หลายๆคนคงทราบกันว่า สุโขทัยคือเมืองหลวงแห่งแรกของไทย แต่รู้หรือไม่ ก่อนหน้าสุโขทัย คนไทยโบราณเขาก็มีเมืองเป็นของตัวเองกันนะ และแต่ละที่อายุเกิน 1,000 ปีทั้งนั้น
ไปดูกันดีกว่าว่ามีเมืองอะไรบ้าง เพราะชื่อไม่คุ้นหูเลยทีเดียว เมืองอู่ทอง ตั้งอยู่ในอ. อู่ทอง จ. สุพรรณบุรี เมืองโบราณอู่ทองมีประวัติความเป็นมายาวนานเพราะเป็นที่อยู่อาศัยของคนโบราณตั้งแต่ช่วงยุคก่อนประวัติศาสตร์ และพบหลักฐานทางโบราณคดีมากมาย เช่นเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน หอก ขวานสำริด และลูกปัดโบราณ ในเวลาต่อมาเมืองโบราณอู่ทองมีพัฒนาการทางวัฒนธรรม จนกลายมาเป็นศูนย์กลางของอารยธรรมทวารวดีในภูมิภาคนี้ และมีการแลกเปลี่ยนสินค้ากับอาณาจักรโบราณมากมาย ทั้งอินเดีย จีน
หรือแม้แต่สินค้าโบราณจากกรีกอย่างเหรียญโบราณก็ถูกขุดค้นพบที่นี่ นอกจากนี้นักประวัติศาสตร์ยังยอมรับว่าเมืองโบราณอู่ทองเป็นแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทยอีกด้วย เมืองศรีเทพ อีกเมืองโบราณที่เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เมืองศรีเทพตั้งอยู่ในอ. ศรีเทพ จ. เพชรบูรณ์ โดยมีโบราณสถานมากมายที่มีขนาดใหญ่โตสร้างจากศิลาแลง เช่นโบราณสถานเขาคลังนอก เขาคลังใน และพระปรางค์แบบต่างๆ เมืองศรีเทพได้รับอิทธิพลด้านวัฒนธรรมมาจาก 3
อารยธรรมหลักด้วยกันเช่น อินเดีย ทวารวดี และเขมรโบราณ นอกจากนี้ในถ้ำห่างจากเมืองศรีเทพไปประมาณ 20 กม. ยังค้นพบภาพวาดโบราณของพุทธศาสนาแบบมหายานอีกด้วย แม้เมืองโบราณศรีเทพจะถูกทิ้งร้างมานานเกิน 1,000 ปี แต่ชาวบ้านที่เข้ามาอาศัยในบริเวณดังกล่าวในยุคต่อมาจนถึงปัจจุบันก็ยังมีความเชื่อว่าเมืองศรีเทพเป็นเมืองที่เทวดาสร้าง และไม่มีชาวบ้านคนใดกล้าเข้าไปปลูกบ้านในบริเวณดังกล่าวแม้แต่ครอบครัวเดียว
เมืองมโหสถ
เมืองโบราณแห่งอารยธรรมทวาราวดีที่มีอายุประมาณ 1,500 ปี โดยความสำคัญของเมืองมโหสถ คือ มีฐานะเป็นเมืองรอบนอกของอาณาจักรขอมโบราณที่ยิ่งใหญ่ และเป็นศูนย์กลางทางการค้าที่สำคัญเพราะมีเรือสินค้ามากมายแล่นมาค้าขายเป็นจำนวนมาก เมืองมโหสถมีโบราณสถานที่แปลกตามากมายกระจัดกระจายอยู่ในบริเวณ เช่น สระแก้ว ซึ่งเป็นสระน้ำขุดมือขนาดใหญ่ที่ขอบสระมีการแกะสลักสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ไว้มากมาย และมีท่าน้ำสำหรับให้พระมหากษัตริย์ประกอบพิธีในอดีต ทั้งนี้ความจริงชื่อเมืองมโหสถเป็นชื่อที่ตั้งภายหลังในสมัยร.3 เพราะชื่อที่แท้จริงซึ่งมีการแกะสลักไว้ในถ้วยชามโบราณที่ขุดพบในบริเวณดังกล่าว ขนานนามเมืองนี้ว่า “อวัธยะปุระ” หากใครสนใจอยากศึกษาประวัติศาสตร์เมืองนี้ก็สามารถเดินทางไปได้ที่ อ. ศรีมโหสถ จ. ปราจีนบุรี
เวียงกุมกาม
