��������ö�ͧ�к���ҧ� ���ҧ��»�Сͺ���� ��������ö�ԧ�����Է�Ҵ�ҹ��ҧ� �����»�ͧ�ѹ�ؤ�Ũҡ�ä��������˵بҡ���С�âҴ����͡���ѧ��� �Ѻ�繻Ѩ������͵�Ǻ觪���Ӥѭ�ͧ������آ�Ҿ�� ��������ö�������ö������ҹ�� ����ö��Ѻ��ا�Ѳ����Ф���Ҿ�� �¡���͡���ѧ������ҧ�������� ���ö�Ҿ�ҧ��������آ�Ҿ��ͧ���Сͺ �ѧ���
- ͧ���Сͺ�ͧ��ҧ��� ( Body Composition) ��������������ҧ����������Сͺ���� ��������� ��д١ ��ѹ ��� ��ǹ���� �����ǹ�ͧ���ö�Ҿ�ҧ��¹�� ���¶֧ �Ѵ��ǹ����ҳ��ѹ���ҧ��¡Ѻ�����ҧ��·����Ȩҡ��ѹ �¡���Ѵ�͡���������繵���ѹ (% fat)
- ����ʹ���ͧ�к�������¹���ʹ (Cardiorespiratory Endurance) ���¶֧ ���ö���ԧ��ԺѵԢͧ�к�������¹���ʹ (���� ��ʹ���ʹ) ����к�����㹡�������§�͡��ਹ��ѧ������������ �������ҧ�������ö���Ѵ���зӧҹ�����͡���ѧ��·�������������Ѵ�˭�������������ǹҹ��
- ������������ͤ����״���� (Flexibility) ���¶֧ ����¢ͧ�����������٧�ش��ҷ��з���ͧ��͵�����͡������͵��
- ����ʹ���ͧ��������� ( Muscular Endurance) ���¶֧ ��������ö�ͧ����������Ѵ��Ѵ˹�����͡������������� 㹡��˴��ǫ��� ���͵�ҹ�ç���ͤ�������ö㹡��˴��Ǥ���������������������ǹҹ
- �������ç�ͧ��������� ( Muscular Strength) ���¶֧ ����ҳ�٧�ش�ͧ�ç������������Ѵ��Ѵ˹�����͡�����������������ö�͡�ç��ҹ�ҹ�� 㹪�ǧ���˴��� 1 ����
���ö�Ҿ�ҧ��� ( Motor Fitness) ���� ���ö�Ҿ�ԧ�ѡ�л�Ժѵ�(Skill � Related Physical Fitness)
��������ö�ͧ��ҧ��·��������ؤ������ö��Сͺ�Ԩ�����ҧ��� �������ҧ��觡����蹡������ ��ͧ���Сͺ 6 ��ҹ �ѧ���
- �������ͧ ( Agility) ���¶֧ ��������ö㹡������¹��ȷҧ���������������ҧ�Ǵ�����������ö�Ǻ�����
- ��÷ç��� ( Balance) ���¶֧ ��������ö㹡���ѡ�Ҵ�Ţͧ��ҧ�������������㹢������Ѻ�������������
- ��û���ҹ����ѹ�� ( Co-ordination) ���¶֧ ��������ö㹡��������������ҧ�Һ��� ����� ��� �ջ���Է���Ҿ ����繡�÷ӧҹ�������ʹ���ͧ�����ҧ��-���-���
- ��ѧ��������� (Power) ���¶֧ ��������ö�ͧ�����������ǹ˹����ǹ���������� ��ǹ�ͧ��ҧ���㹡��˴������ͷӧҹ���¤��������٧ �ç���ͧҹ������繼�����ͧ�������ç��Ф������Ƿ����㹪�ǧ������������ �� ��������Ѻ��� ���ⴴ�� ��÷������˹ѡ �繵�
- ���һ�ԡ����ҵͺʹͧ ( Reaction time) ���¶֧ �������ҷ����ҧ�����㹡�õͺʹͧ���������ҵ�ҧ� �� �ʧ ���§ ������
