โครงงานคุณธรรม ห้องเรียน พอ เพียง

โครงงานคุณธรรม

พร้อมใจสร้างนิสัยพอเพยี ง

๒

บทที่ 1
บทนำ

ที่มาและความสำคัญของปัญหา

จากการสำรวจและสังเกตพฤติกรรมนักเรียนการใช้จ่ายเงินของนักเรียนแต่ละวัน พบว่านักเรียนช้ัน
มัธยมศึกษาปีที่ 2/2 นักเรียนใช้จ่ายเงินไม่เป็น ซื้อของฟุ่มเฟือยไม่มีประโยชน์ ไม่รู้จักประหยัดและอดออม ไม่มี
ความรคู้ วามเข้าใจเกยี่ วกบั การใช้จา่ ยเงิน มีการใช้จา่ ยเงนิ นักเรียนใช้จา่ ยเงนิ ท่สี รุ ุ่ยสรุ า่ ย และไม่มวี นิ ยั ในการออม

จากนั้นได้มีการนำปัญหาจากการสำรวจและสังเกตพฤติกรรมมาพูดคุยและอภิปรายกับนักเรียน ช้ัน
มัธยมศึกษาปีที่ 2/2 ในปีการศึกษา 2565 ภาคเรียนที่ 1 พบว่า นักเรียนพร้อมใจร่วมวางแนวทางในการ
แก้ไขปัญหาที่จะทำให้ปัญหาดังกล่าวหมดไป โดยได้ร่วมกันจัดทำโครงงานคุณธรรม เรื่อง “พร้อมใจสร้างนิสัย
พอเพียง” เพื่อให้นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/2 โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 50 เกิดความตระหนักและมี
ความพอเพียง ร้จู กั การออมเงนิ ฝากไว้ใชเ้ มอ่ื จำเป็น และปลูกฝงั นิสยั ความพอเพยี งร้จู ักการใช้จ่าย

วตั ถุประสงค์
1. เพ่อื ใหน้ กั เรยี นมีความรแู้ ละความเขา้ ใจเก่ยี วกบั ความพอเพียงและนำไปใช้ในชีวติ ประจำวันได้

แก้ปัญหาตา่ ง ๆ ท่เี กดิ ขึ้นในโรงเรยี น และตักเตือนไมใ่ หก้ ระทำผิดระเบยี บวินัยของโรงเรียน
2. เพอื่ ใหน้ ักเรยี นชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 2/2 มีความพอเพียงรจู้ กั คดิ ก่อนใชจ้ ่ายเงนิ และเป็นการฝึกความ
มีวนิ ัยในตนเองในการใช้จ่ายเงิน
3. เพื่อปลูกฝังความพอเพยี ง สร้างความตระหนักและจติ สำนึกความรับผิดชอบ และความมวี นิ ัยใหก้ บั
นกั เรียน

ปัญหา
นกั เรียนช้ันมธั ยมศึกษาปีท่ี 2/2 บางคนไม่มีความพอเพียง และมคี วามอยากได้ รายวิชาที่มผี ลการเรียน

ไม่ผา่ น และมกี ารบา้ นและชนิ้ งานทีค่ รแู ตล่ ะวชิ ามอบหมายให้ค่ังคา้ งเป็นจำนวนมาก และบางคนมีพฤติกรรมท่ไี ม่
เหมาะสมทำให้ถูกลงโทษจากงานบริหารกจิ การนักเรยี น

สาเหตขุ องปญั หา
นักเรยี นชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 2/2 บางคนไม่มีความพอเพียง และมีความอยากได้ ใชจ้ ่ายเงินไม่เป็น ซื้อของ

ฟุม่ เฟอื ยไม่มปี ระโยชน์ ไม่รู้จักประหยัดและอดออม ไม่มีความร้คู วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั การใชจ้ า่ ยเงิน มกี ารใชจ้ ่ายเงนิ
นักเรียนใชจ้ า่ ยเงินที่สรุ ยุ่ สุร่าย และไม่มีวินัยในการออม

กลุ่มเปา้ หมาย
1. เชงิ ปรมิ าณ
- นกั เรียนช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ 2/2 จำนวน 24 คน

2. เชงิ คณุ ภาพ
- นักเรียนชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2/2 เป็นผมู้ ีความพอเพยี ง มีความรับผดิ ชอบต่อตนเอง และมวี นิ ัย
ในการใชจ้ ่ายเงนิ ตลอดจนมีวินัยในการออมเงนิ ฝาก

๓

เป้าหมายระยะส้ัน (ระยะเวลา 3 เดือน)
- นกั เรยี นชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 2/2 มพี อเพียง มคี วามรบั ผิดชอบต่อตนเอง และมีวนิ ยั ในการออม
เงินฝาก

เปา้ หมายระยะยาว (ระยะเวลา 1 ปีการศกึ ษา)
- มีผลการเรยี นท่ีสงู ขน้ึ จากระดับชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2/2 มคี วามพอเพียง มีความรับผดิ ชอบต่อ
ตนเอง และมวี ินัยในการออมเงนิ ฝากทกุ คน มรี ะเบยี บวินัย ในเรื่องการออมเงินฝาก ร้อยละ
100

