ปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อสภาพลมฟ้าอากาศของทวีปแอฟริกา คือ ความใกล้ ไกลทะเล มีกระแสน้ำอุ่นและเย็นเลียบรายฝั่ง อิทธิพลของลมประจำฤดูที่พัดผ่าน ตำแหน่งที่ตั้งของทวีปซึ่งตั้งอยู่ทั้งในซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้ รวมทั้งมีเส้นศูนย์สูตรลากผ่านเกือบตอนกลางของทวีป ซึ่งสามารถจำแนกเขตภูมิอากาศได้เป็น 9 เขตดังนี้
1. ภูมิอากาศแบบป่าดิบชื้น อากาศจะมีความชื้นสูงและอุณหภูมิสูง อุณหภูมิเฉลี่ย 27 องศาเซลเซียส ปริมาณฝนประมาณ 1,750 มิลลิเมตรต่อปี มีฝนตกชุก ช่วงที่มีฝนตกมากคือฤดูร้อนและฤดูหนาว
พืชพรรณธรรมชาติ
บริเวณที่มีภูมิอากาศประเภทนี้ บริเวณพื้นที่ตอนล่างของที่ราบลุ่มแม่น้ำคองโกและชายฝั่งตอนใต้ของที่ราบสูงตะวันตก
2. ภูมิอากาศแบบมรสุม ได้รับอิทธิพลจากลมประจำตะวันตกกับกระแสน้ำอุ่นกินี ทำให้ภูมิอากาศมีลักษณร้อนชื้น ฝนตกชุกอุณหภูมิฉลี่ยประมาณ 20 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยประมาณ 2,500 มิลลิเมตรต่อปี
พืชพรรณธรรมชาติ เป็นลักษณะป่าฝนเมืองร้อน บางบริเวณเป็นป่าดงดิบ ต้นไม้พันธุ์ต่าง ๆ ขึ้นปะปนกันอย่างหนาแน่น ต้นไม้มีขนาดสูงใหญ่ เป็นไม้ไม่ผลัดใบ
บริเวณที่มีภูมิอากาศประเภทนี้ บริเวณทางตอนใต้ของประเทศไลบีเรีย ประเทศโกตดิวัวร์ ซึ่งอยู่ทางตอนบนของอ่าวกินีด้านตะวันตกของทวีป
5. ภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน ร้อนและแห้งแล้งในฤดูร้อน ฤดูหนาวอากาศหนาวและมีฝนตก
พืชพรรณธรรมชาติ
เป็นพืชเปลือกหนา ต้นเล็กใบมัน มีสีเทาแกมเขียว ใบดกชอุ่มตลอดปี ยกเว้นในเขตที่ราบสูง และที่สูงจะมีป่าไม้ประเภทผลัดใบขึ้นปะปนอยู่ด้วย พืชที่พบมากคือ มะกอก ผลไม้สกุลส้ม ต้นคอร์ก ต้นโอ๊ก ต้นซีดาร์
บริเวณที่มีภูมิอากาศประเภทนี้ บริเวณตอนเหนือของเทือกเขาแอตลาส ได้แก่ ทางแถบประเทศโมร็อกโก แอลจีเรีย และชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ บริเวณแหลมเคปทาวน์
6. ภูมิอากาศแบบชื้นกึ่งเขตร้อน ด้วยอิทธิพลของลมค้าตะวันออกเฉียงใต้ และจากอิทธิพลของกระแสน้ำอุ่นโมซัมบิกที่ไหลผ่าน แต่ความแตกต่างของอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีมีไม่มาก ลักษณะภูมิอากาศแบบนี้จะมีฝนตกมากในฤดูร้อน ฤดูหนาวค่อนข้างอบอุ่น
พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าไม้ใบกว้างชนิดผลัดใบและไม้พุ่ม เป็นป่าโปร่ง บางแห่งจะเป็นทุ่งหญ้าที่มีความอุดมสมบูรณ์มากเป็นทุ่งหญ้าใบกว้าง
บริเวณที่มีภูมิอากาศประเภทนี้ ทางตอนตะวันออกเฉียงใต้ แถบประเทศแทนซาเนีย แซมเบีย ซิมบับเว โมซัมบิก สาธารณรัฐแอฟริกาใต้
7.
ภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย ฤดูร้อนค่อนข้างร้อนจัด และมักเกิดพายุฝนจากการพัดพาความร้อน ปริมาณฝนตกเฉลี่ยไม่เกิน 600 มิลลิเมตรต่อปี ฤดูหนาวอากาศหนาวจัดบางครั้งอุณหภูมิอาจลดต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง
พืชพรรณธรรมชาติ
ส่วนใหญ่ประกอบด้วยทุ่งหญ้าหยาบ ใบใหญ่คล้ายกับพืชพรรณของทุ่งหญ้าทั่วไป เช่น ทุ่งหญ้าเวลด์ ในประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้
บริเวณที่มีภูมิอากาศประเภทนี้ ตอนในของทวีป ซึ่งฝนตกน้อย ได้แก่ เขตที่สูงตะวันออกของเขตที่สูงภาคใต้