- �������� (Speed) ���¶֧ ��������ö㹡���������ҡ���˹����ѧ�ա���˹�������ҧ�Ǵ����
��ѡ���㹡���͡���ѧ���
- ����ҳ㹡�ý֡ ( Volume)
- ����˹ѡ㹡�ý֡ ( Intensity)
- �������¤���/ �������㹡�ý֡ ( Frequency)
- ��������㹡�ý֡ ( Duration)
- ��������㹡�þѡ�����Ҿ��ҧ��� ( Recovery)
- �ٻẺ㹡�ý֡ ( Pattern of Exercise)
��觷���äӹ֧㹡�ý֡���ö�Ҿ ��зѡ�С���
- ����ѵԢͧ�������Ѻ��ý֡ �� ��� ������ѧ �ä�������
- ����������ҧ��ҹ��ҧ��� �������ç ���� �ٻ��ҧ �Ѵ��ǹ�ͧ�ѡ���ҷ�������Ѻ��ý֡ �դ�����������ҡ������§㴡Ѻ��Դ��л��������ҷ��зӡ�ý֡
- ��������ѡ����ͧ㹡���͡���ѧ���
- �����к���ѧ�ҹ�����㹡���͡���ѧ���
- ��èѴ�ٻẺ��Т�鹵��ý֡ ���������ҡ��������ҡ �ҡ�����˹ѡ ��� �ҡ���������� ���������Ѵ������鹵��ý֡
- ����ý֡�ѡ�� �������ҧ��¹ѡ�����դ������������ ������ ���� ����ç ��觷��������繼ŵյ����ҧ���
�к���ѧ�ҹ��ҧ���
1. ���觾�ѧ�ҹ�ҡ ATP-PC (��ѧ)
�繡���͡���ѧ������ͻ�Сͺ�Ԩ�������������������� � (��ӡ��� 10 �Թҷ� )�������÷���������觾�ѧ�ҹ ��� ��������÷
2. ���觾�ѧ�ҹ�ҡ �ô�Ť�Ԥ (��������)
�繡���͡���ѧ������ͻ�Сͺ�Ԩ����������������һ���ҳ 10 �Թҷ� �֧ 2 �ҷ��������÷���������觾�ѧ�ҹ ��� ��������÷��� ��ѹ��ҧ��硹���
3. ���觾�ѧ�ҹ�ҡ�͡��ਹ (����ʹ��)
�繡���͡���ѧ��� ���ͻ�Сͺ�Ԩ����������������ҹҹ���� 2 �ҷ� �֧���ª������ �������÷�����繾�ѧ�ҹ ��� ��������÷�����ѹ
���˵� �����Ңͧ���������
1. Neuromuscular junction
Ache ����ŧ ��������ͷӧҹ�ҡ�Թ���ҡ��ѧ ����÷�������§�����§�� �͡�ҡ��� �ѧ��ͧ���Сͺ��� � �� ������������ä �������Ѻ��úҴ�� ����������������§�� ����ҷ�����觧ҹ����������ͷӧҹ�����
2. Contractile mechanism
- ��ä��觢ͧ�ô�Ť�Ԥ
- ATPase �����
- H+ ����Դ�ҡ�ô ����� Ca+ �Ѻ�Ѻ TN-C cross bridge cycle �֧����Դ
- pH Ŵŧ ����������觢ͧ Ca+ �ҡ SR ����ŧ - ������仢ͧ ATP ��� PC
- ������仢ͧ glycogen
- �Ѩ������ � ��âҴ O2 ��� Blood ������§����
�дѺ�ͧ�ѵ�ҡ���鹪վ�÷������ࡳ��㹡�ý֡ ��Сͺ����
- �дѺ����ա���Ҽ�ҭ��ѹ���ҧ��¤���˹ѡ 50-60 % Max. HR.
- �дѺ�������ѡ���آ�Ҿ�ʹ�������������ç����˹ѡ 60-80 % Max. HR
- �дѺ�����¾Ѳ���к���÷ӧҹẺ���͡��ਹ����˹ѡ 70-80 % Max. HR.
- �дѺ�����¾Ѳ���к���÷ӧҹẺ������͡��ਹ ����˹ѡ 80-90 % Max. HR.
- �дѺ����ͧ���Ѵ���ѧ�ѹ���·���Ҩ�Դ�Ѻ��ҧ��¤���˹ѡ 90-100 % Max. HR.