วิธกี ารแกไ้ ขปัญหา
1. สรา้ งความตระหนักจติ สำนกึ ในความพอเพียงให้กบั นักเรยี น
2. ส่งเสริมใหน้ กั เรยี นออมเงินทุกคนในทุกๆ วัน เพื่อใหน้ กั เรยี นรู้คณุ ค่าของการใช้จ่ายเงนิ
3. ประชาสัมพนั ธใ์ ห้ผู้ปกครองเห็นความสำคัญและประโยชน์ของการออมเงินแกบ่ ุตรหลานอกี ทางหน่งึ
เพอื่ เป็นการกระตุ้นให้นักเรยี นมคี วามกระตือรอื ร้นทจี่ ะออมเงนิ
4. ผ้บู ริหาร และครูเป็นแบบอย่างทีด่ มี คี วามพอเพียงใหก้ บั นักเรยี นได้เหน็ และปฏบิ ัติตามได้

หลักธรรม/พระราชดำรัส/พระราชดำร/ิ คำสอน ท่นี ำมาใช้
1. อิทธิบาท 4
ฉนั ทะ ความพอใจรักใคร่ในส่ิงนั้น (เตม็ ใจทำ)
วริ ยิ ะ ความพากเพยี รในสง่ิ นั้น (แข็งใจทำ)
จิตตะ ความเอาใจใส่ฝักใฝใ่ นส่ิงนั้น (ตั้งใจทำ)
วมิ ังสา ความหมั่นสอดส่องในเหตุผลของสิง่ นัน้ (เข้าใจทำ)
2. พระบรมราโชวาท
แนวคดิ เร่ืองการออมของในหลวง ในหลวงรชั การท่ี 9 ซง่ึ เป็นตน้ แบบของ “พระมหากษตั ริย์
นักออม” ทรงแสดงให้เห็นถึงความประหยัด เรียบง่าย และพอเพียง ซึ่งเป็นสิ่งที่พสกนิกรชาวไทย
สามารถนอ้ มนำแนวคดิ มาปฏบิ ัติตาม
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร ทรง
เป็นแรงบันดาลใจของพสกนิกรชาวไทย ในหลายๆ เร่ือง และหน่งึ ในสิ่งทีทกุ คนใหก้ ารยกยอ่ งพระองค์
เป็นต้นแบบ ก็คือ การเป็น “พระมหากษัตริย์นกั ออม” ซึ่งเป็นพระราชจริยวัตรที่พระองคท์ รงปฏิบตั ิ
ให้เห็นเป็นแบบอย่างเป็นประจำเสมอมา โดยเป็นแนวคิดง่ายๆ ที่ทุกคนนำไปประยุกต์ใช้ได้ เพื่อให้
เกิดประโยชน์ต่อตนเองและครอบครัว ดังพระราชดำรัสที่ว่า “การประหยัดอดออม เป็นรากฐานใน
การสร้างตัว สร้างฐานะบุคคล ตลอดจจนความเจริญมั่นคงของสังคมและชาติบ้านเมือง”....พระราช
ดำรสั เมื่อวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2559 และ “การใช้จา่ ยโดยประหยัดนั้น จะเป็นหลักประกันความ
สมบูรณ์พูนสุขของผู้ประหยัดเองและครอบครัวช่วยป้องกันความขาดแคลนในวันข้างหน้า การ
ประหยัดดังกล่าวนี้จะมีผลดีไม่เฉพาะแก่ผู้ประหยัดเท่านั้น ยังจะเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติด้วย
“พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เน่ืองในโอกาสวันข้นึ ปใี หม่ 31 มกราคม 2502

๔

3. ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง
1. ความพอประมาณ ความพอดีทไี่ ม่นอ้ ยเกินไปและไม่มากเกนิ ไป โดยไม่ไปเบยี ดเบยี นตนเองและ

ผู้อน่ื เช่น การใช้จา่ ยเงนิ อยใู่ นระดบั พอประมาณ
2. ความมีเหตุผล การตัดสินใจเก่ยี วกบั ระดบั ความพอเพียงนั้น จะต้องเป็นไปอยา่ งมีเหตุผล โด

พิจารณาจากเหตุปจั จัยที่เก่ียวข้อง ตลอดจนคำนึงถึงผลท่คี าดวา่ จะเกิดขึน้ จากการกระทำนั้นๆ อย่างรอบคอบ
3. ความมภี มู ิคุม้ กันทดี่ ี หมายถงึ การเตรยี มตัวใหพ้ รอ้ มกับผลกระทบ และการเปลี่ยนแปลงตา่ งๆ ท่ี

เกิดขึ้น โดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต โดยมีเงื่อนไข ของการ
ตัดสนิ ใจและดำเนนิ กิจกรรมต่างๆ ใหอ้ ยูใ่ นระดบั ท่พี อเพยี ง 2 ประการดังนี้

1. เงอ่ื นไขความรู้ ประกอบดว้ ย ความรเู้ กี่ยวกับวิชาการตา่ งๆ ท่เี ก่ยี วขอ้ งรอบดา้ น ความ
รอบคอบที่จะนำความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผน
เพอ่ื จะได้ระมัดระวงั ในการปฏิบัติ

2. เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะเป็นตัวสร้างเสริม อันประกอบด้วย ความตระหนักในคุณธรรม
ความซ่อื สตั ย์ สจุ รติ มคี วามอดทน มีความเพียร พอเพยี ง เพอื่ ใช้สตปิ ัญญาในการดำเนิน
ชวี ติ

ความเชื่อมโยงสู่คณุ ธรรมอัตลักษณ์
จากโครงงานคุณธรรมเรื่อง “พร้อมใจสร้างนิสัยพอเพียง” ได้สอดคล้องกับคุณธรรมอัตลักษณ์ของ

โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 50 คือ ความพอเพียง

พฤตกิ รรมบงช้เี ชงิ บวก (นกั เรียน)
คุณธรรมเปา้ หมาย : ความพอเพยี ง ซ่งึ เป็นการปลกู ฝงั ให้นกั เรยี นตระหนักถึงการออมและการใชเ้ งินอย่าง

รคู้ ณุ ค่าตามหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง
นักเรียนนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใช่ในชีวติ ประจำวนั ด้วยนกั เรยี นทุกคนมีการออมเงนิ ฝาก

๕

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รบั
1. นักเรยี นรูจ้ ักการวางแผนในการใชจ้ า่ ยเงิน และมีวนิ ัยในการใชจ้ ่ายเงนิ
2. นักเรยี นช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 2/2 ตระหนกั ถึงการออม และใชจ้ ่ายเงินอย่างถกู วธิ ี
3. นกั เรียนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2/2 ตระหนักว่าการออมเป็นการดำเนนิ ชวี ิตอย่างพอพยี งตามแนวทาง
เศรษฐกิจพอเพยี ง
4. นักเรยี นตระหนักถึงคุณธรรม “พอเพยี ง” ทแี่ ท้จรงิ

๖

บทท่ี 2
เอกสารทเี่ กยี่ วขอ้ ง

ในการดำเนินโครงงานคณุ ธรรมเรื่อง “พร้อมใจสร้างนิสยั พอเพียง” นกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 2/2
ได้นำหลกั การคุณธรรมมาใชใ้ นการแก้ไขปัญหาพฤติกรรมของนกั เรียน และนำไปสู่การปฏิบัติ ดงั น้ี

คณุ ธรรมเปา้ หมาย
1. อทิ ธิบาท 4
1) ฉันทะ (ความพอใจ) นกั เรียนมีความพอใจในการจับค่เู พ่ือนสนทิ ท่จี ะคอยชว่ ยเหลือกนั ใน

ด้านการเรยี น และคอยตักเตอื นกันในพฤติกรรมที่ไม่พงึ ประสงค์
2) วริ ยิ ะ (ความเพียร) นักเรยี นทุกคู่ จะคอยชว่ ยเหลือกนั ดว้ ยการไมใ่ ช้จา่ ยท่ีฟุ่มเฟอื ย สุรยุ่ สุรา่ ย

ไม่มีความพอเพียง และมีความอยากได้ ใช้จ่ายเงินไม่เป็น ซื้อของฟุ่มเฟือยไม่มีประโยชน์ ไม่รู้จักประหยัดและอด
ออม ไมม่ ีความรคู้ วามเข้าใจเกยี่ วกบั การใช้จ่ายเงิน มีการใช้จ่ายเงนิ นักเรียนใช้จ่ายเงินทีส่ รุ ุ่ยสรุ ่าย และไม่มีวินัยใน
การออม

3) จติ ตะ (ความคดิ มงุ่ มัน่ ) นกั เรียนต้ังจิตรบั รู้ในสง่ิ ทที่ ำและทำสง่ิ น้ันด้วยความคดิ เอาจติ ฝกั ใฝ่
ไม่ปล่อยใจให้ฟุง้ ซ่านเลอ่ื นลอย ตงั้ ใจช่วยกันสรา้ งนสิ ยั พอเพยี ง แกป้ ญั หาท่เี กดิ ขนึ้ ดว้ ยสติ

4) วมิ งั สา (ความไตร่ตรอง หรือทดลอง) คอื นักเรียนทกุ ค่ทู ่ีเปน็ เพอื่ นกนั ช่วยกนั ใชป้ ญั ญา
พิจารณา ใคร่ครวญ ในการมีความพอเพียง และไม่มีความอยากได้ ใช้จ่ายเงินที่ไม่เป็น ไม่ซื้อของฟุ่มเฟือยไม่มี
ประโยชน์ รู้จักประหยัดและอดออม มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้จ่ายเงิน มีการใช้จ่ายเงินนักเรียนใช้
จ่ายเงินที่ไม่สรุ ุ่ยสรุ ่าย และมีวินัยในการออมทำงาน มีการวางแผน คิดค้นวิธีการต่าง ๆ ที่จะทำให้งานสำเร็จดว้ ย
ปัญญา เป็นต้น

ความเช่ือมโยงสู่คณุ ธรรมอัตลักษณข์ องโรงเรียน
โครงงานคุณธรรม “พรอ้ มใจสร้างนสิ ยั พอเพียง” นนั้ ได้เชือ่ มโยงสอู่ ัตลกั ษณ์ของโรงเรียนในข้อทวี่ ่า

พอเพียง - การท่ีเพื่อนคอยเตือนเพ่ือนในสง่ิ ดี ๆ คอยช่วยเหลือกันให้รู้จกั มีความพอเพียงรูจ้ กั ประหยดั
และอดออม มีความรู้ความเข้าใจเก่ียวกบั การใช้จ่ายเงิน มีวินยั ในการออม แสดงว่าไดใ้ ชช้ ีวิตอยูอ่ ย่าง
พอเพียง

๗

บทท่ี 3

วธิ ดี ำเนนิ โครงงาน

วธิ ดี ำเนินงาน

การจดั ทำโครงงานคณุ ธรรมของนักเรียนชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 2/2 ในคร้งั นี้ มีการดำเนินงานตามขั้นตอน
ดังนี้

