ผลจากการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 9 ณ เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย ได้กำหนดให้จัดทำข้อตกลงยอมรับร่วมกัน (Mutual Recognition Arrangements : MRAs) ด้าน คุณสมบัติในสาขาวิชาชีพหลัก เพื่ออำนวยความสะดวกในการเคลื่อนย้ายนักวิชาชีพ หรือแรงงานเชี่ยวชาญ หรือผู้มีความสามารถพิเศษของอาเซียนได้อย่างเสรี ด้านคุณสมบัติในสาขาอาชีพหลัก เพื่ออำนวยความสะดวกในการเคลื่อนย้าย นักวิชาชีพ แรงงานเชี่ยวชาญ หรือผู้มีความสามารถพิเศษได้อย่างเสรี ข้อตกลงเรื่องการเคลื่อนย้ายแรงงาน ฝีมือไปทำงานในประเทศกลุ่มอาเซียนทั้ง 10 ประเทศ ได้อย่างเสรี ได้กำหนดครอบคลุม 8 อาชีพ และก็มีข่าวว่าอาจจะมีการเพิ่มจำนวนอาชีพขึ้นมาอีกในลำดับถัดไป สำหรับ 8 อาชีพที่มีข้อตกลงกันแล้วให้สามารถเคลื่อนย้ายไปทำงานได้อย่างเสรี ได้แก่
· อาชีพวิศวกร( Engineering Services)
· อาชีพพยาบาล (Nursing Services)
· อาชีพสถาปนิก(Architectural Services)
· อาชีพการสารวจ (Surveying Qualifications)
· อาชีพนักบัญชี (Accountancy Services)
· อาชีพทันตแพทย์ (Dental Practitioners)
· อาชีพแพทย์ (Medical Practitioners)
.
อาชีพการบริการ/การท่องเที่ยว ( Tourism )
และการเคลื่อนย้ายแรงงานฝีมือเสรีในกลุ่ม 8 อาชีพนั้น มีผลดีต่อไทยไม่น้อย เพราะในภาพรวม สถาบันการศึกษา ระดับอุดมศึกษาในไทยมีศักยภาพในด้านการผลิตบุคลากรในสายวิชาชีพทั้ง 8 ได้อย่างมีประสิทธิภาพสูง ซึ่งทำ ให้ผู้จบ การศึกษาในสายวิชาชีพทั้ง 8 ตั้งแต่ระดับปริญญาตรีจนถึงปริญญาเอกมีตลาดงานที่เปิดกว้างมากขึ้น
จากเดิมที่ตลาดมีแค่การให้บริการประชาชน 63 ล้านคน เป็นตลาดของประชาชนร่วม 600 ล้านคนใน 10 ประเทศ อาเซียน นอกจากนั้น ประเทศเหล่านี้รวมทั้งไทยอยู่ในทิศทางที่กำลังเติบโตทางด้านเศรษฐกิจทั้ง สิ้น เร็วบ้าง ช้าบ้าง และโดย ภาพรวมคุณภาพของผู้จบวิชาชีพทั้ง 8 ในไทยก็สูงอยู่ในระดับแถวหน้าของประเทศอาเซียน ทำให้โอกาสในการหางานมีสูง
ในขณะที่คนไทยสามารถไปทำงานในประเทศอาเซียนได้อย่างเสรีนั้น สภาวิชาชีพ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการดูแล มาตรฐานของอาชีพทั้ง 8 นั้น คงต้องมีการดำเนินการอย่างเข้มแข็งรัดกุมเป็นอย่างมาก เพื่อรักษามาตรฐานของผู้จบวิชาชีพ ในสาขาอาชีพนั้นๆ ในไทยให้คงเดิม หรือยกระดับให้สูงขึ้นไปอีกป้องกันมิให้เกิดการอ่อนด้อยในเรื่องมาตรฐานของ องค์กรในการผลิตคน บางแห่งที่อาจใช้โอกาสนี้เพิ่มรายได้ในการเร่งผลิตคนในวิชาชีพเหล่านั้น จำนวนมากเพื่อตอบสนอง ตลาดที่ใหญ่ขึ้น มิฉะนั้นอาจส่งผลกระทบทางลบโดยรวมอีกปัญหาที่อาจะตามมาอีกอย่างคือ บางวิชาชีพไทยเริ่มจะเข้าสู่วิกฤตการขาดแคลนอาจารย์ เช่น ทันตแพทย์ ถ้าแก้ปัญหาไม่ ทันท่วงทีในเวลาอีกสามถึงห้าปีข้างหน้า ไทยจะมีปัญหาเรื่องการสร้างบุคลากรรุ่น
8 วิชาชีพที่สามารถย้ายแรงงานฝีมืออย่างเสรีในประชาคมอาเซียน (Mobility of professions in ASEAN community)
ประชาคมอาเซียนมีสมาชิกทั้ง 10 ประเทศ
1.เนการาบรูไนดารุสซาลาม
2.ราชอาณาจักรกัมพูชา
3.สาธารณรัฐอินโดนีเซีย
4.สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
5.สหพันธรัฐมาเลเซีย
6.สาธารณรัฐฟิลิปปินส์
7.สาธารณรัฐสิงคโปร์
8.ราชอาณาจักรไทย
9.สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม
10.สหภาพพม่า
วิชาชีพที่มีการตกลงให้เคลื่อนย้ายหรือแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศสมาชิกนั้นได้แก่
1. วิชาชีพด้านวิศวกรรม (engineering services)
บุคคลธรรมดาที่ถือสัญชาติในประเทศสมาชิกอาเซียนและสำเร็จการศึกษาหลักสูตรวิศวกรรมที่ได้รับการประเมินเป็นเกณฑ์ และอยู่ในระเบียบวินัยของวิศวกรรมที่ได้รับการยอมรับจากสภาวิศวกรหรือรัฐบาลภายในประเทศ
2. วิชาชีพพยาบาล (nursing services)
บุคคลธรรมดาที่ได้รับการฝึกอบรมอาชีพและการประชุมวุฒิพยาบาลอาชีพ โดยได้รับการประเมินจากพยาบาลมีอำนาจ กำกับดูแลภายในประเทศตามสัญชาติทั้งทางเทคนิคและจริยธรรม โดยต้องมีคุณสมบัติถูกต้องตามกฎหมายในการดำเนินอาชีพพยาบาล
3. วิชาชีพด้านสถาปัตยกรรม (architectural services)
บุคคลธรรมดาที่ถือสัญชาติในประเทศสมาชิกอาเซียนและได้รับการประเมินความสามารถด้านอาชีพ (PRA) ในโครงการ ของประเทศสมาชิกอาเซียนในด้านเทคนิค, ศีลธรรมและมีคุณสมบัติถูกต้องตามกฎหมายในการดำเนินการปฏิบัติวิชาชีพสถาปัตยกรรม
4. วิชาชีพเกี่ยวกับการสำรวจ หรือนักสำรวจ (surveying qualification)
บุคคลธรรมดาที่ถือสัญชาติในประเทศสมาชิกอาเซียนและได้รับการประเมินโดยเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจในด้านความสามารถ ทางการสำรวจและมีคุณสมบัติตามกฎหมายที่จะมีส่วนร่วมในการให้บริการหรือการสำรวจภายภายในเขตความรับผิดชอบ และมีวุฒิการศึกษาที่ได้รับการยอมรับในอาเซียน
5. วิชาชีพบัญชี (accountancy services)
บุคคลธรรมดาที่ถือสัญชาติในประเทศสมาชิกอาเซียนและได้รับการประเมินโดย NAB และ PRA ในด้านเทคนิคและศีลธรรม โดยมีคุณสมบัติถูกต้องตามกฎหมายที่จะปฏิบัติอาชีพนักบัญชีและมีใบอนุญาตในการปฏิบัติงานการทำบัญชี
6. วิชาชีพที่เกี่ยวกับทันตกรรม (dental services)
บุคคลธรรมดาที่ได้รับวุฒิการศึกษาด้านทันตกรรมและได้รับการประชุมวุฒิการศึกษาทันตกรรมมืออาชีพ โดยผ่านการจด ทะเบียนได้รับอนุญาตประกอบอาชีพทันตกรรมภายใต้การกำกับดูแลของประเทศตามสัญชาติของบุคคล
7. วิชาชีพที่เกี่ยวกับการรักษาหรือการแพทย์ (Medical services)
บุคคลธรรมดาที่ได้รับวุฒิการศึกษาทางการแพทย์และมีคุณสมบัติในการประกอบอาชีพทางการแพทย์ โดยได้รับการจดทะเบียนอนุญาตวิชาชีพแพทย์ภายใต้อำนาจกำกับดูแลของประเทศตามสัญชาติของบุคคล
8. การบริการและการท่องเที่ยว (Travel services)
บุคคลที่ถือสัญชาติของประเทศสมาชิกอาเซียนและได้รับการรับรองการประกอบอาชีพทางการท่องเที่ยว (Professional Certification)
ทั้งนี้ การเคลื่อนย้ายนักวิชาชีพในกลุ่ม 8 อาชีพ ดังกล่าวมีผลดีต่อประเทศไทย เนื่องจากในภาพรวม สถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาในไทยมีศักยภาพในด้านการผลิตบุคลากรในสาย วิชาชีพทั้ง 8 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะทำให้ผู้จบการศึกษาในสายวิชาชีพทั้ง 8 ตั้งแต่ระดับปริญญาตรี จนถึงปริญญาเอก มีตลาดงานที่เปิดกว้างมากขึ้น ซึ่งการที่คนไทยสามารถไปทำงานในประเทศอาเซียนได้อย่างเสรีนั้น สภาวิชาชีพ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการดูแลมาตรฐานของ ทั้ง 8 อาชีพดังกล่าว คงต้องทำการบ้านอย่างหนัก เพื่อรักษามาตรฐานของผู้จบวิชาชีพจากประเทศไทย หรืออาจต้องยกระดับมาตรฐานให้สูงขึ้นไปอีก เพื่อแข่งขันกับนานาประเทศในระดับสากล