ความหมายของสมรรถภาพ (physical fitness)
คำว่า สมรรถภาพทางกาย (physical fitness) มีผู้ให้ความหมายไว้แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่าแต่ละยุคสมัยมีความต้องการเสริมสร้างสมรรถภาพทางกายเพื่อวัตถุประสงค์อะไร พอสรุปได้ดังนี้
ในปี ค.ศ. 1967 Clarke (อ้างถึงใน สุวิมล, 2526ก : 101) ได้ให้ความหมายของสมรรถภาพทางกายว่า หมายถึง “ความสามารถของบุคคลในการทำงานต่างๆ ได้เป็นเวลานาน โดยไม่เหน็ดเหนื่อยก่อนกำหนด โดยมีองค์ประกอบสำคัญที่เป็นพื้นฐานของสมรรถภาพทางกายคือความแข็งแรง ความอดทนของกล้ามเนื้อ ความอดทนของระบบไหลเวียนโลหิตและระบบหายใจ”
ค.ศ. 1969 Hart และ Shay (อ้างถึงใน สุพจน์, 2532 : 11) ได้กล่าวถึงความหมายของสมรรถภาพทางกายเอาไว้ว่า
. . .เป็นภาวะของร่างกายที่สามารถทำหน้าที่ต่างๆ ได้ในระดับหนึ่ง จะทราบได้จากการทดสอบซึ่งมีองค์ประกอบที่สำคัญ คือ ความแข็งแรง ความอดทน กำลัง ความเร็ว ความคล่องตัว ความอ่อนตัวและความสมดุล ถ้าบุคคลใดมีองค์ประกอบเหล่านี้อยู่ในระดับสูง ก็จะสามารถประกอบภารกิจประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ. . .
จอห์นสัน และสโตรเบอร์ก ( Johnson and Stolberg , 1971 : 9-10 ) กล่าวว่า สมรรถภาพทางกายนั้นเป็นความสามารถในการประกอบกิจกรรมหนักๆ ได้เป็นอย่างดี และรวมถึงคุณลักษณะต่างๆ ของการมีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีของบุคคลซึ่งมีองค์ประกอบต่างๆ ได้แก่
1. สมรรถภาพของระบบไหลเวียนโลหิตและหายใจ (Cardio –Respiratory Fitness)
2. ความอดทน (Endurance)
3. ความแข็งแรง (Strength)
4. ความอ่อนตัว (Flexibililty)
5. สัดส่วนของร่างกายที่พอเหมาะ (Body Composition)
Nieman (1986 : 34) ได้ให้ความหมายของสมรรถภาพทางกายเอาไว้ว่าเป็นความสามารถในการเคลื่อนไหวที่มีการใช้พลังงาน มีความสำคัญไม่ใช่เฉพาะแต่การทำงานในชีวิตประจำวันเท่านั้น ยังรวมไปถึงการประกอบกิจกรรมในเวลาว่าง โดยไม่เหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้าและปราศจากอันตรายอีกทั้งเป็นการช่วยป้องกันโรคภัยต่างๆ ซึ่งจะทำให้ร่างกายสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
Ryan และ Fred (1989 : 494) ได้ให้ความหมายของสมรรถภาพทางกายไว้ว่า สมรรถภาพทางกาย หมายถึง ประสิทธิผลที่เกิดจากการที่ร่างกายได้รับการพัฒนาเป็นขั้นตอน โดยอาศัยการปฏิบัติทางด้านสุขภาพและการรับประทานอาหารที่เหมาะสม การพักผ่อน และการออกกำลังกาย สิ่งดังกล่าวนี้จะเป็นพื้นฐานในการป้องกัน การรักษา ตลอดทั้งการเสริมสร้างสมรรถภาพ ซึ่งต้องใช้ระยะเวลาที่ยาวนานและมีการบำรุงรักษาให้คงอยู่ตลอดไป
American College of Sports medicine (1992 : 9) ได้กล่าวถึง สมรรถภาพทางกายเอาไว้ว่า สมรรถภาพทางกายเป็นความสามารถในการพยายามทำงานที่หนัก โดยปราศจากความเหน็ดเหนื่อยเกินไป บุคคลใดมีสมรรถภาพทางกายดี มีพลังก็ไม่สามารถทำงานได้สมบูรณ์ แต่จะต้องรวมไปถึงความสามารถในการเข้าร่วมกิจกรรมนอกบ้านหรือที่ทำงานด้วย
นักการศึกษาและนักพลศึกษาของไทยหลายท่าน กล่าวไว้ ดังนี้
เจริญทัศน์ จินตนเสรี (2521 : 5) กล่าวเอาไว้ว่า
. . .สมรรถภาพทางกายหมายถึงความสามารถของร่างกายในการปฏิบัติหน้าที่ประจำวัน ในสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่มีความเหน็ดเหนื่อย อ่อนแอจนเกินไปสามารถสงวนและถนอมกำลังไว้ใช้ในยามฉุกเฉินและเวลาว่าง เพื่อความสนุกสนานและความบันเทิงในชีวิตของตนเองด้วย. . .