1. ขน้ั วางแผน
1) สำรวจและวเิ คราะห์ปญั หาของนักเรียนชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ 2/2 ทีเ่ กิดขึ้น
2) นักเรียนและครรู ่วมกนั วิเคราะห์หาแนวทางแก้ไขปญั หา
3) นกั เรยี นและครวู างร่วมกันแผนการแก้ไขปญั หา พรอ้ มกับสร้างความเข้าใจการดำเนินงาน สรา้ ง

ข้อตกลงในการดำเนนิ งาน
2. ขัน้ ดำเนนิ งาน
1) ครแู ละนักเรยี นชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 2/2 รว่ มกันประชุมปรึกษาหารอื เก่ยี วกับการดำเนนิ งาน
ภายในห้องเรยี น เช่น การแต่งตัง้ หัวหนา้ ห้อง ฯลฯ
2) นักเรยี นต้ังเปา้ หมายในการปรับปรงุ หรือพฒั นาเพื่อนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใชใ้ น
ชวี ติ ประจำวัน
4) สร้างแรงบันดาลใจแก่นักเรยี นช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 2/2 โดยนำหลักธรรม อิทธบิ าท 4 และ พระ
บรมราโชวาส พระราชดำรัส มาเป็นหลักใหน้ ักเรยี นยดึ ถือปฏิบัติ
5) นักเรยี นและครรู ่วมกนั สรา้ งแบบบันทึกพฤติกรรมของนักเรียนในด้านการใช้จา่ ยเงนิ ท่ีประหยดั
3. ขน้ั ติดตามผล
1) ครทู ำแบบสอบถามนกั เรียนเปน็ ระยะๆ เดือนละ 1 ครงั้ และแบบสงั เกตพฤตกิ รรม โดยใหค้ รู

ประจำวชิ าทีส่ อนระดบั ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 2/2 ตอบแบบสอบถาม และแบบสอบถามพฤติกรรมความเป็นนสิ ัย
พอเพยี งของตนเองของนกั เรยี นในการแก้ไขปญั หา

2) ถ้านักเรยี นบางคนมปี ญั หาไม่สามารถแก้ไขได้ ใหป้ รึกษาครทู ป่ี รกึ ษาชน้ั เพือ่ นำมาสกู่ ารแกไ้ ข
ปัญหารว่ มกัน

4. ข้ันสรปุ และประเมนิ ผล
1) ประเมินผลการดำเนินงานเมื่อส้นิ ภาคเรียน จากผลการออมเงนิ ฝากกับโรงเรยี นของนักเรียนชั้น
มัธยมศึกษาปีท่ี 2/2 ทุกคน
2) สรุปผลการดำเนนิ โครงงานและรายงาน

๘

วิธีการวดั ประเมนิ ผล
เพ่ือลดปญั หานกั เรยี นชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2/2 บางคนไม่มีความพอเพียง และมคี วามอยากได้ ใช้

จา่ ยเงนิ ไมเ่ ป็น ซ้ือของฟมุ่ เฟือยไม่มปี ระโยชน์ ไมร่ จู้ กั ประหยัดและอดออม ไม่มีความรู้ความเขา้ ใจเก่ียวกบั การใช้
จา่ ยเงนิ มกี ารใช้จ่ายเงินนักเรียนใช้จา่ ยเงนิ ที่สุรุ่ยสุรา่ ย และไม่มีวนิ ยั ในการออมโดยการนำเอาหลักธรรมอิทธบิ าท
4 พระบรมราโชวาท พระราชดำรัส หลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง สรา้ งความตระหนักทัง้ หมดในชั้นเรียน

วิธกี ารวัดผล : ประเมนิ พฤติกรรมของนกั เรียนในด้านการใชจ้ ่ายเงิน

เครือ่ งมอื วัด : แบบประเมินพฤติกรรมของนักเรียนในการดำเนนิ โครงงาน

ชว่ งระยะเวลาวดั และประเมนิ : วนั ที่ 16 พฤษภาคม – 31 กรกฎาคม 2565

ตัวช้วี ดั ความสำเรจ็

1. รอ้ ยละของนักเรยี นมเี งนิ ออมเงินใช้จา่ ยเงินอย่างประหยดั
2. ร้อยละของนักเรียนชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2/2 มีเงนิ ออมทกุ คน

๙

บทท่ี 4
ผลการดำเนินงาน

ในการดำเนินโครงงานโรงเรียนคุณธรรม เพ่อื แก้ไขปญั หาพฤติกรรมของนักเรียนช้ันมธั ยมศึกษาปีท่ี 2/2
เพอ่ื ให้มีคุณธรรม จรยิ ธรรม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในครั้งนี้ นักเรยี นชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 2/2 จำนวน
24 คน สามารถลดปัญหาด้านพฤติรรมไม่มีความพอเพียง และมีความอยากได้ ใช้จ่ายเงินไม่เป็น ซื้อของ
ฟมุ่ เฟอื ยไมม่ ปี ระโยชน์ ไม่รูจ้ กั ประหยัดและอดออม ไมม่ คี วามรู้ความเข้าใจเก่ียวกบั การใชจ้ า่ ยเงิน มีการใชจ้ ่ายเงิน
นักเรียนใช้จ่ายเงินที่สุรุ่ยสุร่าย และไม่มีวินัยในการออมและมีผลการพัฒนาและมีผลการใช้จ่ายเงินดีขึ้น ขอ
รายงานผลการดำเนนิ โครงงาน ดังนี้
กลุ่มเปา้ หมาย

1. เชงิ ปริมาณ
- นกั เรียนช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2/2 จำนวน 24 คน