อดีตราชธานีแห่งอาณาจักรล้านนา เวียงกุมกามถูกก่อตั้งโดยพญามังราย แม้ปีที่สร้างนั้นไม่แน่นอนแต่เวียงกุมกามมีอายุเกิน 700 ปีอย่างแน่นอน แรกเริ่มนั้นพญามังรายทรงมีดำริให้สร้างเวียงกุมกามขึ้นเพื่อเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรล้านนา หลังทรงเข้ายึดครองอาณาจักรหริภุญไชย (ลำพูนในปัจจุบัน) เป็นผลสำเร็จ ซึ่งเวียงกุมกามก็ทำหน้าที่ได้ดี เป็นศูนย์กลางการปกครอง และการค้าขาย เพราะมีหลักฐานว่ามีเรือสินค้าจากทั่วทุกสารทิศมาทำการค้า ณ อาณาจักรโบราณแห่งนี้ แม้แต่อาณาจักรที่ไกลโพ้นอย่างจีนโบราณก็มีการแลกเปลี่ยนสินค้ากัน แต่น่าเศร้าที่ว่าเวียงกุมกามตั้งอยู่ติดลำน้ำปิงโบราณ ทำให้เกิดน้ำท่วมบ่อยครั้ง และเมื่อเกิดน้ำท่วมใหญ่ราว 300-400 ปีก่อน อันมาจากลำน้ำปิงเปลี่ยนทิศทางทำให้ทั้งเมืองต้องจมอยู่ใต้ตะกอนแม่น้ำ และถูกลืมไปในที่สุด โชคยังดีที่ในยุคเรามีการบูรณะโบราณสถานต่างๆในบริเวณดังกล่าว เช่นวัดกานโถม จนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมได้
ภาพจาก Shutterstock
อาณาจักรโบราณในประเทศไทย ......................................................................... 1.อาณาจักรทวารวดี เป็นอาณาจักรที่ตั้งอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ตั้งขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 12-16 มีศูนย์กลางอยู่บริเวณนครปฐม สุพรรณบุรี ราชบุรี มีความเจริญ ทางการค้า ศิลปวัฒนธรรม และพุทธศาสนา เช่น วงล้อพระธรรมจักร และกวางหมอบที่พระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม 2.อาณาจักรโคตรบูร เป็นอาณาจักรอยู่ที่บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตั้งขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 11-15 มีศูนย์กลางอยู่ที่นครพนมมีวัฒนธรรมประเพณีแบบอินเดีย นับถือพระพุทธศาสนานิกายหินยาน (เถรวาท) โบราณสถานทางพระพุทธศาสนา คือ พระธาตุพนม 3.อาณาจักรศรีวิชัย เป็นอาณาจักรอยู่ในภาคใต้ ตั้งขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 12-17 มีศูนย์กลางอยู่ที่ อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี ลงไปจนจดแหลมมลายู เป็นอาณาจักรที่เป็นศูนย์กลาง การค้าขายทางทะเลมีความเจริญรุ่งเรืองทั้งทางพระพุทธศาสนา 4.อาณาจักรล้านนา เป็นอาณาจักรอยู่ในภาคเหนือ ตั้งขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 18 มีความเจริญทางศิลปวิทยาการ มีตัวหนังสือของตนเองใช้เรียกว่า "อักษรไทยยวน (ไทยโยนก)" เป็นศูนย์กลางพระพุทธศาสนา 5.อาณาจักรละโว้หรืออาณาจักรลพบุรี เป็นอาณาจักรที่ตั้งอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาตั้งขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 13 มีความเจริญรุ่งเรืองด้านพระพุทธศาสนา ได้รับเอาศิลปวัฒนธรรมแบบขอมเข้ามาผสมผสานเป็นลักษณะเฉพาะของลพบุรี เช่น พระปรางค์สามยอด ลพบุรี 6.อาณาจักรตามพรลิงค์หรือนครศรีธรรมราช เป็นอาณาจักรที่ตั้งอยู่ทางภาคใต้ของประเทศไทย ตั้งขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 13-14 เป็นศูนย์กลางการค้า และการปกครองแล้ว ยังมีความเจริญรุ่งเรืองทางด้านพระพุทธศาสนา 7.อาณาจักรหริภุญชัย เป็นอาณาจักรอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย ตั้งขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 13-14 เป็นศูนย์กลางพระพุทธศาสนาทางภาคเหนือ |