สุวิมล ตั้งสัจพจน์ (2526ก : 101) ได้กล่าวถึงสมรรถภาพทางกายเอาไว้ว่า “สมรรถภาพ ทางกาย หมายถึง ความสามารถในการทำงานต่างๆ ได้เป็นเวลานาน โดยไม่เหน็ดเหนื่อยก่อนกำหนด และร่างกายสามารถกลับคืนสู่สภาพปกติได้ในระยะเวลาอันสั้น”
วรศักดิ์ เพียรชอบ (2527 : 98) ได้ให้ความหมายของสมรรถภาพทางกายเอาไว้ว่า
. . .เป็นความสามารถของร่างกายในการที่จะในการที่จะปฏิบัติหน้าที่ในชีวิตประจำวัน ในสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่มีความเหน็ดเหนื่อยจนเกินไป และสามารถสงวนและถนอมกำลังไว้ใช้ในยามฉุกเฉิน และใช้เวลาว่างเพื่อความสนุกสนานและความบันเทิงในชีวิตของตนเองด้วย. . .
วิริยา บุญชัย (2529 : 4) ได้กล่าวถึงสมรรถภาพทางกายเอาไว้ว่า
. . .เป็นความสามารถของบุคคลในการที่จะปฏิบัติกิจกรรมโดยไม่รู้สึกเหนื่อยและสมรรถภาพทางกายนั้น มีองค์ประกอบ คือ ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ความอดทนของกล้ามเนื้อ กำลังของกล้ามเนื้อ ความอ่อนตัวของกล้ามเนื้อ สมรรถภาพของหัวใจและหลอดเลือด และการประสานงานของกล้ามเนื้อ. . .
จรวยพร ธรณินทร์ (2534 : 6) ให้ความหมายของสมรรถภาพทางกายเอาไว้ว่า
. . .สมรรถภาพทางกาย หมายถึง ความสามารถในการทำงานและเคลื่อนไหวของร่างกายได้ยาวนาน ไม่เหนื่อยง่าย ซึ่งสมรรถภาพทางกายประกอบด้วยความแข็งแรง ความอดทน ความอ่อนตัว ความคล่องตัว พละกำลัง และความสมดุลของกล้ามเนื้อ. . .
อุทัย สงวนพงศ์ ( 2547 : 35) ได้กล่าวถึง ความหมายของสมรรถภาพทางกาย หมายถึง ความสามารถของร่างกายที่จะประกอบกิจกรรมหรือทำงานได้เป็นระยะเวลานาน ๆ ติดต่อกันอย่างมีประสิทธิภาพ จากความหมายที่กล่าวมาข้างต้นพอจะสรุปได้ว่า สมรรถภาพทางกาย หมายถึงความสามารถของร่างกายในการประกอบกิจกรรมต่างๆ ที่หนักเป็นระยะเวลาติดต่อกันที่ยาวนานโดยไม่เหน็ดเหนื่อยก่อนกำหนด รวมทั้งร่างกายสามารถกลับคืนสู่สภาพปกติได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งความสามารถดังกล่าวนี้เกิดขึ้นเนื่องจากองค์ประกอบของสมรรถภาพคือ ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ความอดทนของกล้ามเนื้อ กำลังของกล้ามเนื้อ ความอ่อนตัวของกล้ามเนื้อ สมรรถภาพของหัวใจและหลอดเลือด ความแคล่วคล่องว่องไว ความเร็ว และการประสานงานของประสาทและกล้ามเนื้อ