2. เชิงคณุ ภาพ
1) นักเรยี นมพี ฤตกิ รรมเชิงบวกในการใชจ้ า่ ยเงนิ อย่างประหยัด
2) นักเรยี นช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 2/2 มคี วามพอเพียงมากข้นึ
3) นกั เรียนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2/2 มพี ฤติกรรมมีความพอเพียง และ ใช้จา่ ยเงนิ เป็น รจู้ ักประหยดั
และอดออม มคี วามรคู้ วามเข้าใจเก่ยี วกบั การใชจ้ ่ายเงิน มีวินัยในการออมมากขน้ึ
เปา้ หมายระยะสั้น (ระยะเวลา 3 เดอื น)
- นกั เรยี นช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 2/2 มคี วามพอเพียง มีการออมเงินฝาก รู้จกั ใชจ้ า่ ยเงิน มีวินัยใน
การออม ใช้จ่ายเงินอยา่ งประหยดั
เปา้ หมายระยะยาว (ระยะเวลา 1 ปกี ารศกึ ษา)
1) มีมีความพอเพยี ง และรจู้ ักประหยดั และอดออม มคี วามรู้ความเข้าใจเกยี่ วกับการใชจ้ ่ายเงิน มวี ินยั ใน
การออมหมดทกุ คน มคี วามพอเพียง ร้อยละ 100
2) นักเรยี นชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 2/2 มีเงนิ ฝากทุกคน ร้อยละ 100

๑๐

แบบประเมนิ ความเปน็ นสิ ัยพอเพยี งของตนเองก่อนดำเนินโครงงานพรอ้ มใจสรา้ งนิสยั พอเพียง

นกั เรียนช้นั มัธยมศกึ ษาปีที่ 2/2

คำชแ้ี จง ให้ทำเคร่ืองหมาย / ในชอ่ งระดับพฤติกรรมทตี่ รงหรือใกล้เคยี งกับตนเอง

5 หมายถงึ มพี ฤตกิ รรมใกล้เคยี งกับตนเอง และปฏิบตั เิ ป็นประจำ

4 หมายถึง มีพฤตกิ รรมใกล้เคยี งกับตนเอง และปฏบิ ตั ิค่อนข้างน้อย

3 หมายถงึ มพี ฤตกิ รรมใกล้เคียงกับตนเอง และปฏิบัติบางครง้ั

2 หมายถึง มพี ฤตกิ รรมใกลเ้ คียงกับตนเอง และปฏบิ ตั นิ ้อย

1 หมายถงึ มพี ฤตกิ รรมใกล้เคยี งกับตนเอง และปฏบิ ตั ิน้อยท่สี ดุ

ระดับพฤติกรรม เฉลยี่ ระดับ

รายการทป่ี ระเมิน 5 4 3 2 1 (X)

ความพอประมาณ

1. ไม่ใช้ส่งิ ของเกินฐานะ 12 7 3 2 4.03 มากทส่ี ดุ

2. ใชข้ องอย่างคุ้มค่า 4.92 มากท่สี ดุ

3. ร้จู กั ใช้ทรัพยากรอยา่ งชาญฉลาด 4.57 มากท่สี ุด

4. เพม่ิ รายได้ ลดรายจา่ ย 2.42 ปานกลาง

ความมเี หตุผล

5. ยึดถอื ความประหยดั ลดความ 20 2 2 2.65 ปานกลาง

ฟ่มุ เฟือยในการดำรงชีวติ

6. ไมย่ ุ่งเกี่ยวกับอบายมุข 10 14 2.38 ปานกลาง

ความรู้

7. มคี วามรู้ที่สามารถพฒั นาตนเอง 19 5 2.69 ปานกลาง

8. มีความรอบคอบ 20 4 2.73 ปานกลาง

9. มคี วามระมัดระวงั 23 1 2.88 ปานกลาง

คุณธรรม

10. มคี วามอดทน มีวนิ ัย เพียรพยายาม 23 1 2.88 ปานกลาง

11. มสี ตปิ ญั ญาในการคิด 23 1 2.96 ปานกลาง

การศกึ ษา

12. มวี นิ ยั ในตนเอง 16 4 4 2.38 ปานกลาง

13. ต้งั ใจเรียน 11 11 2 2.38 ปานกลาง

14. แสวงหาความรรู้ อบด้าน 12 12 2.61 ปานกลาง

แบบประเมนิ ความเป็นนิสัยพอเพียงของตนเองหลงั ดำเนินโครงงานพร้อมใจสรา้ งนสิ ยั พอเพียง

๑๑

นักเรยี นชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 2/2

คำช้ีแจง ให้ทำเคร่ืองหมาย / ในชอ่ งระดับพฤติกรรมทีต่ รงหรือใกลเ้ คียงกบั ตนเอง

5 หมายถึง มพี ฤติกรรมใกล้เคยี งกบั ตนเอง และปฏบิ ตั ิเปน็ ประจำ

4 หมายถึง มีพฤตกิ รรมใกลเ้ คียงกบั ตนเอง และปฏบิ ัติค่อนขา้ งน้อย

3 หมายถงึ มพี ฤตกิ รรมใกลเ้ คียงกบั ตนเอง และปฏบิ ัตบิ างครั้ง

2 หมายถึง มีพฤติกรรมใกล้เคียงกบั ตนเอง และปฏิบตั ินอ้ ย

1 หมายถงึ มีพฤตกิ รรมใกล้เคยี งกับตนเอง และปฏิบตั นิ อ้ ยทส่ี ุด

ระดบั พฤติกรรม เฉลย่ี ระดับ

รายการทปี่ ระเมนิ 5 4 3 2 1 (X)

