูกจ้างกรุงเทพมหานคร
• พนักงานกรุงเทพมหานคร คือ บุคคลซึ่งได้รับการจ้างตามสัญญาจ้างโดย จะได้รับค่าตอบแทนจากเงินงบประมาณหมวดค่าตอบแทนของกรุงเทพมหานคร

ข้าราชการส่วนท้องถิ่น

ข้าราชการส่วนท้องถิ่น หมายถึง ข้าราชการ พนักงาน หรือผู้ปฏิบัติงาน ซึ่งเรียกชื่ออย่างอื่นขององค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาล องค์การบริหารส่วนตำบล กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นๆ ตามที่มีกฎหมายจัดตั้งเอาไว้ โดยตำแหน่งของข้าราชการส่วนท้องถิ่นนั้นจะมี 4 ประเภท ได้แก่

• ประเภทบริหารท้องถิ่น มี 3 ระดับ ได้แก่
  • ระดับต้น
  • ระดับกลาง
  • ระดับสูง
• ประเภทอำนวยการท้องถิ่น มี 3 ระดับ ได้แก่
  • ระดับต้น
  • ระดับกลาง
  • ระดับสูง
• ประเภทวิชาการ มี 4 ระดับ ได้แก่
  • ระดับปฏิบัติการ
  • ระดับชำนาญการ
  • ระดับชำนาญการพิเศษ
  • ระดับเชี่ยวชาญ
• ประเภททั่วไป มี 3 ระดับ ได้แก่
  • ระดับปฏิบัติงาน
  • ระดับชำนาญงาน
  • ระดับอาวุโส

*ทั้งนี้ ข้าราชการส่วนท้องถิ่นที่ปฏิบัติงานในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแต่ละประเภทจะถูกเรียกชื่อ แตกต่างกันออกไปตามกฎหมายจัดตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้นๆไป

พนักงานอื่นๆของรัฐ

พนักงานอื่นๆของรัฐ หมายถึง พนักงานที่มีลักษณะงานแบบเดียวหรือคล้ายคลึงกับข้าราชการ จะมีลักษณะการบริหารจัดการบุคลากรแบบเดียวกับข้าราชการพลเรือนวิสามัญในอดีต หรือก็คือจ้างให้รับราชการหรือปฏิบัติงานนั้นๆโดยเฉพาะ หรือไม่ก็ดำรงตำแหน่งประจำแบบข้าราชการ ได้แก่

ข้าราชการมีกี่ประเภท อะไรบ้าง

งานอะไรบ้างที่เป็นข้าราชการ

บุคลากรของรัฐ ประกอบด้วย บุคคลประเภทใดบ้าง

สอบข้าราชการมีอะไรบ้าง