ความพอประมาณ

1. ไมใ่ ช้สิง่ ของเกนิ ฐานะ 22 2 4.92 มากที่สดุ

2. ใชข้ องอยา่ งคุ้มค่า 24 5.00 มากทส่ี ุด

3. รจู้ ักใช้ทรัพยากรอย่างชาญฉลาด 23 1 3.96 มากที่สุด

4. เพิม่ รายได้ ลดรายจ่าย 22 1 1 3.76 มาก

ความมเี หตุผล

5. ยึดถือความประหยัด ลดความ 24 5.00 มากท่ีสดุ

ฟุม่ เฟอื ยในการดำรงชวี ติ

6. ไม่ยุ่งเกย่ี วกบั อบายมขุ 24 5.00 นอ้ ยท่ีสุด

ความรู้

7. มีความรู้ท่ีสามารถพฒั นาตนเอง 24 5.00 มากทส่ี ุด

8. มีความรอบคอบ 4 14 6 3.92 มาก

9. มีความระมดั ระวงั 20 4 3.76 มาก

คุณธรรม

10. มคี วามอดทน มวี นิ ยั เพียรพยายาม 21 3 5.00 มากที่สดุ

11. มสี ติปัญญาในการคดิ 20 2 2 4.65 มากที่สดุ

การศกึ ษา

12. มีวนิ ัยในตนเอง 22 2 4.96 มากทส่ี ุด

13. ตั้งใจเรยี น 21 3 4.88 มากทส่ี ุด

14. แสวงหาความรรู้ อบดา้ น 19 1 4 4.57 มากท่ีสดุ

เกณก์ ารแปรผลประเมินพฤติกรรมความเป็นนิสยั พอเพียงของตนเอง

๑๒

คำถามแตล่ ะข้อมลี ักษณะพฤตกิ รรมดา้ นความพอเพยี งตรงหรือใกลเ้ คียงกับตนเอง ในระดับพฤติกรรม 5
ระดับ ได้แก่ ปฏิบัตมิ ากที่สดุ ปฏิบัติมาก ปฏิบตั ปิ านกลาง ปฏบิ ตั ินอ้ ย และปฏิบัติน้อยท่ีสดุ โดยใช้เกณฑก์ าร
ประเมนิ ค่าระดบั การปฏบิ ัติ ซึ่งเป็นเป็น 5 ระดบั ดังน้ี

ปฏิบัติมากท่ีสดุ หมายถงึ มีลักษณะพฤติกรรมตรงหรอื ใกล้เคียงกับตนเองปฏบิ ตั ิเปน็ ประจำ
การแปลผล (4.1 – 5.0)
ปฏบิ ตั มิ ากทีส่ ุด หมายถึง มลี ักษณะพฤติกรรมตรงหรือใกล้เคียงกับตนเองปฏิบตั ิคอ่ นขา้ งบอ่ ย
การแปลผล (3.1 – 4.0)
ปฏบิ ัติมากที่สุด หมายถึง มีลักษณะพฤติกรรมตรงหรือใกล้เคียงกบั ตนเองปฏิบัตบิ างครั้ง
การแปลผล (2.1 – 3.0)
ปฏบิ ตั มิ ากทส่ี ดุ หมายถึง มลี ักษณะพฤติกรรมตรงหรือใกล้เคยี งกับตนเองปฏิบตั ิน้อย
การแปลผล (1.1 – 2.0)
ปฏิบตั มิ ากที่สดุ หมายถงึ มีลักษณะพฤติกรรมตรงหรอื ใกล้เคยี งกับตนเองปฏิบตั ิน้อยท่สี ุด
การแปลผล ( 0 – 1.0)
สรปุ ผล

ก่อนดำเนนิ การ ความถ่ึ
ระดับพฤตกิ รรม 3
มากท่ีสุด
มาก 11
ปานกลาง
น้อย
น้อยท่สี ุด

หลังดำเนนิ การ ความถ่ึ
ระดับพฤตกิ รรม 10
มากท่ีสดุ 3
มาก
ปานกลาง 1
นอ้ ย
น้อยท่สี ดุ

บทที่ 5
สรุป อภปิ รายและข้อเสนอแนะ

๑๓

การดำเนนิ งานตามโครงงานคุณธรรมของนักเรยี นชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 2/2 ของนักเรียนและครทู ่ีปรึกษา
ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 2/2 จงึ มีความประสงคจ์ ะให้นักเรยี นมีความพอเพียง และรจู้ ักประหยัดและอดออม มีความรู้
ความเข้าใจเกีย่ วกบั การใช้จ่ายเงนิ มวี นิ ัยในการออม

ดงั นัน้ การประหยัดอดออม รู้จกั การใช้จ่ายเงนิ จึงเป็นทมี่ า ของคำวา่ “พร้อมใจสรา้ งนสิ ยั พอเพียง”
การทำเชน่ นีจ้ ะทำให้นกั เรยี นชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2/2 เปน็ ผ้ทู มี่ คี วามพอเพยี ง รูจ้ กั การใชจ้ ่ายเงินอยา่ งประหยดั
และรคู้ ุณค่า และรูจ้ ักมวี ินยั การออมเงินไดอ้ ยา่ งภาคภมู ใิ จ

สามารถสรุปผลการดำเนนิ โครงงานได้ ดงั น้ี
1. วตั ถุประสงค์ของการดำเนนิ โครงงาน
2. กลมุ่ เป้าหมาย
3. ประโยชน์ท่คี าดวา่ จะไดร้ ับ
4. คณุ ธรรมเป้าหมาย
5. คณุ ธรรมอัตลักษณข์ องโรงเรยี น
6. สรุปและอภิปรายผล
7. ขอ้ เสนอแนะ
วัตถุประสงค์
1. เพื่อใหน้ ักเรยี นมีความรู้และความเขา้ ใจเกย่ี วกับความพอเพียงและนำไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั ได้
แกป้ ัญหาต่าง ๆ ท่ีเกิดข้ึนในโรงเรียน และตักเตือนไมใ่ ห้กระทำผดิ ระเบียบวนิ ยั ของโรงเรยี น
2. เพอ่ื ใหน้ ักเรียนชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 2/2 มคี วามพอเพียงรูจ้ ักคดิ ก่อนใช้จา่ ยเงนิ และเป็นการฝกึ ความ

มวี นิ ัยในตนเองในการใช้จ่ายเงนิ
3. เพอื่ ปลูกฝงั ความพอเพียง สร้างความตระหนักและจิตสำนึกความรบั ผิดชอบ และความมีวินยั ใหก้ บั

นักเรยี น
กลุ่มเปา้ หมาย

1.เชิงปรมิ าณ
- นกั เรียนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2/2 จำนวน 24 คน

2.เชิงคณุ ภาพ
- นกั เรยี นช้นั มัธยมศึกษาปีท่ี 2/2 เปน็ ผู้มคี วามพอเพยี ง
- นักเรียนช้ันมธั ยมศึกษาปีท่ี 2/2 มีเงินออมครบทุกคน

เปา้ หมายระยะสั้น (ระยะเวลา 3 เดอื น)
- นักเรียนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2/2 มีความพอเพยี ง

เปา้ หมายระยะยาว (ระยะเวลา 1 ปกี ารศึกษา)
- มีความพอเพียง และรู้จักประหยดั และอดออม มีความรคู้ วามเขา้ ใจเกีย่ วกับการใชจ้ ่ายเงิน มีวนิ ยั
ในการออมผลหมดทกุ คน ร้อยละ 100

ประโยชนท์ ีไ่ ด้รบั

๑๔

1.นกั เรยี นมเี พ่ือนท่ดี ีคอยชว่ ยเหลอื กนั ในเรื่องการเรียน งานอ่นื ๆ หรอื ชว่ ยแนะนำแก้ปัญหาต่าง ๆ ท่ี
เกดิ ขน้ึ ในโรงเรยี น และตกั เตือนไม่ให้กระทำผิดระเบยี บวินัยของโรงเรียน

2.นกั เรียนชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2/2 เปน็ ผมู้ คี วามพอเพียง
3.นกั เรียนช้ันมธั ยมศึกษาปีที่ 2/2 มีความพอเพยี ง และร้จู ักประหยดั และอดออม มีความรู้ความเขา้ ใจ
เก่ียวกับการใช้จา่ ยเงนิ ไม่มกี ารใชจ้ า่ ยเงนิ นักเรียนใช้จ่ายเงินท่ีสรุ ุย่ สุร่าย และมวี นิ ัยในการออม
4.นกั เรยี นตระหนกั ถึงคณุ ธรรม “ความพอเพยี ง” ท่ีแท้จริง
คุณธรรมเป้าหมาย
1. อิทธิบาท 4

1) ฉนั ทะ (ความพอใจ)
2) วริ ยิ ะ (ความเพียร)
3) จติ ตะ (ความมุ่งม่นั )
4) วมิ ังสา (ความไตร่ตรอง หรือทดลอง)

2. พระบรมราโชวาท
แนวคดิ เรอ่ื งการออมของในหลวง ในหลวงรัชการท่ี 9 ซ่ึงเปน็ ต้นแบบของ “พระมหากษัตริย์

นักออม” ทรงแสดงให้เห็นถึงความประหยัด เรียบง่าย และพอเพียง ซึ่งเป็นส่ิงท่ีพสกนิกรชาวไทยสามารถน้อมนำ
แนวคิดมาปฏบิ ัติตาม

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพติ ร ทรงเป็น
แรงบันดาลใจของพสกนิกรชาวไทย ในหลายๆ เรื่อง และหนึ่งในสิ่งทีทุกคนให้การยกย่องพระองค์เป็นต้นแบบ ก็
คือ การเป็น “พระมหากษัตริย์นักออม” ซึ่งเป็นพระราชจริยวัตรที่พระองค์ทรงปฏิบัติให้เห็นเป็นแบบอย่างเป็น
ประจำเสมอมา โดยเปน็ แนวคิดงา่ ยๆ ที่ทุกคนนำไปประยกุ ต์ใชไ้ ด้ เพื่อใหเ้ กิดประโยชน์ตอ่ ตนเองและครอบครัว ดัง
พระราชดำรัสที่ว่า “การประหยัดอดออม เป็นรากฐานในการสร้างตัว สร้างฐานะบุคคล ตลอดจจนควา มเจริญ
มั่นคงของสังคมและชาติบ้านเมือง”....พระราชดำรัส เมื่อวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2559 และ “การใช้จ่ายโดย
ประหยัดนั้น จะเป็นหลักประกันความสมบูรณ์พูนสุขของผู้ประหยดั เองและครอบครัวชว่ ยป้องกนั ความขาดแคลน
ในวันข้างหน้า การประหยัดดังกล่าวน้ีจะมีผลดีไม่เฉพาะแก่ผู้ประหยัดเทา่ น้ัน ยังจะเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติ
ดว้ ย “พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เน่ืองในโอกาสวันขึน้ ปใี หม่ 31 มกราคม 2502

3. ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง
1. ความพอประมาณ ความพอดีท่ไี มน่ ้อยเกินไปและไม่มากเกินไป โดยไมไ่ ปเบยี ดเบียนตนเองและ

ผู้อ่นื เชน่ การใช้จา่ ยเงินอย่ใู นระดับพอประมาณ
2. ความมีเหตุผล การตดั สินใจเก่ยี วกบั ระดบั ความพอเพียงน้นั จะตอ้ งเป็นไปอยา่ งมเี หตผุ ล โด

พจิ ารณาจากเหตปุ ัจจัยท่ีเกย่ี วขอ้ ง ตลอดจนคำนงึ ถงึ ผลท่คี าดว่าจะเกดิ ข้นึ จากการกระทำนน้ั ๆ อยา่ งรอบคอบ
3. ความมภี มู ิคุ้มกันทด่ี ี หมายถงึ การเตรยี มตวั ให้พรอ้ มกับผลกระทบ และการเปลยี่ นแปลงตา่ งๆ ที่

เกิดขึ้น โดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต โดยมีเงื่อนไข ของการ
ตัดสนิ ใจและดำเนินกจิ กรรมตา่ งๆ ใหอ้ ยใู่ นระดบั ท่พี อเพียง 2 ประการดงั น้ี

๑๕

1. เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วย ความรู้เกี่ยวกับวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องรอบด้าน ความ
รอบคอบที่จะนำความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกนั เพื่อประกอบการวางแผนเพื่อจะ
ไดร้ ะมัดระวงั ในการปฏิบัติ

2. เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะเป็นตัวสร้างเสรมิ อันประกอบด้วย ความตระหนักในคุณธรรม ความ
ซือ่ สัตย์ สจุ รติ มคี วามอดทน มีความเพียร พอเพียง เพอ่ื ใชส้ ตปิ ัญญาในการดำเนนิ ชวี ิต

ความเชื่อมโยงสคู่ ณุ ธรรมอัตลกั ษณ์ของโรงเรียน
โครงงานคณุ ธรรม มเี พื่อนคคู่ ิดชีวิตจงึ ดี นน้ั ไดเ้ ช่ือมโยงส่อู ัตลักษณ์ของโรงเรยี นในขอ้ ทว่ี า่
พอเพยี ง - การที่เพื่อนคอยเตอื นเพื่อนในสงิ่ ดี ๆ คอยช่วยเหลือกัน แสดงวา่ ไดใ้ ชช้ วี ติ อยู่อยา่ ง

พอเพียง ใที่นี้หมายความว่านักเรียนมีพฤติกรรมการเรียนที่มีการบ้านไม่คั่งค้าง ทำงานเสร็จทันเวลา มีผลการ
เรยี นดี

สรุปและอภปิ รายผล
1) นกั เรยี นมพี ฤตกิ รรมเชิงบวกในเรือ่ งมีความพอเพียง และรูจ้ ักประหยดั และอดออม มีความรู้ความ
เข้าใจเก่ียวกับการใช้จา่ ยเงนิ มวี ินัยในการออม
2) นกั เรยี นชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 2/2 มคี วามพอเพยี ง
3) นกั เรยี นช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2/2 มคี วามพอเพยี ง และรู้จักประหยดั และอดออม มคี วามรคู้ วามเข้าใจ
เกย่ี วกบั การใช้จา่ ยเงิน มวี นิ ยั ในการออม และมเี งินออมทุกคน รอ้ ยละ 100
4) ผลการประมินพฤติกรรมความเปน็ นสิ ยั พอเพียงในการทำโครงงาน มีเกณฑ์คณุ ภาพอยูใ่ นระดับ
4.52 หรอื คิดเป็นรอ้ ยละ 94 หมายความวา่ อยูใ่ นระดับดี นักเรียนมีพฤตกิ รรมและให้ความ
ร่วมมอื ในการทำโครงงานและตระหนกั ในความสำคัญของการแกไ้ ขปญั หาของห้องเรียนเป็นอย่างดี
ดังนั้น การประหยดั อดออม และใช้จ่ายอย่างมคี ุณคา่ ตลอดจนการตระหนักในเร่ืองความพอเพียงเป็น

ทม่ี า ของคำวา่ “พรอ้ มใจสร้างนิสยั พอเพียง” ดงั นั้น จึงทำให้นกั เรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 2/2 เป็นผูท้ มี่ ีความ
พอเพียง เป็นคนประหยัด ร้จู ักการใชจ้ ่ายเงนิ ที่ถูกตอ้ ง และมเี งนิ ออมของตนเองได้อย่างภาคภูมิใจ

ขอ้ เสนอแนะ
จากการสงั เกตการเข้าร่วมกิจกรรมของนกั เรยี นและครู นักเรยี นและครูให้ความรว่ มมือในทุกขนั้ ตอนของ

กจิ กรรม ใหค้ วามสำคญั และตง้ั ใจปฏบิ ตั ิกิจกรรมเป็นอย่างดี นักเรยี นให้ความรว่ มมือความสามัคคีในการ
ปฏบิ ัตกิ จิ กรรมตามขั้นตอน ทำให้การจัดทำโครงงานบรรลุเป้าหมาย

๑๖

ภาคผนวก

๑๗

๑๘

๑๙